آیا سر مقدس حضرت عباس بن علی( علیه السلام ) از کربلا به سمت کوفه و سپس شام همراه اسیران بود؟

شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی
آنچه از منابع روایی به‌دست می‌آید این است که؛ سرهای مقدس شهدای کربلا به همراه سر مقدس امام حسین( علیه السلام ) به کوفه نزد ابن زیاد، سپس به شام نزد یزید بردند. از این‌رو؛ سر مقدس حضرت عباس بن علی( علیه السلام ) نیز همراه سرهای شهدا بوده است. هر چند در این منابع به طور صریح نامی از حضرت عباس( علیه السلام ) و دیگر شهدا برده نشده است. در این‌جا نمونه‌هایی از عبارات ذکر می‌شود.
1. ابن جریر طبری (متوفای 310): «عمر بن سعد دستور داد سرهاى دیگر یاران حسین بن علی را جدا کنند و آنها هفتاد و دو سر بود».[1]
2. شیخ مفید (متوفّای 413ق): «و عمر بن سعد در همان روز که روز عاشورا بود سر مقدس حسین( علیه السلام ) را با خولى بن یزید اصبحى و حمید بن مسلم ازدى به سوى عبید اللَّه بن زیاد فرستاد و دستور داد سرهاى مقدس دیگر از یاران و جوانان بنی هاشم را جدا کنند و آنها هفتاد و دو سر بود و آنها را با شمر بن ذى الجوشن و قیس بن اشعث و عمر بن حجاج روانه کوفه کرد».[2]
3. سید ابن طاوس (متوفّای 664ق)‏ می‌گوید: «روایت شده است که؛ سرهاى یاران حسین که هفتاد و هشت سر بود، قبائل عرب به منظور تقرب به دربار عبید الله بن زیاد و یزید بن معاویه‏ میان خود قسمت کردند».[3]
4. عماد طبری (متوفّای قرن هفتم) می‌نویسد: «فصل: ‏در احوال سر آن شهیدان مظلوم و آن، هفتاد و دو سر بودند. به دست شمر لعین و قیس بن الاشعث و عمرو بن الحجّاج بفرستادند و کودکان که با ایشان بودند».[4]
بنابراین، براساس منابع روایی؛ ابن سعد روز عاشورا بلافاصله سر مبارک امام حسین( علیه السلام ) را براى ابن زیاد فرستاد و سپس به امر او سرهاى بقیه شهدا را از بدن‌ها جدا کردند و توسط شمر بن ذی‌الجوشن به کوفه فرستاد. و بعد از عمر بن سعد با لشکریانش از کربلا بیرون شد، گروهى از بنى اسد که در غاضریه ساکن بودند به کربلا آمدند و جسد حضرت سید الشهداء و باقى شهدا را دفن کردند.[5]

[1]. طبری، محمد بن جریر، تاریخ الأمم و الملوک (تاریخ طبری)، ج ‏5، ص 456، دار التراث، بیروت، چاپ دوم، 1387ق.
[2]. شیخ مفید، الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‏2، ص 113، کنگره شیخ مفید، قم، چاپ اول، 1413ق.
[3]. «وَ رُوِیَ أَنَّ رُءُوسَ أَصْحَابِ الْحُسَیْنِ(علیه السلام) کَانَتْ ثَمَانِیَةً وَ سَبْعِینَ رَأْساً فَاقْتَسَمَتْهَا الْقَبَائِلُ لِتَقْرُبَ بِذَلِکَ إِلَى عُبَیْدِ اللَّهِ بْنِ زِیَادٍ وَ إِلَى یَزِیدَ بْنِ مُعَاوِیَة لَعَنَهُمُ اللَّه‏»؛ سید بن طاوس، اللهوف فی قتلی الطفوف، ص 143 – 144، نشر جهان، تهران، چاپ اول، 1348ش.
[4]. طبری، عماد الدین حسن بن على،‏ مناقب الطاهرین،‏ ج ‏2، ص 577، سازمان چاپ و انتشارات‏، تهران، چاپ اول، 1379ش.
[5]. الارشاد فی معرفة حجج الله علی العباد، ج ‏2، ص 114؛ ابو مخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، محقق و مصحح: یوسفی غروی، محمد هادی‏، ص 260، دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ سوم، 1417ق؛ بلاذری، احمد بن یحیی، أنساب الاشراف، ج ‏3، ص 205، دار الفکر، بیروت، چاپ اول، 1417ق.

T