بانگ اذان فراتر از ناقوس کلیساها در آلمان/ روند رو به رشد ساخت مسجد در آلمان

شیعه نیوز | ساخت مساجد و گرویدن به دین اسلام در آلمان در حال افزایش است، به طوری که مسلمانان توانستند با ساخت مساجد به سبک معماری اسلامی رویای خود را به واقعیت تبدیل کنند و نوای «الله اکبر» در زمان اذان در این کشور طنین‌انداز شود.

به گزارش «شیعه نیوز»، آلمان کشوری در اروپای مرکزی و دومین کشور پرجمعیت در اروپا پس از روسیه به شمار می آید. رشد گرویدگان به اسلام در این کشور قابل توجه است. به طوری که از ژوئن ۲۰۰۴ تا ژوئن ۲۰۰۵ چهارهزار آلمانی مسلمان شدند. ثبات اسکان مسلمانان در آلمان به قرن شانزدهم میلادی برمی گردد و ساخت اولین مسجد در شهر بوتسدام در سال ۱۷۳۱ میلادی انجام گرفت.

به مرور زمان،ساخت مساجد در آلمان گسترش یافت، به طوری که تعداد آن به دو هزار و ۴۰۰ مسجد در سراسر آلمان رسیده است. بیش از چهار میلیون مسلمان در این کشور اروپایی مسیحی زندگی می کند. بانگ اذان از صدای ناقوس کلیساها بالاتر است، به طوری که صدای «الله اکبر، الله اکبر» در زمان اذان طنین انداز می‌شود. رویا مسلمانان در این کشور اروپایی با ساخت مساجد به سبک معماری اسلامی با گنبد و گلدسته به واقعیت پیوست و صدای مسلمانان با اذان از طریق بلندگو طنین انداز شد.

برهمین اساس، از میان مساجد ساخته شده در شهرهای آلمان نزدیک به ۱۴۷ مسجد گلدسته و گنبدها دارند که سبک معماری بیشتر آنها ترکی اسلامی است.

تاریخچه ساخت مساجد

ساخت اولین مسجد در شهر بوتسدام آلمان به سال ۱۷۳۱ میلادی برمی گردد.

پس از ورود مسلمانان به آلمان و در زمان جنگ جهانی اول نیز مسجد دیگری در ۱۳ ژوئیه ۱۹۱۵ ویژه مسلمانان بازداشت شده هنگام جنگ جهانی اول ساخته شد. کسانی که در ارتش کشورهای محور کار می کردند و نیروهای آلمانی آنها را بازداشت کردند.

از جمله سربازان مسلمان بازداشت شده را می توان مراکشی، الجزایری، هندی، سیبری، سنگالی و تاتاری دانست. نزدیک به ۱۵ هزار نفر از آنها در ارودگاهی به نام «کمپ کرسنت» در منطقه وانسدورف برلین مستقر شدند که اختصاص به اسیران عرب و آفریقایی داشت که در ارتش انگلیس کار می کردند.

اسیران مسلمان که در ارتش روسیه کارمی کردند، در اردوگاه دیگر مجاور آن مستقر بودند. هنگام مدت بازداشت در این اردوگاه اسیران به انجام شعائر دینی خود از جمله نماز و دروس دینی می پرداختند، این مسئله باعث شد نیازهای مذهبی زندانیان مسلمان توسط مدیریت زندان مورد توجه قرار گیرد، آنها این امکان را داشتند تا غذای مناسب خود را از نظر شرعی انتخاب کنند، به فرایض دینی خود مانند نماز و روزه بپردازند. اینچنین شد که مدیریت زندان در تابستان ۱۹۱۵ نمازخانه‌ای را در کمپ کرسنت اختصاص داد تا اولین مسجد در کمپ کرسنت در تاریخ آلمان به شمار آید.

اما قدیمی ترین مساجد باقی مانده تا امروز، مسجد برلین در سال ۱۹۲۴ است. پس از یک مسجد در سال ۱۹۵۷ در هامبورگ ساخته شد. مسجد فتح در شهر مانهایم در سال ۱۹۹۵ به عنوان بزرگ‌ترین مساجد آلمان بنا شد تا تعداد مساجد و نمازخانه‌ها در آلمان از مرز دوهزار و ۲۰۰ مسجد و نمازخانه عبور کند.

از سازمان‌های اسلامی فعال در آلمان می توان سازمان تجمع اسلامی که در سال ۱۹۵۸ تاسیس شد، نام برد، این تجمع اسلامی مجله «اسلام» را منتشر می کند. این تجمع اسلامی در تاسیس شمار زیادی از مراکز اسلامی در شهرهای مختلف سهیم بوده است که مهم‌ترین مراکز را در شهرهای مونیخ، اشتوتگارت و کلن بنا کرد. ۹۰ جمعیت اسلامی وابسته به این سازمان هستند.

همچنین هیئت اتحاد ترکی اسلامی نیز در سال ۱۹۸۵ و موسسه ملی گوروش ترکیه در سال ۱۹۸۶، شورای اعلای مسلمانان در آلمان در سال ۱۹۹۴ میلادی ساخته شد.

مرکز اسلامی هامبورگ متعلق به شیعیان به همراه مسجد امام علی(ع) در سال ۱۹۵۷ ساخته شد، این مرکز باتوجه به نیاز ایرانیان مسلمان در آلمان که بیشتر تاجر، پزشک و دانشجو بودند، با حمایت آیت الله بروجردی بنا شد و آیت الله بروجردی نیز آیت الله میرزا ابوالقاسم محمد گلپایگانی را به نمایندگی خود به هامبورگ اعزام کرد تا نخستین گام برای ساخت پایگاه معنوی مسلمان در هامبورگ برداشته شد.

روی کار آمدن نازی‌ها و تضعیف مسلمانان

یکی از مسایل با اهمیت درباره فعالیت و زندگی مسلمانان در آلمان به مسئله روی کار آمدن نازی‌ها به رهبری «آدولف هیتلر» در سال ۱۹۳۳ میلادی برمی گردد، تلاش هیتلر برای تسلط بر فضاهای سیاسی باعث شد در ماهیت زندگی و حضور مسلمانان در این کشور تاثیر بگذارد. به طوری که آنها در معرض خطر قرار گرفتند. آزار و اذیت و ظلم و ستم به مسلمانان باعث شد بسیاری از آنها برلین را ترک کنند و همین امر منجر به تضعیف مسلمانان در آلمان شد. تشکل‌ها و اتحادیه‌های اسلامی اعضای خود را کم کم از دست دادند تا اینکه فعالیت اسلامی بسیار کم شد.

پس از پایان جنگ جهانی دوم، مسلمانان در برلین دوباره سعی کردند خود را تقویت کنند و سبک زندگی اسلامی را در برلین و شهرهای دیگر رواج دهند. باورود موج اول مهاجران مسلمان ترک به برلین در آغاز دهه ۶۰، حضور مسلمانان در این کشور نمایان شد و با افزایش اقلیت مسلمان، تعداد مساجد در این کشور روز به روز افزایش یافت، به طوری که تنها در برلین بیش از ۷۰ مسجد وجود دارد.

بزرگ‌ترین مسجد

در نتیجه افزایش تعداد مسلمانان در آلمان، و تمایل‌شان به ساخت عبادتگاه‌هایی که کمتر از سایر کشورهای عربی و اسلامی نباشد، بزرگ‌ترین و زیباترین مسجد اروپا را به سبک معماری عثمانی در برلین بنا کردند و این مسجد به نام مسجد «الشهداء» یا «سهتلیک» نامیده شد.

گنجایش این مسجد جامع یکهزار و ۵۰۰ نمازگزار است که با هزینه مالی یک میلیون و ۵۰۰ یورو بنا شد. بخش بزرگی از هزینه ساخت آن توسط نیکوکاران مسلمان اروپا و آلمان اعطا شد.

ساخت این مسجد در ابتدا با مخالفت مقامات آلمانی در برلین روبه رو شد، آنها دلیل نپذیرفتن ساخت این مسجد را اینگونه مطرح کردند که این مسجد با دستورالعمل‌های ساختمانی در آلمان به ویژه گنبدها و مناره های سر به فلک کشیده مطابقت ندارد و این مسئله دلیل توقف ساخت و ساز است.

این مخالفت باعث شد بارهاعملیات ساخت و ساز متوقف شود و مقامات آلمان در نتیجه این تخلفات جریمه‌های مالی سنگینی وضع کردند. با وجود همه سختی ها و موانع، ناامیدی‌ها، سازندگان برای رسیدن به آرزوی خود خسته نشدند تا بزرگ‌ترین و زیباترین مسجد اروپا را در زمین قبرستان ترکیه واقع در برلین معروف به قبرستان الشهداء را بنا کرد.این قبرستان تا مدتهای طولان تنها قبرستان اسلامی در اروپای مرکزی بود که در کنترل کامل ترک‌ها بود.

داستان این قبرستان به اواخر قرن هجدهم باز می گردد، زمانی که اولین فرستاده عثمانی، دیپلمات و شاعر بزرگ «علی عزیز افندی» به دولت پروس آمد. در اکتبر ۱۷۹۸ برای پیدا کردن یک مکان مناسب به منظور خاکسپاری این شخصیت بزرگ اسلامی مشکل وجود داشت، که «فردریش ویلهلم سوم» پادشاه وقت قطعه زمینی را برای خاکسپاری این فرستاده طبق آداب اسلامی در ترکیه فراهم کرد. بر این قبرستان نام «قبرستان شهدا» گذاشته شد، زیرا مسلمانان در آن عصر هر فردی را که در خارج از کشورشان از دنیا می‌رفت، شهید می‌خواندند.

موانع و مشکلات روند ساخت مساجد در شهرهای آلمان به راحتی پشت سر گذاشته نمی شود، زیرا در بسیاری از شهرهای آلمان به ویژه برلین موانع زیادی بر سر راه ساخت مساجد وجود دارد. مقامات مسئول برخی از این مشکلات را مربوط به روند اداری دانستند، در حالی که برخی از مسایل دلایل خودسرانه دارد و مقامات به دلایل نژادپرستانه یا خصمانه به اشکال تراشی و ایجاد موانع در راه ساخت مساجد اقدام می کنند. به عنوان مثال کار ساخت و ساز در تعدادی از مساجد وابسته به مؤسسات اسلامی در برلین با مشکلات متوقف شده است. از جمله توقف کار ساخت و ساز یک مسجد در سال ۲۰۰۵ پس از حکم دادگاه محلی مبنی بر اینکه مالکان مجاور محوطه مسجد باید از مسئولین ساخت مسجد ضمانت هایی دریافت کنند که ادامه کار ساخت و ساز باعث آسیب یا ضرر به اموال آنها نمی شود.

علاوه بر مشکلات ساخت مساجد، برخی از مساجد موجود در معرض حملات افراط‌گرایان راست‌گرا و نئونازی‌ها قرار گرفتند. به طور مثال در نوامبر ۲۰۰۴، افراد ناشناس بمب آتش زا را در مقابل مسجدی در ایالت بادن-وورتمبرگ در جنوب پرتاب کردند.این اتفاق همزمان با قتل تئو وان گوگ کارگردان هلندی رخ داد که یک مراکشی را متهم به قتل او کردند. حمله و تعرض به مساجد این کشور تا امروز به بهانه‌های مختلف ادامه دارد.

این اتفاقات درحالی است که قانون اساسی آلمان آزادی مذهب و عقیده را تضمین می کند واقلیت های مذهبی بدون هیچ مانعی مراسم عبادی خود را می توانند انجام دهند. بیشتر مسلمانان در آلمان می خواهند در صلح زندگی کنند و دین اسلام و مناسک آن را در آرامش در مکان های مناسب ادا کنند.