شیعه نیوز | اختلاف میان همسران امری طبیعی و اجتناب‌ناپذیر است، اما هنر زندگی مشترک در چگونگی مدیریت این اختلافات نهفته است. معارف اسلامی، چراغ راهی است برای تبدیل چالش‌ها به فرصت‌های رشد و تقویت بنیان خانواده.
به گزارش «شیعه نیوز»، زندگی زناشویی، پیوندی مبارک است که همراه با مسئولیت‌ها و چالش‌های فراوان است. اختلاف نظر و تفاوت دیدگاه میان همسران طبیعی است، اما آنچه مهم است، نحوه برخورد با این اختلافات است. دین مبین اسلام با ارائه راهکارهایی مبتنی بر قرآن و سیره معصومین (ع)، مسیر صلح و تفاهم را روشن ساخته است. این مقاله به بررسی راهکارهای مهم در حل اختلاف‌های همسران از منظر معارف دینی می‌پردازد.
۱. گفت‌وگو؛ پایه حل اختلاف
قرآن کریم، اساس ارتباط مؤثر را بر پایه گفت‌وگو و مشورت می‌داند. خداوند در آیه ۳۵ سوره نساء می‌فرماید:
«وَإِنْ خِفْتُمْ شِقَاقَ بَيْنِهِمَا فَابْعَثُوا حَكَمًا مِنْ أَهْلِهِ وَحَكَمًا مِنْ أَهْلِهَا»
و اگر از اختلاف میان آن دو (زن و شوهر) بیم دارید، پس داوری از خانواده مرد و داوری از خانواده زن تعیین کنید.
این آیه توصیه می‌کند که اگر اختلاف به حدی برسد که قابل حل نباشد، از افراد معتمد دو طرف برای میانجی‌گری استفاده شود. امام علی (ع) در نهج‌البلاغه توصیه می‌کنند:
«نِصفُ العَقلِ مداراةُ الناس»
نیمی از عقل در مدارا با مردم است.
گفت‌وگو نیازمند رعایت اصولی چون شنیدن فعال، احترام متقابل و اجتناب از قضاوت زودهنگام است. زوجین باید به جای بحث درباره اختلاف، بر یافتن راه‌حل متمرکز شوند.
۲. عفو و گذشت؛ فضیلتی ارزشمند
گذشت از اشتباهات همسر، یکی از راه‌های مؤثر در حفظ آرامش خانواده است. خداوند در آیه ۲۲ سوره نور می‌فرماید:
«فَلْيَعْفُوا وَلْيَصْفَحُوا أَلَا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ»
پس عفو کنند و درگذرند. آیا دوست ندارید که خدا شما را ببخشد؟
امام حسن (ع) نیز فرموده‌اند:
«التَّجاوُزُ عَنِ الذُّنُوبِ مِن أکرَمِ أخلاقِ الرِّجالِ»
گذشت از گناهان، از برترین اخلاق مردان است.
زندگی بدون خطا و لغزش نیست. زوجین باید یاد بگیرند که به جای بزرگ‌نمایی اشتباهات، برای حفظ آرامش و پایداری خانواده از خطای هم بگذرند.
۳. تقسیم وظایف با انصاف
یکی از منابع تنش در خانواده، نارضایتی از تقسیم وظایف است. رسول اکرم (ص) می‌فرمایند:
«المَرأةُ رَیْحانَةٌ وَلَیسَتْ بِقَهرَمانَةٍ»
زن، گلی است، نه خدمتکاری که به او دستور داده شود.
تقسیم وظایف در خانواده باید بر اساس توانایی‌ها و شرایط هر فرد انجام شود. این کار از احساس بی‌عدالتی جلوگیری کرده و آرامش را به خانواده بازمی‌گرداند.
۴. حفظ احترام متقابل
احترام متقابل از پایه‌های اصلی زندگی مشترک است. امام صادق (ع) می‌فرمایند:
«لَا خَیْرَ فِی مَنْ لَا یُحِبُّ أَنْ یُصَاحِبَهُ أَحَدٌ»
خیری نیست در کسی که دیگران علاقه‌ای به هم‌نشینی با او ندارند.
احترام شامل رفتار و گفتار است. استفاده از کلمات محبت‌آمیز، توجه به خواسته‌های طرف مقابل و دوری از رفتارهای تحقیرآمیز، می‌تواند احترام را در روابط تقویت کند.
۵. دعا و توکل بر خدا
یکی از راه‌های دستیابی به آرامش در زندگی زناشویی، دعا و توکل بر خداوند است. قرآن کریم در آیه ۲۸ سوره رعد می‌فرماید:
«أَلَا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ»
بدانید که با یاد خدا دل‌ها آرام می‌گیرد.
امام علی (ع) نیز فرموده‌اند:
«فِي كُلِّ نَفَسٍ مِنْ أَنْفَاسِكَ شُكْرٌ عَلَيْكَ بَلْ أَلْفٌ وَ أَكْثَرُ»
در هر نفس از نفَس‌هایت شکری بر تو لازم است، بلکه هزاران و بیشتر.
دعا، نه تنها راهی برای جلب رحمت الهی است، بلکه باعث تقویت ارتباط میان همسران نیز می‌شود.
اختلاف‌های زناشویی فرصتی برای درک عمیق‌تر یکدیگر و تقویت بنیان خانواده است. معارف اسلامی با ارائه راهکارهایی نظیر گفت‌وگو، گذشت، احترام و توکل، چراغ راهی است برای مدیریت بهتر این چالش‌ها و رسیدن به زندگی سرشار از محبت و آرامش.
پاورقی‌ها:
۱. قرآن کریم، سوره نساء، آیه ۳۵
۲. نهج‌البلاغه، حکمت ۳۸۱
۳. قرآن کریم، سوره نور، آیه ۲۲
۴. وسائل الشیعه، ج ۱۴، ص ۱۲۳
۵. الکافی، ج ۲، ص ۶۳۹
