تعبیر مخصوص قرآن درباره درک برزخ و قیامت

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از مهر، خصوصيات کامل برزخ و عوالم ديگر در فهم و بيان انسان نمي گنجد، اما در آيات قرآن و در روايات وارده از معصومين (علیهم السلام) اشاراتی آمده است بر اينكه ما انسانها نمي دانيم و نمي توانيم بدانيم كه در عوالم اخروي چه هست و چه خواهد شد. آيات قرآني پر از اين قبيل تعبيرات است كه می توان به آیه 41 سوره توبه، آیه 95 سوره نحل، آیات 184، 188 و 232 سوره بقره، آیه 64 سوره عنكبوت و آیه 17 سوره سجده اشاره کرد.

 این آیات در مجموع از اين حقيقت حکایت مي كند كه انسانها در حيات دنيوي خود نه تنها آن ظرفيت علمي را ندارند كه بتوانند عوالم اخروي و خصوصيات آنها را عينا درک کنند و صور اعمال و عقايد و اخلاق دنيوي خود را در آن عوالم مشاهده كنند، بلكه اين ظرفيت را هم ندارند كه از طريق تفهيم و تعليم به همه ابعاد آنچه در آن عوالم وجود دارد پي ببرند و نمي شود به انسانها در اين دنيا همه جوانب آنچه را كه در آن عالم مي گذرد و احكام و آثار خاص و معيارهاي مخصوص آنها را خبر داد و تفهيم نمود.

 تعبيرات و اشارات موجود در آیات و روایات به خوبي دلالت بر اين حقيقت دارد كه آنچه از عوالم اخروي و خصوصيات آنها به انسانها گفته شده و خبر داده شده نمونه اي است از آن عوالم و حقايق و اسرار آنها، آن هم در حد معين و در يك محدوده خاص و به اندازه اي كه الفاظ و كلمات اداء آن را دارد. آيه 15 سوره محمد(صلی الله علیه واله) مي فرمايد: مثل بهشتي كه به متقين وعده داده شده اين است كه درآن نهرهايي ازآب صاف و نهرهايي از شير كه طعم آن تغيير نكرده است، وجود دارد و نيز نهرهايي از شراب خاص كه سراپا لذت براي نوشندگان است و نهرهايي از عسل مصفي و همچنين از همه ميوه ها در آن وجود دارد و بالاتر از همه اينها مغفرت و عنايات و الطافات الهي است كه بزرگترين نعمت از نعمت هاي بهشتي مي باشد.

 تعبير"مثل الجنه" حاكي از اين است كه آنچه در اين آيه و نيز آنچه در آيات ديگر از بهشت ها و نعمت هاي آنها خبر داده است، همه آنها به نحو"مثل" از حقيقت بهشت ها و نعمت هاي آنها است و نه اصل حقيقت آنها و همه آنچه در آنهاست، زيرا كه حقيقت بهشت ها و نعمت هاي آنها، خيلي بالاتر ازآن است كه براي انسانها در دنيا با محدوديت علمي و ضعف درك و شعوري كه دارند،تفهيم گردد، آنهم با الفاظ و كلماتي كه در اصل، قاصر از اداء حقايق بالاتراست و نمي شود با آنها حقايق برتر و مجرد از حدود زماني و مكاني و مادي را آن چنانكه بايد خبر داد و حكايت نمود و نمي شود با آنها احكام ناشناخته و معيارهاي ناشناخته را بيان كرد.

 تعبير مخصوص"ما ادريك" كه به معني"توچه ميداني"مي باشد و در خصوص روز قيامت و عوالم اخروي است و در موارد متعددي در قرآن آمده است با وضوح و صراحت، حكايت از اين معني مي كند كه قيامت و عوالم اخروي و خصوصيات آنها از محدوده ادراك و شعور انسانها در حيات دنيوي خارج بوده و خبر دادن از آنها هم آن چنان كه هست، به لحاظ محدوديت ادراك انسانها و به لحاظ قاصر بودن الفاظ امكان ندارد.

 آيات 18 و17 سوره انفطار مي فرمايد: و ما ادريك ما يوم الدين،ثم ما ادريك ما يوم الدين؛ وتو چه ميداني كه چيست روز جزا و باز تو چه ميداني كه چيست روزجزا و روزقيامت؟. آيه 19 سوره المطفقين هم مي فرمايد؛و ما ادريك ما عليون؛ و تو چه ميداني كه عوالم عاليه و بهشتي چيست؟

 در آيات ديگري هم همين تعبير"ما ادريك" در خصوص آخرت و عوالم اخروي به كار رفته است كه حكايت از بالاتر از فهم عادي بودن آن عوالم مي كند و حكايت ازاين معني كه نمي شود آنها را آن چنانكه هست به انسان دنيوي تفهيم نمود دارد. البته انسانها بعد از مرگ و بعد از ورود به برزخ، اين معني را آرزو مي كنند كه چه خوب بود از عالم جديدي كه تازه به آن وارد شده اند به انسانهاي دنيوي خبر مي دادند و از آنچه ديده اند و شنيده اند و يافته اند، به انسانهاي موجود در دنيا و با آنها كه از آنچه مي گذرد، بي خبر هستند و از آنچه به آنها احاطه دارد و لكن نمي دانند، خبر داده و آنها را در جريان مي گذاشتند.

 آنها كه در برزخ از وضع خوبي برخوردارند، آرزوي اين معني را مي كنند كه چه خوب بود مي توانستند از حيات جديد و حيات سعيده اي كه بعد از مرگ و در برزخ ازآن بهره مند هستند، به انسانهاي خوب و پاك دنيوي كه حيات سعيده برزخي در انتظار آنان نيز هست، خبر مي دادند و حيات جديد برزخي را آن چنان كه هست،به آنها تفهيم مي كردند. اينها مي بينند آنچه در زندگي دنيوي از برزخ و حيات آن مي دانستند،يك علم بسيار ناقص و يك تصور كاملا مبهم و كلي بوده و خيلي پايين تر از واقعيت هايي بوده است كه با آنها مواجه گشته اند و اصولا آنچه اينها در دنيا تصور مي كرده اند، يك تصور كلي و مبهم و نارسا و ناقص بوده است.

انتهای پیام/ ز.ح