گمانه زنی درباره افزایش تنش میان قطر و عربستان

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز»، سایت "رأی الیوم" باانتشار تحلیلی ضمن اشاره به اختلافات شدید مقام های عربستان و قطر درباره مسائل منطقه پیش بینی کرد، ریاض پس از پایان تعطیلات عید سعید فطر در زمینه سیاسی اقداماتی را علیه دوحه انجام دهد و سفر دوره ای اخیر شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز، جانشین ولیعهد عربستان به کشورهای امارات، کویت، بحرین و عمان را نیز در این چارچوب می توان ارزیابی کرد.

 رأی الیوم در این تحلیل نوشت: تبادل تبریک به مناسبت عید فطر از جمله عادت های مرسوم در میان مقام های  کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس است. اما سفر دوره ای یک مقام عالی رتبه از کشوری به کشور دیگر آن هم قبل 48 ساعت قبل از فرا رسیدن عید سعید فطر، کاملا غیرمتعارف و از اهمیت بسیاری برخوردار بوده و نشانه آن است که دیدار دوره ای مذکور، از چنان اهمیت و ضرورتی برای ریاض  برخوردار بوده که امکان به تعویق انداختن آن وجود نداشته است.

 دیدار دوره ای "مقرن بن عبدالعزیز" جانشین ولیعهد و شخص سوم نظام پادشاهی عربستان به بحرین، کویت، امارات و عمان و عدم دیدار از قطر نشان دهنده آن است که موضوع این سفر به کشور قطر و روابط با آن ارتباط دارد.

 همچنین پیام مقرن بن عبدالعزیز از سوی سران عربستان به سایر کشورهای عضو شورای همکاری احتمالا درباره یکی از دو موضوع زیر است:
 الف) ارائه تضمین ها از سوی قطر به عربستان در دیدار روز سه شنبه گذشته سران دو کشور ملک عبدالله و امیر تمیم بن حمد آل ثانی در جده، نشان دهنده اجرای بندهای توافق نامه ریاض است که در ماه نوامبر گذشته در زمینه روابط دو کشور امضا شد و بندهای آن به امنیت و ثبات کشورهای حاشیه خلیج فارس و آسیب نرساندن به آن اشاره دارد که در نتیجه اجرای این توافق نامه، سفرای سه کشور عربستان، امارات و بحرین به دوحه بازخواهند گشت.
 ب) یا اینکه سران عربستان به این باوررسیده اند که قطر به وعده هایی که درباره اجرای توافق نامه ریاض داده بود عمل نکرده است و این امر نیازمند اتخاذ اقدام های دیگری علیه این کشور و استفاده از اهرم های بزرگتر از سیاست فراخواندن سفرا از جمله، بستن آسمان کشورهای مذکور بر روی هواپیماهای قطری یا تعلیق عضویت آن کشور در شورای همکاری است.

" "دیدار دوره ای "مقرن بن عبدالعزیز" جانشین ولیعهد و شخص سوم نظام پادشاهی عربستان به بحرین، کویت، امارات و عمان و عدم دیدار از قطر نشان دهنده آن است که موضوع این سفر به کشور قطر و روابط با آن ارتباط دارد." مهلت شش ماهه تعیین شده از سوی عربستان برای قطر در پایان ماه جاری و تعطیلات عید فطر به اتمام می رسد و شاید شاهزاده مقرن به همین دلیل، زمان سفر دوره ای خود به سایر کشورهای عضو شورای همکاری را به دقت و دو روز قبل از عید فطر انتخاب کرده است.

 اخبار بسیار کمی درباره سفر دوره ای اخیر شاهزاده عربستانی به کشورهای همسایه، منتشر شده است و خبرگزاری های رسمی کشورهای مذکور فقط "بررسی روابط دو جانبه و اوضاع کشورهای خلیج(فارس) و منطقه" را به عنوان موضوع دیدارها اعلام کرده اند. اگرچه احتمال صحت دو گزینه مذکور در سطرهای پیشین وجود دارد، اما واضح است که احتمال دوم، یعنی اتخاذ اقدام های  شدیدتر علیه قطر، هم ممکن است گزینه محتمل تری باشد و در این باره دلایلی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می شود:

 اولا: سفر شاهزاده مقرن به همه کشورهای عضو شورای همکاری به جز قطر نشان دهنده آن است که این سفر با هدف اقدام علیه قطر انجام می شود و در صورتی که احتمال گزینه الف وجود داشت، قطعا مقام عربستانی به دوحه نیز سفر می کرد و همه اقدام های کشورهای عضو شورای همکاری در دو طرف این اختلاف کاملا هدفدار و در راستای ارسال پیامی به طرف های مختلف است، از جمله این اقدام ها می توان به روش استقبال، هیأت همراه، هویت شاهزاده استقبال کننده از مهمان در فرودگاه و موقعیت وی در نظام قدرت و ترتیب وی در خاندان حاکم اشاره کرد. حتی گاهی رنگ عبای مهمان یا میزبان نیز حامل پیام خاصی است.

 ثانیا: به علت اختلاف مواضع عربستان و قطر درباره نظام کنونی مصر و حمایت از اخوان المسلمین و جنگ غزه، روابط دو کشور در زمان حاضر دچار تنش شدیدی شده است. در حالی که قطر با تمام توان از جنبش حماس در جنگ کنونی غزه حمایت می کند و به همراه ترکیه طرح آتش بس موازی با ابتکار ارائه شده از سوی مصر، ارائه می کند و از نظر سیاسی و رسانه ای تلاش فراوانی برای توقف جنگ به عمل می آورد. اما، عربستان به شدت از طرح مصر برای توقف جنگ در غزه، دفاع و جنبش حماس را متهم می کند به همراه قطر و ترکیه با هدف به چالش کشاندن نظام مصر در سطح جهان عرب و بین الملل، آتش این جنگ را برافروخته است.

 افزون بر این، ترکی الفیصل، رئیس پیشین دستگاه اطلاعات عربستان، روز شنبه در مقاله ای با اشاره به این حقیقت، جنبش حماس را به علت "لجاجت و تکرار اشتباهات گذشته" مسئول تبعات جنگ غزه دانست. وی افزود: قطر و ترکیه بیش از آنکه دغدغه جلوگیری از ادامه حملات ویرانگر اسرائیل به غزه را داشته باشند، در پی جلوگیری از ایفای نقش منطقه ای مصر هستند. یادآور می شود عربستان در سال 2006 نیز به جای متهم کردن اسرائیل به عنوان عامل ویرانی های جنگ در جنوب لبنان، حزب الله را در این زمینه متهم کرده بود.‘ "عربستان در سال 2006 نیز به جای متهم کردن اسرائیل به عنوان عامل ویرانی های جنگ در جنوب لبنان، حزب الله را در این زمینه متهم کرده بود."


 ثالثا: قطر ذره ای از موضع خود در زمینه حمایت از جنبش اخوان المسلمین عقب نشینی نکرده و به مواضع "غیردوستانه" خود درباره نظام مصر ادامه داده است و این امر را به طور واضح می توان در نحوه پوشش اخبار درباره اوضاع مصر و انتقادات گسترده علیه دولت عبدالفتاح السیسی و "کوتاهی آن در زمینه تعامل با حمله اخیر اسرائیل به نوار غزه" و همدستی با اشغالگران و بستن گذرگاه رفح در مقابل زخمی ها و گروههای امدادرسان، مشاهده کرد که البته بسیاری از انتقادات از زبان کارشناسان، تحلیلگران و مسئولان حماس در شبکه الجزیره بیان می شود.

 رابعا: گسترش روابط رو به رشد قطر و ایران و امضای پیمان های دفاعی و به وجود آمدن "تغییر" در موضع قطر درباره بحران سوریه و تسلط عوامل عربستان بر مخالفان سوریه و به ویژه ائتلاف ملی مخالفان و کنار گذاشتن عوامل قطر از شورای سیاسی ائتلاف که آخرین مورد آن برکناری هفته گذشته احمد طعمه نخست وزیر کابینه خودخوانده مخالفان در انتخابات شورای رهبری آنها در استانبول بود.

 خامسا: از سرگیری تدریجی روابط حزب الله لبنان و دولت قطر در روندی قابل توجه. به طوری که ناظران پخش سخنرانی روز جمعه گذشته سید حسن نصر الله دبیرکل حزب الله در روز جهانی قدس را امری کاملا قابل تأمل می دانند.

 بنابراین پس از پایان تعطیلات عید فطر، باید منتظر تحولات ناگهانی و مهمی در زمینه روابط قطر با کشورهای سه گانه (عربستان، امارات و بحرین) بود و تنها تحلیل درباره دیدار دوره ای شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز شخص سوم قدرت در عربستان را که چنین سفر خارجی دوره ای از زمان معرفی اش به عنوان جانشین ولیعهد در یکسال پیش بی سابقه بوده است می توان اعلام جزئیات تصمیمات آینده عربستان به کلیه سران کشورهای همسایه دانست که در دیدار مذکور با آنها دیدار کرده است.

 پرواضح است همانگونه که در مقاله شاهزاده ترکی فیصل آمده ، عربستان جنگ رسانه ای را به عنوان مقدمه ای برای جنگ سیاسی علیه قطر اعلام کرده است؛ زیرا امکان ندارد شاهزاده ترکی فیصل بدون مشورت با سران عربستان و در نظر گرفتن قطع روابط میان کشورش با قطر، اقدام به نوشتن مقاله ای نماید که دربردارنده چنین اتهام های بزرگی علیه دوحه است.

منبع: العالم

انتهای پیام/ ز.ح