تبعات روانی مهاجرت نخبگان

شیعه نیوز | یک استاد دانشگاه و جامعه شناس درباره مهاجرت نخبگان میگوید: ما در کشوری می مانیم که برای اقشار مختلف اش الگو ندارد، نخبه ندارد و طبقات غیر نخبه قادر نیستند محصولات و الگو دهی لازم را برای سایرین داشته باشند. ما می توانیم اقشار نخبه خود را به عنوان سرمایه هایی علمی، فرهنگی و… در دنیا مطرح کنیم. این افراد محصولات علمی و فرهنگی یک جامعه هستند که می توانند آثاری داشته باشند و بهره وری داشته باشند و ما از همه این افراد محروم می شویم.

به گزارش «شیعه نیوز»، دکتر افسر افشار نادری در پاسخ به این سوال که مهاجرت نخبگان چه تبعاتی برای آینده کشور دارد اظهار داشت: افراد جامعه به اقشار مختلفی تقسیم می شوند هر قشری نخبگان خود را دارد این نخبگان هستند که تولید قشر خاص را بر عهده می گیرند. محصول فرهنگی و محصول صنعتی و محصول علمی دارند یا محصولاتی دارند که خدماتی هستند و مورد استفاده جامعه قرار می گیرد. در نبود این اقشار خلا احساس خواهد شد. ما قشری داریم که الگو پذیری ندارد و سرانی وجود ندارند که الگو های لازم را به این قشر بدهند. قشری که الگو ندارد و نمی داند چه باید بکند سردرگم خواهد بود.

وی افزود: کشور برای نخبگانش هزینه می کند از کودکی که فردی در جامعه ای به دنیا می آید جامعه برای فرد هزینه می کند. دولت برای فرد فرد افراد کشور اش هزینه می کند. انتظار این است که وقتی این فرد بزرگ می شود و از عهده دوران بچگی و جوانی اش بر می آید آنچه را که گرفته و برایش هزینه شده به عنوان سرمایه ای اجتماعی در اختیار جامعه قرار بدهد ولی متاسفانه درست در زمانی که وقت ثمر دهی فرد می شود او از کشور خارج می شود و به کشور دیگری می رود. می گویند هر چه کاشته ای درو کن ولی درو به کشور های دیگر می رسد و کشور های دیگر منفعت می برند. ما در کشوری می مانیم که برای اقشار مختلف اش الگو ندارد، نخبه ندارد و طبقات غیر نخبه قادر نیستند محصولات و الگو دهی لازم را برای سایرین داشته باشند. ما می توانیم اقشار نخبه خود را به عنوان سرمایه هایی علمی، فرهنگی و… در دنیا مطرح کنیم. این افراد محصولات علمی و فرهنگی یک جامعه هستند که می توانند آثاری داشته باشند و بهره وری داشته باشند و ما از همه این افراد محروم می شویم.

نادری در مورد اینکه چه کسانی جای نخبگان را می گیرند؟ گفت: شرایطی پیش می آید که امروز نیز مطرح است یعنی کار به کاردان سپرده نخواهد شد. کار به کسانی سپرده می شود که هیچ اطلاعی از وضعیت واقعی ندارند به ویژه در مورد کسانی که تکنوکرات هستند این مساله مطرح است. کار به کسانی سپرده می شود که در حدی نیستند که از عهده انجام کار بر بیایند کار ها روز به روز بیشتر خراب می شود و مدیریت ها در هم آمیخته می شود و به مدیریتی بی نظم منتهی می شود. در این وضعیت نمی توانیم از سیستم فرهنگی و اجتماعی کشور خروجی های مورد نیاز را داشته باشیم. خروجی های مناسبی که عملکرد و کیفیت بالایی داشته باشند. وضعیت فعلی که برخی مسائل به هم ریخته و هیچ چیزی سر جای خودش نیست ناشی از همین قراردادن کار در دست کسانی است که از عهده انجام آن بر نمی آیند.

این جامعه شناس در مورد اینکه این وضعیت چه تبعات روانی برای جامعه دارد؟ مهاجرت هزینه سنگینی دارد ولی بخش هایی توانایی مالی این وضعیت را ندارند. نتیجه روانی این شرایط چیست؟ اظهار داشت: مهمترین مساله از بین رفتن اعتماد در جامعه است. من به پزشک مراجعه می کنم ولی فکر می کنم پزشکان خوب رفته اند و آن هایی که هستند از عهده معالجه من بر نمی آیند. به معمار مراجعه می کنم ولی این تصور در من وجود دارد که معمار خوب رفته است. ممکن است خانه من طوری ساخته شود که روی سرم خراب شود. نگاه بدبینانه در جامعه ایجاد می شود و اعتماد از بین می رود. در چنین شرایطی بخشی از مردم ثبات روانی خود را از دست می دهند و نمی توانند به آینده خود اعتماد داشته باشند چنین افرادی ناامید و بدبین هستند فردی ناامید و بدبین نه در زندگی خود و نه در جامعه فردی موثر نخواهد بود. برخی به دنبال راهی برای خلاص شدن خود از وضعیت موجود می گردند افرادی که پناهنده می شوند و در دریا غرق می شدند محصول این نگاه هستند رفتن و غرق شدن در دریا را به زندگی در کشور خود ترجیح داده اند. این یعنی ما از سرزمین خود و از آینده خود چنان ناامید هستیم که حتی خطر مرگ را به جان می خریم و این ریسک برای ما به معنای زندگی است.