مهدویت از دیدگاه نهج البلاغه

نهج البلاغه سیمای پرفروغ امام علی علیه السلام است.  سخنان علوی درباره فرزندش مهدی موعود به طور خلاصه آمده است. در عصری که جهل مدرن، بی عدالتی، معنویت ستیزی، اخلاق و دین گریزی در سراشیب سقوط انسان است و امید به آینده در بشر هر روز کمتر و ایمان ضعیف تر می شود، بحث از مهدویت و کمال خواهی و عدالت نیاز بیشتر انسان تشنه عدالت است.

مهدویت استمرار خلافت الهی :

خلافت حق یک فیض مستمر نبوت و رسالت است که به امامت و رهبری پاک ترین و کاملترین انسان می رسد . امام علی بن ابی طالب علیه السلام فرمود :«  آری خداوندا زمین هیچگاه از حجت الهی که برهان است خالی نمی ماند ، یا آشکار ویا پنهان ، تا حجت خدا و نشانه اش باقی بماند . آنان کجا هستند ؟ به خدا سوگند تعدادشان اندک است ، ولی نزد خدا بزرگ هستند ، آنان جانشینان خدا در زمین و دعوت کنندگان مردم به دین خدایند . آنان که دانش ، نور و حقیقت بر قلبشان تابیده است و روح یقین را دریافته اند ، آنچه را خوشگذرانان دشوار شمردند اینان آسان گرفتند . در دنیا با بدن هایی زندگی میکنند که ارواحشان به جهان بالا پیوند خورده ، آنان جانشینان خدا در زمین هستند.  آه آه چه سخت اشتیاق دیدارشان را دارم ».  [1]

«اگر یک لحظه زمین از حجت الهی خالی باشد تمام انسان ها نابود میشوند» !. شاید برا ی برخی موجب تعجب باشد که حجت خدا چه ویژگی دارد که همه هدف خدا از خلقت وابسته به وجود اوست. پاسخش این است که بیشتر مخلوقات و انسان ها با اینکه قدرت انتخاب و اختیار دارند تا خود را به کمال و پاکیها برسانند اما پیرو هوی و هوس و دنیا و منافع آنی خود هستند . حتی بسیاری از دانشمندان جهان و حتی اهل ایمان به خدا کار برای رضای حق و اخلاص کامل ندارند و منافع دنیوی و شهرت و مقام و حسد و حرص و کبرو جمع مال و برای رضایت مردم و دل خودشان  کار میکنند ، اما یک انسان کامل و ولی حق فقط رضای خدا را در نظر و عمل دارد و آنچه هر لحظه انجام میدهد ویا فکر میکند همانست که خدا دوست دارد و لذا فقط معصوم از گناه و خطا و پلیدیها میتواند خلیفه خدا باشد و خدا بخاطر تقوای او باقی مردم را حفظ میکند تا آنکه قابلیت هدایت و کمال را دارد بسوی تکامل گام بردارد.

ولی خدا و معصوم واسطه فیض الهی در عالم است و نعمت های خدا به برکت پاکی او به زمین میرسد که البته بسیاری از مردم این حکمت را درک نمی کنند .

حکمت وجود امام زمان و حجت خدا در زمین چیست ؟

• حفظ دین از تحریف حتی در زمان غیبت بواسطه علمای متقی و اعلم
• تعلیم احکام و بیان حلال و حرام
• تمیز حق از باطل
• حفظ نظم و عدالت و اتمام حجت بر مخالفان [2]

حضرت مهدی و عدالت جهانی :   

تامین عدالت عمومی ترین بحث در مهدویت است. امیرالمومنین علی علیه السلام فرمود :« زمانی که مهدی خواهد آمد، کارگزاران حکومت هارا به سزای اعمال بدشان کیفر میکند و روش عادلانه در حکومت به جهانیان ارائه می دهد.». [3]

در خطبه 150 هم می فرماید :« ....ملت هارا از اسارت ها آزاد میکند و گمراهان را هدایت میکند ».

در خطبه 131 حضرت میفرماید :« خدایا تو میدانی که آنچه از ناحیه ما اهل بیت صورت می گیرد برای کسب قدرت و حکومت و ثروت دنیا نیست بلکه میخواهیم نشانه های حق و دین تورا به جایگاه خودش بازگردانیم و در زمین اصلاح نماییم تا بندگان ستمدیده ات از محرومیت ها نجات یابند و با امنیت زندگی کنند ...»  . 

حضرت مهدی و مسائل اقتصادی :

امام علی علیه السلام :« در زمان حضرت مهدی زمین میوه های دل خود یعنی معادن و آنچه مورد نیاز بشر است ظاهر میگردد ». [4]

آبها در تمام دنیا فراوان شود و رودخانه و باران زیاد و درختان و خوراکی در همه جا بوفور برای استفاده همگان ظاهر میشود. در زمان ظهور حضرت مهدی مردم روزگار پر نشاط دارند و رزق و برکات گسترده و برای همه خواهد بود ، شغل و مسکن و آزادی های مشروع و مورد رضای حق برای همگان هست و مردم در کمال امنیت به خدمت به یکدیگر و عبادت حق مشغواند ». [5]

ویژگی های حضرت مهدی از خطبه 138 مهج البلاغه :

« در آنروز عقول مردم تکامل می یابد و از هوی پرستی پرهیز میکنند ، تفسیر و تاویل حقیقی قرآن توسط حضرت تدریس میشود و سیره رسول الله صلی الله علیه و آله زنده خواهد شد »  .

آزادی در حکومت امام مهدی : 

« آزادی انسان ها از هرگونه بردگی فرهنگی ، اجتماعی ، جنسی ، اقتصادی و غیره برقرار میشود ، همگان آزاد هستند در محدوده قوانین الهی یعنی قانون  لا ضرر یعنی هیچکس ظلم نمیکند و ظلم نمی بیند عمل کنند و نظرات خودرا بدون هیچ واهمه ای بیان کنند ». [6]

برآورده شدن آرزوهای منطقی :

هر انسان هر آرزویی دارد چنانچه مضر برای جسم یا روحش و مضر جامعه نباشد به آرزویش میرسد ،  انواع تبعیض و ظلم ها نابود شده و همه براحتی ازدواج شرعی و پاک دارند ، فتنه ها  رفع و زندانیان آزاد میشوند وهرکس هرجای دنیا و هر کار سالمی بخواهد آزاد است زندگی و عمل کند.

 حضرت در خطبه 182  فرمود :«  دانش مهدی موعود جهل همگان را اشباع میکند و علوم جدیدی می آورد و همه را سیراب میکند»  .

نتیجه بحث :

مهم ترین بحث مورد نیاز جهانیان اجرای عدالت و رفع انواع ظلم و تبعیض مردم به خود و دیگران است.

اگر تاریخ بشر را مرور کنیم خواهیم دید بجز در 10 سال حکومت پیامبر اسلام در مدینه و حدود 5 سال حکومت امام علی در کوفه که بر اساس قوانین و اخلاق و احکام خدا عمل شده ، سایر حکومت های شرق و غرب عالم بر پایه ظلم و جور بوده و هست و بر اساس خودخواهی و استبداد و استثمار و شکاف های طبقاتی و فقر اکثریت و زندان و تبعید و ترور و انواع ظلم ها برای بقای حکومت هاست.

لذا تمام ادیان و مذاهب و حتی بی خدایان بر این امیدند تا انسان کامل و پاک از هر نقص و ظلم ظهور کند و برابری و عدالت را در تمام زمین برقرار سازد.

این نوید در قرآن و منابع دینی اسلامی و از زبان معصومین فراوان تکرار شده است.

[1] نهج البلاغه ، حکمت 147

[2]  اصول کافی  ، کلینی   ج1  ص 335  کتاب الحجه

[3] نهج البلاغه ،  خطبه  138

[4] نهج البلاغه ، خطبه 138

[5] عبد الکریم جبلی ، الانسان الکامل ....، ج2  ص 84

[6] نهج البلاغه  ، خطبه 150