فرزندخواندگی

یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های فرزندخواندگی موفق، دانستن تفاوت مدل‌های فرزندخواندگی دائم، امین موقت و طرح میزبان است که در کنار برخورداری از شرایط قانونی، ظرفیت روانی، عاطفی، موقعیت اجتماعی و نگرش‌هایی مانند احترام به حقوق کودک یک موقعیت فرزندخواندگی موفق را تضمین می‌کند.

روایت‌هایی کمتر شنیده شده‌ از کودکان بازگردانده شده به بهزیستی، مربوط به زمان خاصی نیست و هرازگاهی طرح این موضوع در شبکه‌های اجتماعی موجب می‌شود تا این زخم قدیمی سر باز کند و دل نگرانی از شرایط این کودکان مورد توجه قرار بگیرد.

فقدان آمادگی روانی و عاطفی والدین، انتظارات غیرواقع بینانه، چالش‌های رفتاری کودک و مشکلات مالی یا خانوادگی می‌تواند از علل فسخ فرزندخواندگی باشد. برخی از زوج‌ها ممکن است به‌طور کامل برای پذیرش نقش والدین آماده نباشند. این عدم آمادگی می‌تواند منجر به ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر با کودک شود.

بسیاری از والدینی که می‌خواهند فرزندخوانده داشته باشند، شنیده‌اند که باید اموالی را به نام کودک کنند که البته این مساله اکنون تسهیل شده است و سختگیری‌ها به ویژه در طرح میزبان -طرحی نسبتا جدید برای فرزندخواندگی کودکان بی سرپرست و بدسرپرست- کاهش یافته است.

اگر یکی از زوجین ، توافق کامل به سرپرستی فرزند و دیگری عدم توافق داشته باشد یا در دادگاه به صورت کتبی رضایتش را نسبت به سرپرستی اعلام نکند، این تقاضای فرزند خواند گی تایید نخواهد شد.

امروزه در کشورمان بسیاری از کوکان ایرانی به دلیل فقر و یا نداشتن والدین مؤثر در بدو تولد در بیمارستان رها و یا توسط اورژانس اجتماعی به بهزیستی معرفی می‌شوند. همچنین بسیاری از زوج‌های ایرانی به دلایل مختلفی مانند ناباوروی، سن بالا، عدم تمایل به باروری و... درخواست فرزندخواندگی و سرپرستی فرزند دارند. درباره شرایط و مراحل فرزند پذیری با «فاطمه محمدی سرشت» کارشناس و مسؤول دفتر کودکان و نوجوانان بهزیستی استان تهران به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه مشروح آن را می‌خوانید.

معاون اجتماعی بهزیستی استان تهران گفت: در سال ۱۴۰۱ ما ۵۰۰ فرزند را به خانواده‌ها سپردیم. یعنی فرزندخواندگی در استان تهران در یک سال رشد ۸۰ درصدی داشته و این استان در صدر جدول فرزندخواندگی کشور قرار دارد. در حال حاضر۲ هزار خانواده در استان تهران در نوبت پذیرش فرزند هستند.

مدیرکل امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه اولویت نخست سازمان بهزیستی برای واگذاری کودکان به عنوان "فرزندخوانده" با خانواده‌های بدون فرزند است، گفت: زنان مجرد در اولویت دوم پذیرش فرزندخواندگی هستند که می‌توانند نگهداری فرزندانِ دختر فاقد سرپرست موثر تحت پوشش بهزیستی را بر عهده بگیرند.

در این طرف هم خانواده‌های زیادی هستند که با شرایط امین‌نامه، موافق‌اند و کودکان را در هر سن و سالی پذیرش و نگهداری می‌کنند.

قانون حمایت از کودکان بی‎سرپرست و بدسرپرست، شرایط قانونی خاصی را برای اعطای سرپرستی و پذیرش فرزندخواندگی در نظر گرفته است. زن و شوهر‌هایی که بعد از ازدواج و گذشت پنج سال از زندگی مشترک، نتوانند صاحب فرزند شوند، یا دختران و زنان مجرد بالای سی سال که شرایط لازم را داشته باشند، می‎توانند نسبت به اخذ سرپرستی کودکان بی‎سرپرست اقدام کنند.

کودک تحت سرپرستی حتی درصورت تمایل شما، از ارث محروم است. به همین منظور با نظر دادگاه باید بخشی از اموال یا حقوق خود را به نفع کودک یا نوجوان تحت سرپرستی خود تملیک یا تعهد به تملیک کنید.

در سال ۱۴۰۰ دو استان تهران و خراسان رضوی رکورددار فرزندخواندگی شدند و علاوه بر این تعدادی از دختران مجرد بالای ۳۰ سال هم با حکم قطعی فرزندخواندگی به جمع مادران دارای فرزند اضافه شدند.

معاون امور اجتماعی اداره کل بهزیستی استان قم از افزایش متقاضیان فرزندخواندگی در این استان خبر داد.

سعید بابایی مدیرکل دفتر امور کودکان و نوجوانان سازمان بهزیستی گفت: سخت‌ترین تجربه برای کودکان فسخ فرزندخواندگی است.

معاون امور اجتماعی بهزیستی استان تهران اعلام کرد: سازمان بهزیستی در تلاش است تا با برگزاری کمیته‌های استانی پروسه فرزندخواندگی را تسریع دهد.

رئیس پلیس فتای تهران بزرگ از کشف ۱۵ سایت و حساب کاربری فروش نوزادان در فضای مجازی خبر داد.

مدیرکل بهزیستی خراسان جنوبی گفت: در هشت ماهه اول سال گذشته ۲۹ کودک واگذارشده‌اند که این رقم در هشت ماهه اول سال جاری ۳۹ کودک بوده که نسبت به سال قبل ۳۴ درصد افزایش داشته است.

با وجود سایه سنگین بیماری کرونا بر کشور و مشکلات اقتصادی از ابتدای سال 99 تا امروز، رویای صدها کودک بی سرپرست برای داشتن خانواده تعبیر شد و 750 کودک به فرزندخواندگی پذیرفته شدند اما این همه ماجرا نیست.

مسئولان سازمان بهزیستی از مردم درخواست می کنند که کودکانی بی هویتی که دارای معلولیت های خفیف هستند را به سرپرستی بگیرند و از آنها حمایت کنند.