۰

معيار انتخاب خليفه در سقيفه

کد خبر: ۶۷۷۸۲
۱۰:۲۸ - ۲۹ بهمن ۱۳۹۲
SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز»، «بنى اميّه» كه سال‌ها، بزرگ‌ترين جنگ‌ها در عصر پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) بر ضدّ اسلام به راه انداخته بودند، سرانجام با پذيرش شكستى تلخ به عنوان «طُلَقا» (آزادشدگان پيامبر) در ميان مسلمانان روزگار مى گذراندند. آنان هنگام رحلت پيامبر اكرم (صلى الله عليه وآله) از هيچ اعتبار و وجهه اى برخوردار نبودند تا بتوانند چون دو دهه گذشته در مقابل موج جديد اسلام بپا خيزند.

ولى با حادثه اى كه پس از رحلت پيامبر اسلام (صلى الله عليه وآله) در جريان سقيفه اتّفاق افتاد و در نتيجه دست «بنى هاشم» از حكومت اسلامى و مديريّت جامعه نوبنياد و پرتلاطم آن روز كوتاه شد، شرايطى فراهم گشت كه در ‌‌نهايت به سلطه قطعى بنى اميّه بر جامعه اسلامى انجاميد.

«صحيح بخارى» از معتبر‌ترين منابع اهل سنّت در اين رابطه آورده است:

آن روز گروهى از انصار در سقيفه گردهم آمده بودند تا براى مسلمانان اميرى انتخاب كنند. آنان درصدد بودند سعد بن عباده انصارى ـ رئيس قبيله خزرج ـ را به عنوان امير برگزينند; ولى «ابوبكر» با برافراشتن پرچم فضيلت قريش گروه انصار را شكست داد. وى با اين سخن كه پيامبر (صلى الله عليه وآله) فرمود: «پيشواى مسلمانان بايد از قريش باشد» (۱) با تكيه بر اصل امتياز قريش بر ساير اقوام عرب بر آنان غلبه كرد. اصلى كه اسلام با آن مبارزه كرد ; و پيامبر تنها زعامت و پيشوايى امّت را در اهل بيت عصمت و طهارت (عليهم السلام) قرار داده بود.

اخبار و رواياتى كه پيرامون گفت‌و‌گوهاى آن روز در سقيفه، امروز در دست ما است گوياى اين واقعيّت است كه معيار انتخاب خليفه در آن جمع عمدتاً حول محور «قرشى» بودن مى چرخيد.
ابن ابى الحديد در ذيل خطبه ۲۶ نهج البلاغه مى گويد: عمر به انصار گفت: «به خدا سوگند! عرب هرگز به امارت و حكومت شما راضى نمى شود، زيرا پيامبر (صلى الله عليه وآله) از قبيله شما نيست. ولى عرب قطعاً از اينكه مردى از طايفه پيغمبر حكومت كند امتناع نخواهد كرد. كيست كه بتواند با ما در حكومت و ميراث محمّدى معارضه كند، حال آنكه ما نزديكان و خويشاوند او هستيم؟». (۲)

در روايت ابن اسحاق چنين آمده است: «شما به خوبى مى دانيد كه اين جماعت از قريش داراى چنين منزلت و مقامى است كه ديگر اقوام عرب آن را ندارند و اقوام عرب جز بر مردى از قريش متّفق القول نخواهند شد». و در بيان ابوبكر نيز آمده است: «قوم عرب جز قريش را به خلافت رسول خدا (صلى الله عليه وآله) نخواهد شناخت». (۳)

جمع بندى حوادث نيم قرن اوّل اسلام نشان مى دهد آنچه در «سقيفه» اتّفاق افتاد تنها شكست انصار در مقابل امتيازطلبى قريش نبود، بلكه اصلى در آنجا بنا نهاده شد كه زنجيروار باب مسائل و مشكلات ديگر را بر جهان اسلام گشود. (۴)

پي نوشت:
(۱). صحيح بخارى، كتاب المحاربين، ج ۸، ص ۲۰۸ (با تصرّف و تلخيص). و شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج ۲، ص ۲۴.
(۲). «قالَ عُمَرُ: وَالله لا تَرْضَى الْعَرَبُ أَنْ تُؤَمِّرَكُمْ وَ نَبِيُّ‌ها مِنْ غَيْرِكُمْ وَ لاَ تَمْتَنِعُ الْعَرَبُ أَنْ تُوَلِّىَ أَمْرَ‌ها مَنْ كانَتِ النَّبُوَّةُ مِنْهُمْ مَنْ يُنازِعُنا سُلْطانَ مُحَمَّد وَ نَحْنُ أَوْلِيائُهُ وَ عَشِيرَتُهُ؟» شرح نهج البلاغه ابن ابى الحديد، ج ۲، ص ۳۸.
(۳). «... وَ إِنَّ الْعَرَبَ لاَ تَعْرِفُ هذَا الاَْمْرَ إِلاَّ لِقُرَيْش»‌‌ همان مدرك، ص ۲۴.
(۴). گردآوري از كتاب: عاشورا ريشه‌ها، انگيزه‌ها، رويداد‌ها، پيامد‌ها، زير نظر آيت الله مكارم شيرازي، ص۱۱۵.

منبع: حج

انتهای پیام/ ز.ح
ارسال نظرات
نظرات حاوی عبارات توهین آمیز منتشر نخواهد شد
نام:
ایمیل:
* نظر: