نقشه‌های هزار ساله از خلیج فارس/ دانشمند ایرانی برای تهیه تصاویر فرش زیر پایش را هم فروخت

به گزارش «شیعه نیوز»، نامی که در کتاب یک کارگزار انگلیسی در خلیج فارس به نام «چارلزبلگریو» آورده شد و پس از آن «عبدالکریم قاسم» و «جمال عبدالناصر» تکرارش کردند. عباس سحاب که موسس نخستین موسسه کارتوگرافی و جغرافیایی در ایران بود، کار خنثی‌سازی این نام جعلی را از گردآوری نقشه‌هایی از هزاره‌های گذشته که شاهدان خاموشی بر نام خلیج‌فارس برای این پهنه آبی بودند آغاز کرد و این نقشه‌ها را در کافه شهرداری ـ محل تئاتر شهر امروزی ـ به نمایش گذاشت.

حاصل این تلاش در سال ۱۳۴۵ خورشیدی، نخستین اطلس خلیج‌فارس بود، مستند شده با حدود ۳۷۰ نقشه تاریخی بر حقانیت این نام. اطلسی که به گفته محمدرضا سحاب فرزند استاد عباس سحاب، به خاطرش حتی مجبور شد فرش زیر پایش را بفروشد.

با این همه، اطلس به سختی منتشر شد و بسیاری از موسسات جغرافیایی را مجبور به عذرخواهی کرد. پس از عباس سحاب، این یادگاری به محمدرضا سحاب رسید؛ پسری که در موسسه و بر دوش کشیدن این وظیفه ملی جانشین خوبی برای پدر بود و حاصل تلاش هر دو، پنج اطلس گرانبها شد با بیش از ۱۵۰۰ نقشه از گذشته تاریخی که نام خلیج‌فارس را به گونه‌های مختلف تایید می‌کند. نقشه‌هایی که در این متن می‌بینید، توسط خود محمدرضا سحاب انتخاب و شرح‌عکس‌شان نوشته شده است.

او را پدر جغرافيا مي‌دانند؛ كلوديوس بطلميوس (150 – 87 قبل از ميلاد)، جغرافی‌دان، نقشه‌نگار، ریاضی‌دان و نویسنده قرن دوم میلادی كه در نقشه‌های جهان خود نام خليج‌فارس را به نام سینوس پرسیکوس آورده است.

نقشه‌نگار انگليسي، «سيدني هال» در سال 1821 ميلادي اين نقشه را ترسيم كرده. در اين نقشه كه خاورزمين (Oriens) نام دارد، نام خليج‌فارس به‌صورت Sinus Persicus آمده است.

نقشه جنوب‌غربي آسيا كه توسط «يان هويگن فان لينشوتن» (1610– 1563 ميلادي) نقشه‌نگار هلندي ترسيم شده. در اين نقشه نام خليج‌فارس به‌صورت Sinus Persicus نوشته شده است.

يك جغرافي‌دان ايراني كه در استخر فارس متولد شد و نام اين مكان را جهاني كرد، «ابواسحق ابراهيم الفارسي استخري» (قبل از 318 – 346 ه.ق / 930 – 957 ميلادي) نام داشت كه در آن زمان جغرافي‌داني بزرگ و نامي بود. نقشه درياي‌فارس يا به زبان عربي (صوره بحرفارس)، يكي از نقشه‌هاي مهم اوست.

اين تصوير، نقشه عربستان، هندوستان و خليج‌فارس است. نقشه‌اي كه توسط نقشه‌نگار «لوپو هومن» (هومم) (1572–1497ميلادي) تهيه شده و در سال 1519 ميلادي در اطلس ميلر منتشر شده. خليج‌فارس به نام«Mare Persicus» در اين نقشه كاملا مشخص است.

نقشه‌نگار معروف انگليسي كه جزو گروه نقشه‌نگاران هونديوس بود، نقشه پادشاهي ايران را به اين صورت ترسيم كرد. «جان اسپيد» (1552 – 1629 ميلادي) در اين نقشه نام خليج‌فارس را به‌صورت Persian Gulfe، در آن ثبت كرده. اين نقشه در سال 1646 ميلادي منتشر شد.

اين قديمي‌ترين نقشه موجود در جهان است؛ خليج‌فارس، در لوحه‌گلي منقوش از آثار كهن بابِل (حدود 2 تا 3 هزار قبل از ميلاد). اين نقشه بابل و آشور را نشان مي‌دهد كه توسط خليج‌فارس احاطه شده‌اند.

نقشه‌نگار معروف آلماني، «سباستين مونستر» (1552 – 1489 ميلادي) اين نقشه را تهيه كرده. نام خليج‌فارس يا «Sinus Persicus» در آن كه نقشه جنوب‌غربي آسيا است به‌خوبي قابل مشاهده است.

اين نقشه را جغرافي‌دان عرب اهل بغداد ترسيم كرد؛ نقشه عراق از «ابوالقاسم احمد النصيبي» مشهور به «ابن‌حوقَل» (قبل از 378 – 320 ه.ق / 988 – 931 ميلادي). ابن‌حوقَل از جغرافي‌دانان بزرگ زمان بود كه در کتاب «صوره الارض» خود نام دریای پارس را آورده است.

اين نقشه را «ابوعلي الفارسي النحوي» (حدود 569 ه.ق / 1173 ميلادي) جغرافي‌دان ايراني مسلمان به نام نقشه درياي فارس يا به زبان عربي (صوره بحر فارس) ترسيم كرده است. اصل اين نسخه در كتابخانه هرزوگ در گوتاي آلمان است.

نقشه درياي فارس از «ابواسحق ابراهيم الفارسي استخري» (قبل از 346 – 318 ه.ق / 957 – 930 ميلادي). استخري كه نقشه‌نگار بزرگ زمان خود بود در كتاب المسالك و الممالك (راه‌ها و سرزمين‌ها) نقشه‌هاي خود را منتشر كرده. در اين نقشه از عبادان يا همان آبادان امروزي تا درياي چين را درياي فارس ناميده.

منبع: سرزمین من