سياست دو پهلوي آمريكا در قبال مصر

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از ایرنا، بيش از يك ماه از بحران در مصر مي گذرد و اين كشور همچنان شاهد فضايي دو قطبي است. يك سو دولت موقتي قرار دارد كه ماحصل كودتا عليه دولت محمد مرسي است و سوي ديگر آن هواداران مرسي و اخوان المسلمين قرار دارند كه معتقدند حق آنها ضايع شده و براي احقاق آن به تظاهرات و اعتراض اصرار مي ورزند.گذر زمان نه تنها شكاف كنوني بين گروه هاي مصري را از بين نبرد بلكه بر شدت آن افزود و با حوادث خونيني چون كشته شدن برخي معترضان ابعاد پيچيده تري به خود گرفت.نبود مرجعيت سياسي و حقوقي و نهاد بي طرف از يك سو و اصرار گروه هاي سياسي بر مواضع خود، باعث شد تا اختلاف ها و شكاف هاي سياسي موجود از طريق ساز و كارهاي مصري-مصري حل نشود.

همين امر پاي كشورهاي خارجي را بيش از پيش به فضاي مصر باز كرده است. طي روزهاي اخير هيئت هاي ديپلماتيكي از آمريكا، اروپا و كشورهاي عربي عازم مصر شدند تا با ديدار با طرف هاي مختلف مصري، راه حلي را براي بحران پيدا كنند. پيش قراول رايزني هاي ديپلماتيك روزهاي اخير، نمايندگان آمريكا بوده است.مصر يكي از كشورهايي است كه ايالات متحده آمريكا طي سال ها روابط نزديك و استراتژيكي با آن داشته است. از اين رو هر تحولي در مصر حساسيت آمريكا را نيز در پي خواهد داشت.ويليام برنز معاون وزير امور خارجه آمريكا رياست هيئت ديپلماتيك اين كشور به مصر را برعهده دارد كه به همراه فرستادگاني از اتحاديه اروپا روز يكشنبه سيزدهم مرداد ديدارهايي را با هر دو طرف نزاع در مصر انجام داد.

افزون بر اين جاك مك كين و ليندزي گراهام سناتورهاي ارشد آمريكايي عصر امروز دوشنبه وارد قاهره مي شوند و طي دو روز با مقام هاي مصري ديدار و گفتگو مي كنندهمچنين روز گذشته رسانه هاي مختلف خبري از قول منابع ديپلماتيك آمريكا اعلام كردند كه قرار است رابرت فورد سفير سابق آمريكا در سوريه - كه به زبان عربي مسلط است - به عنوان سفير جديد اين كشور در مصر معرفي شود.آمريكا گرچه تلاش كرده تا خود را به عنوان ميانجي طرف هاي اختلاف قرار دهد و پيشنهادهايي را براي برون رفت از فضاي كنوني ارايه كند اما آنچه بيش از هر چيز از آمريكا ديده و شنيده شده، مواضع دوپهلو و غيرشفاف در قبال تحولات مصر بوده است.شرايط مبهم در مصر و دست بالا نداشتن يك طرف در بحران اين كشور باعث شده تا واشنگتن نتواند موضع صريح و شفافي را بگيرد. دولت آمريكا به صورت يكپارچه نه مي تواند اقدام ارتش در بركناري مرسي را تاييد كند و نه توان محكوم كردن آن را دارد.شايد همين مواضع دوپهلو باعث شده تا هر دو طرف (ارتش و اخوان المسلمين) آمريكا را به حمايت از طرف مقابلشان متهم مي كند. اين مساله آمريكا را در موقعيت تناقض آميزي قرار داده است.البته به زعم بسياري دولت آمريكا از سقوط مرسي راضي و خشنود شده؛ چرا كه واشنگتن علاقمند است تا با نهادهاي مصري نزديك به اين كشور همچون ارتش كار كند تا اسلامگرايان.

با اين وجود ادامه اعتراض اخوان المسلمين و امكان اوج گرفتن تنش ها در اين كشور، واشنگتن را نگران مي كند كه در سايه وضع موجود گروه هاي راديكال قدرت بيشتري كسب كنند.به طور كلي سياست خارجي آمريكا بويژه در خاورميانه، بر اساس دو اصل كلي استوار است؛ يكي منافع ملي و ملاحظات استراتژيك و ديگري ارزش هايي نظير حقوق بشر و آزادي و دمكراسي كه آمريكا علاقه دارد تا خود را پيش قراول آنها نشان دهد.سياست خارجي آمريكا همواره در نوسان بين اين دو اصل حركت كرده است. به طوري كه در برهه اي بعد منافع ملي در تصميمات آمريكا غالب بوده و در برهه اي ديگر دفاع از ارزش هايي چون آزادي و حقوق بشر.

سياست آمريكا در قبال وضعيت كنوني مصر كاملا اين دوگانگي را نشان مي دهد. آمريكا از يك سو بر اساس منافع ملي اش ترجيح مي دهد تا گروه هاي اسلام گرا در مصر دست برتر را نداشته باشند و اگر هم نهاد ارتش كه نزديكترين گروه به آمريكاست قدرت اول را نداشت، دست كم نوعي توازن بين طرف هاي مختلف تاثيرگذار ايجاد شود. بر اساس همين رويكرد بود كه مقام هاي آمريكايي مخالفتي با بركناري مرسي و كنار رفتن اسلام گرايان از قدرت از خود نشان ندادند.همزمان آمريكا چون خود را وفادار به ارزش هايي چون دمكراسي نشان مي دهد، از اقدام ارتش نيز حمايت يكپارچه و جدي نكرد و در عين حال از برخي رفتارهاي صورت گرفته ارتش با معترضان انتقاد كرد.

در چنين وضعيت دشواري كه آمريكا در آن قرار دارد، اين كشور در انديشه پيداكردن راه حل بينابيني در مصر است. به طوري كه هم اخواني ها را به فرايند جديد سياسي در اين كشور بكشاند و هم دولت موقت مصر را وادار به كاهش فشارها عليه اخواني ها كند.در پايان بايد گفت كه افزايش تحركات كشورهاي خارجي از جمله آمريكا در فضاي مصر، مي تواند خطر بزرگي پيش روي عرصه سياسي در اين كشور باشد چرا كه اين عرصه را بيش از آنكه متاثر از منافع ملي و رويكرد مصري ها به كشورشان كند، تابعي از تصميم ها و نگاه كشورهاي خارجي و منافع آنها خواهد كرد.

انتهای پیام/ ز.ح