نرخ باروری

مرکز رصد جمعیت کشور وابسته به سازمان ثبت احوال در گزارش اخیر خود اعلام کرد که فاصله بین تولد فرزند اول و دوم از دهه ۶۰ تاکنون به طور مداوم افزایش یافته است. در دهه ۶۰ که مصادف با اوج نرخ باروری پس از انقلاب اسلامی بود، این فاصله به طور میانگین ۳/۳ سال بود. این عدد در دهه ۷۰ به ۳/۹ سال، در دهه ۸۰ به ۵/۲ سال و در دهه ۹۰ به ۵/۵ سال افزایش یافت.

صابر جباری فاروجی امروز یکشنبه ۱۶ شهریور در همایش استانی جوانی جمعیت در چهارمحال و بختیاری اظهار کرد: در حوزه خانواده و جمعیت، پنج مسئله کلیدی وجود دارد که شامل ازدواج، طلاق، فرزندآوری، سقط جنین و ناباروری است، علاوه بر این، موضوع مهاجرت نیز باید مورد توجه قرار گیرد و در تصمیم‌گیری‌ها، لازم است این موضوعات مدنظر قرار گیرند.

علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی امروز در جلسه قرارگاه جوانی جمعیت وزارت بهداشت اظهار کرد: برنامه افزایش جمعیت حتی در چین نیز آغاز شده زیرا نرخ باروری کلی در این کشور به ۰.۸ رسیده و این کشور نیز با ارائه مشوق‌ها تلاش می‌کند جمعیت را افزایش دهد.

شریف ترکمن‌نژاد، مشاور علمی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات اظهار کرد: در سال‌های اخیر با کاهش نگران‌کننده نرخ رشد جمعیت در کشور مواجه هستیم و این کاهش موجب شد تا قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» تصویب و به نهادهای مختلف ابلاغ شود تا با ایجاد مشوق‌های لازم، زمینه‌های ازدواج و فرزندآوری را برای جوانان فراهم کنند.   

عداد متولدان کشور در سال۱۴۰۳ به کمترین میزان خود از سال۱۳۵۰ یعنی کمتر از یک‌میلیون نفر رسیده است. این کاهش در حالی رخ داده که نهاد‌های حاکمیتی پس از تصویب قانون «حمایت از خانواده و جوانی جمعیت» به دنبال افزایش فرزندآوری بوده‌اند. شکست سیاست‌های جمعیتی در سال‌های گذشته نشان می‌دهد که نرخ باروری بیش از آنکه متاثر از مشوق‌های‌‍ مالی و ممنوعیت‌ها در حوزه بهداشت باشد، به روند‌های اقتصاد کلان و وضعیت مالی خانوار‌ها وابسته است.

کارشناسان حوزه «جمعیت» بر این باور هستند که «پنجره باز جمعیتی» آخرین فرصت برای افزایش جمعیت کشور است و اگر از آن استفاده نشود با بحران «سیاه چاله جمعیتی» مواجه می‌شویم که برون‌رفت از آن بسیار سخت خواهد بود...

بر اساس آمار وزارت بهداشت و درمان ایران، جمعیت زنان در سن بارداری در سال ۱۳۹۵ به ۲۲ میلیون نفر افزایش یافته است، اما تعداد فرزندان متولد شده کاهش چشمگیری داشته و از ۲ میلیون در سال ۱۳۶۵ به ۱.۵ میلیون در سال ۱۳۹۵ رسیده است.

سپهر کرمی با تاکید بر اینکه کاهش نرخ فرزندآوری در ایران طی سال‌های اخیر به یکی از چالش‌های جدی اجتماعی و اقتصادی تبدیل شده است، اظهار کرد: بر اساس آمار‌های رسمی، نرخ باروری در ایران از حدود ۶.۵ فرزند به ازای هر زن در دهه ۱۳۶۰ به کمتر از ۱.۶ فرزند در سال‌های اخیر رسیده است.

هاشم کارگر معاون وزیر کشور و رئیس سازمان ثبت احوال گفت: تحلیل داده‌های جمعیتی یکی از ابزارهای اساسی برای برنامه‌ریزی در حوزه‌های مختلف اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است و این داده‌ها به سیاست‌گذاران کمک می‌کند تا نیازهای آینده جامعه را پیش‌بینی کرده و برای آن چاره‌اندیشی کنند.

اینفوگرافی زیر، هفت کشور پرجمعیت جهان و جمعیت آنها را در هر سال بین ۱۹۷۵ و ۲۱۰۰ ردیابی می‌کند. برای ارقام پس از ۲۰۲۵ از تخمین استفاده شده است. با استفاده از این داده‌ها می‌توانیم پیک جمعیت هر کشور را ردیابی کرده و سال پیک جمعیت کشورها را مشخص کنیم.

امیرحسین بانکی‌پور، در نشست پنجم از سلسله نشست‌های «ایران جوان» که با موضوع تبیین قانون جوانی جمعیت و به همت اندیشکده موج و بنیاد برکت ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) برگزار شد، به تشریح اقدامات انجام‌شده و تأثیرات این قانون در افزایش نرخ باروری و جلوگیری از سقط جنین پرداخت.

قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت شامل ۷۳ ماده و ۸۱ تبصره مهر سال ۱۴۰۰ در کمیسیون مشترک طرح جوانی جمعیت و حمایت از خانواده مجلس شورای اسلامی تصویب شد و پس از موافقت مجلس با اجرای آزمایشی آن به مدت ۷ سال، در تاریخ ۲۴ آبان ۱۴۰۰ به تایید شورای نگهبان رسید.

طبق بررسی‌های ما در سال ۱۴۰۳ برای اولین بار در تاریخ میزان ولادت در ایران به زیر یک میلیون نفر خواهد رسید که بسیار جای نگرانی دارد.

معاون بهداشت وزارت بهداشت در جلسه ستاد مرکزی هماهنگی جوانی جمعیت که با حضور وزیر بهداشت برگزار شد، گفت:سومین کشور پرجمعیت در منطقه هستیم، آمار و ارقام بیانگر این است که ایران، نهمین کشور پرجمعیت آسیا و هجدهمین کشور پرجمعیت دنیا است. اگر رشد جمعیت بسیار زیاد باشد و با نرخ ۲.۵ انجام شود، جمعیت کشور به ۱۱۶ میلیون نفر در سال ۱۴۲۰ می‌رسد.

همچنین با توجه به شرایط فعلی، پیش بینی می‌شود که کاهش تولد بیشتری را طی سال‌های پیش رو داشته‌ باشیم و برآوردها حاکی از آن است که بیشترین میزان فرورفتگی جمعیتی و بیشترین میزان کاهش تولد سالیانه، طی سال‌های ۱۴۰۷ و ۱۴۰۸ اتفاق افتد.

دکتر صابر جباری در آیین افتتاحیه «نشست کشوری سلامت مادران و جوانی جمعیت» که صبح امروز سه‌شنبه، ۲۰ شهریور ماه در مرکز قلب و عروق شهید رجایی برگزار شد، اظهار کرد: بررسی‌ها بیانگر این است که نرخ باروری کشور به صورت آبشاری کاهش یافته است. پیش از انقلاب اسلامی، اجرای سیاست‌های تنظیم خانواده آغاز شده و پس از انقلاب اسلامی نیز تا مقطعی ادامه داشته است.

محمدرضا ظفرقندی امروز، سه‌شنبه، در حاشیه نشست کشوری سلامت مادران و جوانی جمعیت در پاسخ به سؤال تسنیم مبنی بر برنامه ویژه وزارت بهداشت دولت چهاردهم در حوزه جوانی جمعیت اظهار کرد: بحث جوانی جمعیت یک بحث ملی است و کشور ما متأسفانه در حال حرکت به‌سوی سالمندی است و در آینده نه‌چندان دور، اکثر جمعیت در سنین سالمندی قرار می‌گیرند که باعث آسیب‌های اجتماعی و اقتصادی به کشور می‌شود.

نگرانی‌ها در خصوص کاهش نرخ باروری در کشور از مدت‌ها پیش از سوی مسئولان مختلف مطرح و تلاش می‌شد راهکار‌هایی در این زمینه ارائه شود. قاسم قریشی، جانشین رئیس سازمان بسیج مستضعفین در این باره گفت: «طبق یک برآورد، اگر وضع فعلی ادامه پیدا کند، نرخ رشد جمعیت ایران در سال ۱۴۰۹ به صفر می‌رسد و در سال ۱۴۲۹ منفی می‌شود و در سال ۱۴۷۹ جمعیت ایران به ۴۲ میلیون نفر کاهش پیدا خواهد کرد.»