عدل

در روایات مربوط به دوران حکومت حضرت مهدی (عج) به مسائلی اشاره شده که هریک حکایت از پیشرفت فوق العاده فناوری و صنعت در آن زمان دارد.

عین چنین عبارتی را نمی‌توان در آیات و روایات دید، علاوه بر آنکه معنای صریح و اولیه چنین عبارتی نیز از جهت مبانی عقیدتی پذیرفتنی نیست؛ چون ما باید به همه اسماء و صفات الهی ایمان داشته باشیم و نه تنها به بخشی از آن که به نفع ماست!

از الفاظ دال بر توثیق راوی دو لفظ است:1. عدل : در صورتى که این واژه در منابع حدیث‌شناسی(درایة الحدیث) شیعه به‌کار رفته باشد، به صورت دلالت تضمنى، یا التزامى بر امامى(شیعه) بودن، یا ضابط بودن راوى دلالت می‌کند؛ زیرا عدالت مطلق، فرع اسلام و ایمان است و بر کافر و پیروان سایر فرقه‌های اسلامى به صورت مطلق عادل گفته نمی‌شود.

در این بیان نورانی حضرت توصیه می نماید که، انسان در هر حالی باید به دنبال بیان حق و رفتار کردن از روی عدل باشد، و در ادامه به این نکته اشاره می کنند که همه انسانها نیازمند به کمک و عنایت الهی هستند. این جمله منافات با معصوم بودن آن حضرت ندارد.

انسان با ایمان باید به انجام واجبات – به ویژه نماز - اهتمام خاص داشته باشد، و به هیچ وجه سهل‌انگاری در این مورد جایز نیست. قرآن کریم در این باره می‌فرماید: پس واى بر نمازگزارانى که در نماز خود سهل‌‏انگارى مى‌‏کنند.

واژه «خیر» در لغت به کارهایی اطلاق می‌شود که دل‌‌پسند و مرغوب است. راغب در مفردات می‌‌گوید: خیر آن است که همه بدان رغبت کنند؛ مثل عقل، عدل ، فضل و ...، که در مقابل آن شرّ است.

قبل از پرداختن به اصل پرسش تذکر، این نکته ضروری به نظر می‌رسد که در قرآن کریم، عدل الهی عمدتاً در قالب نفی ظلم بیان شده است.

عدل معانی مختلفی دارد. در اصول دین، عدالت از صفات ثبوتیه کمالیه خداوند است؛ یعنی خداوند ظلم نمی‌کند و فعل قبیح و مخالف عقل سلیم انجام نمی‌دهد.

امام علی( علیه السلام )، معیارهای عدالت را نیک شناخت، و با ژرفترین واژه ها و جمله ها آن را بازگفت، و در عینیت زندگی خویش ـ با همه فراز و نشیبها ـ آن را به پیدایی آورد. او لحظه ای و ذره ای از میزان عدل فاصله نگرفت، حتی در میدان جنگ و با دشمن ترین دشمنان.

در کلام عدل یه، اصل عدل و حکمت است.که زیر بنای بسیاری از مسائل کلامی بشمار می‏رود. از نظر عدل یه خدای تعالی عادل و حکیم است، و نسبت دادن ظلم و بدی به او روا نیست.نسبت میان عدل و حکمت، عموم و خصوص مطلق است، زیرا آنچه مصداق عدل کلامی است (تنزه از قبایح و عبث)مصداق حکمت نیز می‏باشد، ولی حکمت دو مصداق دیگر نیز دارد که عدل شامل آنها نیست.

در مذهب شیعه عدل از اصول دین شمرده شده است. البته عقیده به همه صفات خداوند از اصول دین است اما تمرکز بر صفت عدل خداوند به این دلیل در مذهب شیعه انجام گرفته که برخی مذاهب اسلام در مسئله عدل خداوند راهی را رفته اند که با عقل سازگار نیست.

همه فرقه های اسلامی، خداوند را عادل می دانند و ظلم را به او نسبت نمی دهند اما آنچه باعث شد که گروهی عدل را جزء اصول دین بدانند و گروهی دیگر آن را از اصول دین ندانند، به خاطر تفسیر آنها از مسأله عدل الهی است.

بعد از رحلت رسول خدا ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ مسلمانان به دو دسته کلی شیعه و سنی تقسیم شدند. شیعه و سنی در بسیاری از عقاید باهم متفق و متحد اند مثل توحید و یگانگی خداوند، نبوت و معاد و تمام ضروریات دین ازقبیل نماز، روزه، زکات، حج، امر به معروف و نهی از منکر و… . اما دربرخی از شاخه ها و فروعات با هم اختلاف دارند.

آثار و برکات وجود امام زمان(عجل الله تعالی فرجه الشریف) بیش از آن است که در ادراک ما بگنجد. اصلاح عالم و اقامه عدل و قسط روی کره زمین از شئون آن حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است نه اینکه شأن منحصرش باشد.