ایران و عربستان در صف پیوستن به بریکس

به گزارش «شیعه نیوز»، پیشنهاد توسعه «بریکس» یکی از محورهای اصلی این بلوک اقتصادی در سال جاری میلادی خواهد بود و ایران و عربستان سعودی به عنوان دو رقیب منطقه ای در غرب آسیا نیز جزو کشورهایی هستند که رسما درخواست پیوستن به آن را داده اند.

وبگاه خبرگزاری آمریکایی «بلومبرگ» با انتشار گزارشی درباره توسعه اعضای گروه بریکس، نوشت: به گفته سفیر آفریقای جنوبی در این بلوک اقتصادی، گروه کشورهای بریکس در نظر دارد امسال تصمیم بگیرد که آیا اعضای جدید را بپذیرد و در صورت پذیرفتن اعضای جدید این پذیرش با چه معبارهایی همراه باشد. ایران و عربستان سعودی جزو کشورهایی هستند که رسما درخواست پیوستن به آن را داده‌اند.

گسترش گروهی که شامل 5 کشور برزیل، روسیه، هند، چین و آفریقای جنوبی است، به نفع پکن خواهد بود، زیرا دومین اقتصاد بزرگ جهان در تلاش است برای مقابله با تسلط کشورهای توسعه یافته در سازمان ملل، صندوق بین‌المللی پول، بانک جهانی و سایر نهادهای بین المللی برای خود قدرت دیپلماتیک ایجاد کند.

دولت چین گفتگو در مورد توسعه اعضای بریکس را در زمانی که سال گذشته ریاست این گروه را برعهده داشت آغاز کرد و باعث نگرانی سایر اعضا شد از اینکه احتمال دارد با توسعه اعضای بریکس، نفوذ آنها کمرنگ خواهد شد، به خصوص اگر متحدان نزدیک پکن پذیرفته شوند. تولید ناخالص داخلی چین بیش از 2 برابر مجموع هر 4 عضو دیگر بریکس است.

سفیر «آنیل سوکلال» از آفریقای جنوبی که ریاست دوره ای بریکس را بر عهده دارد گفته که پیشنهاد توسعه بریکس یکی از محورهای اصلی این بلوک اقتصادی در سال جاری خواهد بود.

سوکلال هفته گذشته در مصاحبه ای در ژوهانسبورگ گفت: "بیش از ده ها کشور هستند که در را زده اند. ما در حال بررسی گروهی دیگر از اعضای جدید هستیم."

او افزود: ما در «دنیای بین نظم ها» زندگی می کنیم. ما نمی دانیم که نظم بین المللی جدید چه خواهد بود. اما معتقدیم که باید در حصول اطمینان از داشتن یک معماری عادلانه، فراگیر، شفاف و جهانی نقش ایفا کنیم.

بر اساس گزارش موسسه مطالعات امنیتی مستقر در پرتوریا، در حالی که بریکس 42 درصد از جمعیت جهان را تشکیل می دهد، اعضای آن کمتر از 15 درصد از حق رای در نهادهایی چون بانک جهانی و صندوق بین المللی پول را دارند.

این بلوک که در ابتدا با نام« بریک» شناخته می شد، در سال 2009 تشکیل شد و آفریقای جنوبی در سال بعد پذیرفته شد و پس از آن، نام آن به بریکس تغییر یافت. از آن زمان، این کشور تلاش کرده است تا روابط تجاری نزدیک‌تری را بین اعضا از طریق توافق‌نامه‌های بین بانک‌های توسعه، توافق‌نامه‌های مبادله ارز و افزایش تجارت درون بریکس با ارزهای محلی ایجاد کند تا وابستگی به دلار را کاهش دهد.

پنج عضو بریکس در سال 2014 بانک توسعه جدیدی را تاسیس کردند که به عنوان وزنه تعادلی برای صندوق بین المللی پول و بانک جهانی در نظر گرفته شده بود و بنگلادش و امارات در سال 2021 به این موسسه ملحق شدند. انتظار می رود مصر و اروگوئه نیز به زودی به آن بپیوندند.

با توجه به اینکه بریکس در ابتدا به عنوان گروهی از کشورهای در حال توسعه و بازارهای نوظهور در نظر گرفته شده بود، این نگرانی وجود دارد که پذیرش اقتصادهای ضعیف تر می تواند روابطی را که کشورها در تلاش برای ایجاد آن در داخل بلوک هستند، تضعیف کند.

کشورهای دیگری که برای پیوستن ابراز علاقه کرده اند عبارتند از آرژانتین، امارات متحده عربی، الجزایر، مصر، بحرین و اندونزی، به همراه دو کشور از شرق آفریقا و یکی از غرب آفریقا.

رسانه های الجزایری علاقه این کشور را گزارش کرده اند و آرژانتین نیز تمایل خود را برای پیوستن به این گروه ابراز کرده است. در ایران نیز بر اساس گزارش خبرگزاری نیمه رسمی فارس این کشور به نقل از یک مقام وزارت خارجه برای عضویت درخواست کرده است، در حالی که ولادیمیر پوتین، رئیس فدراسیون روسیه سال گذشته گفت که از ورود احتمالی عربستان سعودی به این گروه حمایت می کند.

مائو نینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین، در یک کنفرانس مطبوعاتی در 10 فوریه گفت که این کشور از توسعه بریکس حمایت می کند، اما همه اعضای بریکس به این اندازه مشتاق نیستند.

مثلا در حالی که برزیل با اصل توسعه موافق است، این کشور همچنان موقعیت خود را در نظر می گیرد و نسبت به گرایش جغرافیایی این گروه به سمت آسیا محتاط است و دوست دارد به جای کشورهای آسیایی، کشورهای آمریکای لاتین به این گروه بپیوندند.

از سوی دیگر هند نیز نمی‌خواهد کشورها بنا به توصیه‌های اعضای موجود اجازه عضویت پیدا کنند و می‌خواهد فرآیندی ایجاد شود تا کشورها برای پذیرش معیارهای خاصی را رعایت کنند.

پیامدهای گسترش بریکس - که آفریقای جنوبی از آن حمایت می کند - در یک سری جلسات قبل از نشست سران این گروه در ماه اوت (مرداد 1402) سال جاری میلادی مورد بحث قرار خواهد گرفت.

به گفته سوکلال، آفریقای جنوبی از دیگر رهبران آفریقایی به اجلاس اوت دعوت خواهد کرد، چه سران کشورها و چه روسای سازمان های منطقه ای مانند اتحادیه آفریقا و جامعه آفریقای شرقی، به عنوان بخشی از تلاش برای گسترش نفوذ بریکس.

نگه داشتن این گروه بدون چالش نبوده است. اقتصادهای آفریقای جنوبی و برزیل در دهه گذشته با مشکل مواجه بوده اند، در حالی که حمله روسیه به اوکراین در یک سال پیش، روابط داخلی بین اعضای بریکس را به بوته آزمایش گذاشته است و برای مثال پس از جنگ اوکراین، بانک توسعه ملی بریکس وام های جدید به روسیه را تعلیق کرده است.

سوکلال در این رابطه گفت: " اغلب اوقات از من این سوال پرسیده می شود: شما که از جهات مختلف بسیار متنوع هستید، چگونه عمل می کنید؟ "پاسخ من این است که نقاط همگرایی بین ما بسیار بیشتر از واگرایی هاست."

انتهاای پیام