اثبات کروی بودن زمین از دریچه آیات قرآن

شیعه نیوز | کروی بودن زمین یکى از اسرار و حقایق هستى است که در آیات متعدد قرآن به آن اشاره شده است.

به گزارش «شیعه نیوز»، الجزیره در یادداشتی با عنوان «کروی بودن زمین و چرخش آن، اعجاز علمی و پیشینه قرآنی؛ پیامی جدید برای ملحدان است»، آیات متعدد قرآن کریم را که دال بر کروی بودن زمین است، ذکر و آن را تشریح می‌کند.

در این یادداشت آمده است: ستاره‌شناسان پس از دهه‌ها مطالعه و تحقیق به این واقعیت پی بردند که زمین به شکل کروی است، اما بیش از ۱۴۰۰ سال پیش قرآن کریم در ذکر این حقیقت حرف اول را زد، چرا که آیات آن بر کروی بودن زمین دلالت و تأیید می‌کند که در واقع زمین بر خلاف تصور گذشتگان خط ممتدی نیست که به یک جا ختم شود.

بنابراین زمین شکلی بیضی مانند توپ دارد که سال طبیعی را در چرخه منظم و یکنواخت خود ایجاد می‌کند و اگر زمین به این شکل گرد نبود، قوانین آفرینش در این سیاره مختل می‌شد و حیات و زندگی بشر در آن غیرممکن بود.

در اینجا هم بر اساس اعجاز قرآن ثابت می‌کنیم که قرآن نیز هرگز نمی‌گوید که زمین ثابت یا صاف است.

خداوند در آیه ۲۰ سوره غاشیه می‌فرماید: «وَإِلَى الْأَرْضِ كَيْفَ سُطِحَتْ: و به زمين كه چگونه گسترده شده است». کلمه «سطحت» به معنای صاف و پهن شدن زمین در برابر مردم است، هر چقدر روی زمین راه بروی، آن را در برابر خود صاف می‌یابی که این تنها در صورت کروی بودن شکل زمین ممکن می‌شود.

همچنین خداوند متعال در آیه ۴۰ سوره یاسین می‌فرماید: «لَا الشَّمْسُ يَنبَغِي لَهَا أَن تُدْرِكَ الْقَمَرَ وَلَا اللَّيْلُ سَابِقُ النَّهَارِ وَكُلٌّ فِي فَلَكٍ يَسْبَحُونَ: نه خورشيد را سزد كه به ماه رسد و نه شب بر روز پيشى جويد و هر كدام در سپهرى شناورند».

نحوه پیدایش روز و شب در قرآن

این در پاسخ به پیشینیان آمده بود که می‌گفتند روز با روشنایی آغاز می‌شود و سپس شب به دنبال آن می‌آید، پس گویا خداوند متعال به آنها می‌فرماید: روز بر شب و شب بر روز مقدم نیست، بلکه هر دوی آنها به طور همزمان وجود دارد. یعنی در حالی که بخش‌هایی از کره زمین در تاریکی فرورفته است بخش‌های دیگری از آن روز شده است که این دال بر کروی بودن زمین است.

خداوند در آیه ۵ سوره زمر هم می‌فرماید: «خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضَ بِالْحَقِّ يُكَوِّرُ اللَّيْلَ عَلَى النَّهَارِ وَ يُكَوِّرُ النَّهَارَ عَلَى اللَّيْلِ وَ سَخَّرَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي لِأَجَلٍ مُسَمًّى أَلَا هُوَ الْعَزِيزُ الْغَفَّارُ: آسمان‌ها و زمين را به حق آفريد، شب را بر روز مي‏پيچد، و روز را بر شب، و خورشيد و ماه را مسخر فرمان خويش قرار داد، هر كدام تا سرآمد معينی به حركت خود ادامه می‌‏دهند، آگاه باشيد او قادر بخشنده است.»

كلمه (تكوير) كه مصدر فعل (كورت) است به معناى پيچيدن چيزى و به شكل مدور در آوردن آن است، نظير پيچيدن عمامه بر سر و ابن جریر طبری در تفسیر خود آورده است که معنای یکور اللیل علی النهار و یکور النهار علی اللیل به معنای این است که خداوند شب را بر روز می‌اندازد و آن را می‌پوشاند و روز را بر شب می‌اندازد و روز آن را پس می‌زند و خود ظهور می‌کند و این امر پیدایش شب و روز را ثابت می‌کند که بطور متوالی و لا ینقطع صورت می‌گیرد.

به هر حال قرآن مجید در مورد نظام نور و ظلمت و پیدایش شب و روز تعبیرات گوناگونى دارد که هر کدام به نکته‌اى اشاره مى‌کند و از زاویه خاصى به آن مى‌نگرد.

بنابراین تکویر اللیل علی النهار به معنای پوشاندن دایره‌وار شب با روز و روز با شب و دال بر کروی بودن زمین است.

از آیات دال بر کروی بودن زمین آیاتی است که خداوند در آن از إيلاج الليل في النهار وإيلاج النهار في الليل می‌فرماید:

خداوند در آیه ۱۳ سوره فاطر می‌فرماید: «یولج اللیل فى النهار و یولج النهار فى اللیل: شب را در روز تدریجا وارد مى‌کند، و روز را در شب». در اینجا سخن از ورود مخفیانه و بى سر و صداى شب در روز و روز در شب است.

آیه ۲۷ سوره آل عمران جایی که خداوند متعال می‌فرماید: «تُولِجُ اللَّيْلَ فِي الْنَّهَارِ وَتُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَتُخْرِجُ الْحَيَّ مِنَ الْمَيِّتِ وَتُخْرِجُ الَمَيَّتَ مِنَ الْحَيِّ وَتَرْزُقُ مَن تَشَاء بِغَيْرِ حِسَابٍ: شب را در روز داخل می‌کنی، و روز را در شب، و زنده را از مرده بيرون می‌‏آوری، و مرده را از زنده، و به هر كس بخواهی، بدون حساب، روزی می‌‏بخشی».

داخل شدن در اینجا به این معناست که شب آهسته و به تدریج تبدیل به روز می‌شود و برعکس. این پدیده صرفاً زمانی رخ می‌دهد که زمین کروی باشد. اگر زمین مسطح باشد تبدیل شب به روز و روز به شب به طور ناگهانی صورت می‌گیرد.

آیه ۶۱ سوره حج خداوند متعال می‌فرماید: «ذَلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَأَنَّ اللَّهَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ: این است (برهان حق) که خدا شب تار را در روز روشن پنهان می‌کند و روز روشن را در شب تار، و خدا (به صدای اهل عالم) شنوا و (به دقایق امور خلق) بیناست».

خداوند در آیه ۲۹ سوره لقمان نیز می‌فرماید: «أَلَمْ تَرَ أَنَّ اللَّهَ يُولِجُ اللَّيْلَ فِي النَّهَارِ وَيُولِجُ النَّهَارَ فِي اللَّيْلِ وَسَخَّرَ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ كُلٌّ يَجْرِي إلى أَجَلٍ مُّسَمًّى وَأَنَّ اللَّهَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ: آیا ندانسته‌ای که خدا شب را در روز فرو می‌برد و روز را در شب فرو می‌برد و خورشید و ماه را مسخّر و رام کرده است که هر کدام تا مدتی معین روانند و یقیناً خدا به آنچه انجام می‌دهید، آگاه است».

در این آیات، ولوج از نظر لسانى به معناى دخول است و چون معقول نيست وقتى وارد وقت ديگر شود، براى ما روشن است كه مراد از شب و روز در اينجا محل وقوع آنها يعنى زمين است. به این معنا که خداوند تبارک و تعالی به تدریج نیمی از زمین را که تاریکی شب بر آن حاکم است، در محل نیمه‌ای که روشنایی روز بر آن حاکم است، وارد می‌کند که این هم بر کروی بودن زمین و هم از چرخش دورانی زمین حکایت دارد و به طور غیرمستقیم به چرخش کره زمین حول محور خود در برابر خورشید اشاره دارد که البته این امر نشانه نظم عالی حاکم بر نظام طبیعی است که زبان از توصیف آن قاصر است.

از جمله آیات دیگر دال بر کروی بودن زمین آیاتی است که در آن سلخ النهار من اللیل آمده است. منظور این است که خداوند متعال نور روز را از نقاطی از زمین که شب آن را می‌پوشاند، کم کم می‌برد، همان گونه که پوست قربانی را به تدریج از تمام بدن آن جدا می‌کند و این جز با گردش زمین حول محور خود در مقابل خورشید امکان‌پذیر نیست.

در این متن قرآنی قبلاً به نازکی لایه روز در نیمکره رو به خورشید اشاره شده است، واقعیتی که بشر تا پس از بازدید از فضا در نیمه دوم قرن بیستم به آن پی نبرده بود و این همچنین نشانه اعجاز قرآن است که لایه نازک روز را به پوست نازک قربانی شبیه می‌کند و تأکیدی بر این است که تاریکی منشأ جهان هستی است و روشنایی روز پدیده‌ای نازک و گاه به گاه است که فقط در لایه‌های زیرین پوشش گازی زمین در نیمه آن رو به خورشید ظاهر می‌شود که به‌طور پیوسته با چرخش زمین حول محور خود در مقابل خورشید ظاهر می‌شود.

اشارات قرآنی به چرخش کره زمین

همچنین آیه ۸۸ سوره النمل نیز از کروی بودن زمین خبر می‌دهد جایی که خداوند متعال می‌فرماید: «وَتَرَى الْجِبَالَ تَحْسَبُهَا جَامِدَةً وَهِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحَابِ صُنْعَ اللَّهِ الَّذِي أَتْقَنَ كُلَّ شَيْءٍ إِنَّهُ خَبِيرٌ بِمَا تَفْعَلُونَ: و كوه‌ها را مى‌بينى [و] مى‌پندارى كه آنها بی‌حركتند و حال آنكه آنها ابرآسا در حركتند [اين] صنع خدايى است كه هر چيزى را در كمال استوارى پديد آورده در حقيقت او به آنچه انجام مى‏‌دهيد آگاه است».

و عبور كوه‌ها هنگام عبور ابرها استعاره از گردش زمين حول محور خود و حرکت آن در مدار خودش است، زيرا كوه‌ها بخشی از زمين هستند و پوشش گازی زمين كه در آن ابرها در حرکتند نیز با پیوند گرانش به زمین مرتبط می‌شود و حرکت ابرها با حرکت زمین منظم می‌شود.

از آیات دیگری که از کروی بودن زمین خبر می‌دهند جایی است که از پوشاندن روز با شب گفته می‌شود.

خداوند در آیه ۵۴ سوره اعراف نیز می‌فرماید: «إِنَّ رَبَّكُمُ اللّهُ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضَ فِي سِتَّةِ أَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوَى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثِيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِأَمْرِهِ أَلاَ لَهُ الْخَلْقُ وَالأَمْرُ تَبَارَكَ اللّهُ رَبُّ الْعَالَمِينَ: در حقيقت پروردگار شما آن خدايى است كه آسمانها و زمين را در شش روز آفريد سپس بر عرش [جهاندارى] استيلا يافت روز را به شب كه شتابان آن را مى‌طلبد مى ‏پوشاند و [نيز] خورشيد و ماه و ستارگان را كه به فرمان او رام شده‏ اند [پديد آورد] آگاه باش كه [عالم] خلق و امر از آن اوست فرخنده خدايى است پروردگار جهانيان) و در اینجا نیز پوشاندن شب و روز با یکدیگر نظیر آیات قبلی گواه بر کروی بودن زمین است.»

همچنین خداوند در آیه ۳ سوره رعد می‌فرماید: «وَهُوَ الَّذِي مَدَّ الأَرْضَ وَجَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ وَأَنْهَارًا وَمِن كُلِّ الثَّمَرَاتِ جَعَلَ فِيهَا زَوْجَيْنِ اثْنَيْنِ يُغْشِي اللَّيْلَ النَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَاتٍ لِّقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ: و اوست كسى كه زمين را گسترانيد و در آن كوه‌ها و رودها نهاد و از هر گونه ميوه‏‌اى در آن جفت جفت قرار داد روز را به شب مى ‌پوشاند قطعاً در اين [امور] براى مردمى كه تفكر مى‌كنند نشانه‏‌هايى وجود دارد».

این دو آیه نیز اشاره خوبی به کروی بودن زمین و چرخش آن حول محور خود در مقابل خورشید دارد، یک چرخه کامل در هر روز، که مدت زمان آن در زمان کنونی ما ۲۴ ساعت است که نشانه قدرت الهی است و اگر زمین کروی نبود نمی‌توانست حول محور خود بچرخد، حتی اگر حول محور خود نمی‌چرخید روز و شب به طور متوالی پدید نمی‌آمد.

و بدین گونه است که ما شاهد اعجاز علمی در قرآن کریم هستیم که خود گوینده، آفریننده است یعنی این دلیل مادی گواه بر خلقت آن به دست پروردگار واحد جهانیان است تا پیامی جدید و فریادی آشکار بر سر ملحدان و مشرکانی باشد که درباره قدرت خلقت خداوند متعال افترا می‌زنند.