آیا ناباروری و بچه‌دار نشدن تقصیر زن است؟

شیعه نیوز | علت ۱۰ تا ۱۵ درصد از مشکلات ناباروری در هیچ یک از زوجین قابل کشف و شناسایی که به آن «ناباروری با علت ناشناخته» می‌گویند.

به گزارش «شیعه نیوز»، تلاش برای باردار شدن برای زوجین اتفاق جذابی است. با این وجود وقتی ماه‌ها می‌گذرد و آزمایش‌های بارداری همچنان نتیجه منفی را نشان می‌دهد، زن و شوهر دچار استرس شدیدی می‌شوند و صبوری خود را تا حدی از دست می‌دهند و خیلی از آنان دچار این ترس و تصور می‌شوند که نابارور هستند و هرگز صاحب فرزندی نخواهند شد.

در گذشته، تمام کاسه و کوزه‌ی بچه‌دار نشدن زوجین را بر سر زنان می‌شکستند و معتقد بودند نازایی زن باعث می‌شود که تلاش زن و شوهر برای بچه‌دار شدن به نتیجه نرسد. در همین روزگار خودمان هم هستند افرادی که علت بچه‌دار نشدن زوجین را کوتاهی یا نقص زن می‌دانند و بر این باور اصرار هم دارند. اما متخصصان حوزه می‌گویند: ناباروری فقط زنان را تحت تأثیر قرار نمی‌دهد و اتفاقا حدود ۴۰ درصد علت ناباروری‌ها به مردها مربوط است.

ناباروری مردها می‌تواند ناشی از ناتوانی آنها در تولید اسپرم یا انزال اسپرم باشد. کیفیت اسپرم نیز بسیار مهم است. گاهی بعضی بیماری‌ها نیز می‌توانند توانایی مرد در تولید مقداری طبیعی از اسپرم را تحت تأثیر قرار دهند. همچنین مردان دارای اضافه وزن، سیگاری‌ها یا مردانی که از مواد مخدر استفاده می‌کنند در بسیاری از موارد مشکلات اسپرم دارند.

اما تعریف علمی ناباروری چیست، چرا بعضی از زنان و مردان بارور نمی‌شوند؟ و چه زمانی می‌توان گفت یک زوج واقعا نابارور هستند؟

دکتر محمدابراهیم پارسانژاد، فلوشیپ نازایی و رئیس هیات مدیره انجمن علمی تخصصی باروری و ناباروری ایران به این نکته اشاره می‌کند که قبل از هر چیز باید بدانیم ناباروری یعنی چه؟ او در این رابطه توضیح می‌دهد: وقتی یک زوج بیش از یک سال، با وجود زندگی مشترک و عدم استفاده از وسایل جلوگیری باردار نمی‌شوند، به این موقعیت می‌گوییم ناباروری.

به گفته دکتر پارسانژاد، ناباروری عوامل زیادی دارد اما کم‌کاری تخمدان، اختلالات تخمک‌گذاری و مشکلات رحم، لوله‌های رحمی و مشکلاتی که به قشر مغز مربوط می‌شود، پررنگ‌تر و موثرتر از بقیه عوامل هستند.

دکتر پارسانژاد در پاسخ به این سوال که آیا صحت دارد که زنان، مقصر نازایی و ناباروری هستند، می‌گوید: اصلا نمی‌شود دقیق گفت که مشکل ناباروری دقیقا از زن است یا مرد اما طبق مطالعات قبلی، ۳۵ تا ۴۰ درصد علت ناباروری‌ها به آقایان و ۵۵ تا ۶۰ درصد علت ناباروری‌ها به زنان مربوط است. در ۱۰ درصد موارد نیز هم مرد مشکل دارد و هم زن. علت ۱۰ تا ۱۵ درصد از مشکلات هم در هیچ یک از زوجین پیدا نمی‌شود که به آن می‌گویند «ناباروری با علت ناشناخته».

این فلوشیپ نازایی تاکید می‌کند: درمان‌های همه اینها مشخص و موجود است اما با وجود همه درمان‌ها همچنان ۱۵ درصد از بیماران و حتی بیشتر بارور نمی‌شوند. البته روش‌های زیادی برای بارور شدن وجود دارد که رایج‌ترین آنها در چندین سال اخیر در دنیا IVF است. IVF مخفف In Vitro Fertilization و به معنی «بارور کردن تخمک در آزمایشگاه» است. اما این تکنیک هم صددرصد جواب نمی‌دهد و تنها حدود ۳۷ درصد زوجین با این روش جواب می‌گیرند و بارور می‌شوند. یعنی از ۱۰۰ زوج که این روش را انجام می‌دهند، فقط ۳۷ درصد بارور می‌شوند. چیزی حدود یک‌سوم.

دکتر پارسانژاد می‌گوید: این طور نیست که همان ابتدای کار ما روش کمک‌باروری را برای بارور کردن زنان نابارور امتحان کنیم. وقتی زن‌وشوهر بعد از گذشت یک سال از ازدواج‌شان به ما مراجعه می‌کنند و از ناباروری خود می‌گویند، ما اول چند سوال از آنها می‌پرسیم؛ مثلا این که آیا از روش‌های جلوگیری از بارداری استفاده می‌کنید؟ آیا شوهرتان مسافرت‌های دور نمی‌رود و همیشه با شما است؟ آیا هفته‌ای ۳ بار با هم نزدیکی دارید؟ بعد آزمایش‌های مختلفی روی زن و مرد انجام می‌شود. پس همان ابتدای کار ما از روش کمک باروری استفاده نمی‌کنیم.

این پزشک می‌گوید: گاهی علت ناباروری بعضی از زوجین خیلی پیش‌پاافتاده و حل‌شدنی است. مثلا یک مشکل رایج این است که خیلی از آنها نمی‌دانند برای بارور شدن، حتما باید در زمان تخمک‌گذاری یا چند روز مانده به تخمک‌گذاری زن مرتب با هم آمیزش داشته باشند. درواقع توجه به زمان‌بندی رابطه جنسی با تخمک‌گذاری زن مهم است. اما متاسفانه خیلی‌ها از این نکته ساده آگاهی ندارند. در حالی‌که این مشکل با چند دستور و راهنمایی پزشکی قابل حل است.