آیا احتمال تکرار درگیری طالبان با ایران وجود دارد؟

به گزارش «شیعه نیوز»، کارشناس مسائل افغانستان با اشاره به درگیری مرزی اخیر بین نیروهای طالبان و ایران بر ضرورت تعیین تکلیف وضعیت حقوقی زمین‌های کشاورزان سیستانی ایرانی قرارگرفته در آن‌سوی دیوار امنیتی تأکید کرد و گفت: طالبان یک گروه ایدئولوژیک با وابستگی‌ها و ارتباطات زیاد با عربستان، پاکستان و امارات است و نوع مناسبات ایران با این سه کشور تأثیر زیادی در جهت‌گیری طالبان نسبت به ایران دارد. بنابراین احتمال تکرار این درگیری‌ها در نقاط مرزی وجود دارد.

پیرمحمد ملازهی، کارشناس مسائل افغانستان، درباره درگیری مرزی میان نیروهای طالبان با نیروهای مسلح مرزی کشورمان و اعلام موضع طالبان مبنی بر سو تفاهم بودن این اتفاق گفت: واقعیت این است که این درگیری به خاطر یک مشکل از طرف ایران و یک مشکل هم از طرف طالبان ایجاد شد. مشکل طرف ایرانی نحوه کشیدن دیوار امنیتی است که باعث شده بخشی از زمین‌های کشاورزی مردم منطقه سیستان ایران در آن طرف دیوار قرار گیرد.

طالبان دیوار امنیتی را نقطه مرزی با ایران می‌داند

وی افزود: تاکنون مردم به راحتی کشاورزی خود را در آنجا انجام می‌دادند و حتی قبر یکی از شهدای جنگ در آن قسمت قرار دارد اما الان با حضور طالبان، جلوی کشت و کار این کشاورزان گرفته شده و منجر به درگیری اخیر شد. طالبان معتقد است مرز ایران و افغانستان همین دیوار کشیده شده از سوی ایران است اما مرزی که در توافق ۱۸۷۱ ـ ۸۲ با حکمیت گلداسمیت، کارگزار انگلیسی، بین ایران و افغانستان ایجاد شده خط تالوگ است که عمیق‌ترین بخش رود هیرمند است.

ملازهی اظهار کرد: الان طالبان مدعی هستند خود ایران با کشیدن دیوار مرز را تعیین کرده و از دیوار به این سو خاک افغانستان است و لذا اجازه حضور کشاورزان را در این قسمت نمی‌دهند. منتهی هنوز مشخص نیست این درگیری با دستور مستقیم امارت اسلامی طالبان بوده زیرا نیروهای مرزی چندان تحت فرمان حکومت مرکزی نیستند و امکان اینکه خودسرانه این درگیری را انجام داده باشند، وجود دارد به همین دلیل طالبان اعلام کرد این اقدام بر اثر سو تفاهم بوده است؛ هرچند فرماندار آن منطقه هم مرز با ایران در کلیپی که منتشر کرد ایران را تهدید کرد که ما آمادگی داریم نماز مغرب را در «دوست‌محمد» و نماز جمعه را در زاهدان بخوانیم و طلبکارانه برخورد کرد.

طالبان دیر یا زود با ایران دچار مشکل می‌شود

این کارشناس مسائل افغانستان تأکید کرد: به نظر می‌رسد باید ایران حتما با امارت اسلامی طالبان در مسئله زمین‌های کشاورزی آن طرف دیوار مرزی مذاکره کند زیرا به لحاظ حقوقی و مرزبندی تاریخی این زمین‌ها متعلق به کشاورزان سیستانی ایرانی هستند و باید تکلیف آن مشخص شود تا اینگونه درگیری‌‌ها دوباره تکرار نشود.

وی با بیان اینکه تردیدی در اینکه طالبان دیر یا زود با ایران دچار مشکل ‌شود، ندارم، گفت: طالبان یک گروه ایدئولوژیک است و وابستگی‌ها و ارتباطات زیادی با عربستان، پاکستان و امارات دارد و نوع مناسبات ایران با این سه کشور تأثیر زیادی در جهت‌گیری طالبان نسبت به ایران دارد. بنابراین احتمال تکرار این درگیری‌ها در نقاط مرزی وجود دارد.

هماهنگی ایران با روسیه و چین در مسئله به رسمیت شناختن طالبان

ملازهی درباره احتمال اینکه طالبان از دامن زدن به این درگیری‌ها به مثابه اهرم فشاری علیه ایران در جهت به رسمیت شناخته شدن از سوی جمهوری اسلامی استفاده کند، گفت: ایران به شکل «دوفاکتو» (موقت و غیر رسمی) طالبان را به رسمیت شناخته و همه کشورها نیز دیر یا زود طالبان را به رسمیت می شناسند. ایران هم در این زمینه تا حدودی هماهنگ‌تر با روسیه و چین عمل می‌کند و روسیه و چین هم اصلا سفارتخانه‌های خود را در افغانستان تعطیل نکردند و لذا این احتمال که طالبان بخواهد از این درگیری‌ها با ایران چنین هدفی را دنبال کند ضعیف است.

ملازهی درباره اقدامات احتمالی ایران برای حفظ امنیت شیعیان افغانستان گفت: طالبان دیدگاه خاص خودش را دارد و در تفکر آنها شیعیان به عنوان یک مذهب حق و حقوقی ندارند. اساسا در تفکر طالبانی هر کس با دیدگاه و فکر آنها همسو باشد مقبول و مورد پذیرش است و اگر تفکر آنها را قبول نداشته باشد حتی اگر سنی هم باشد، جایگاهی به لحاظ حق و حقوق شهروندی ندارد و لذا نباید روی مسئله شیعه و سنی زیاد تمرکز کرد و بیشتر توجهات ایران باید معطوف به مسئله حق و حقوق مردم افغانستان باشد.

تلقی متفاوت طالبان و همسایگان افغانستان از دولت فراگیر

این کارشناس مسائل افغانستان ابراز کرد: به هر حال طالبان امروز قدرت را در افغانستان در دست دارد و باید آنها را به نحوی وادار کرد که برای بقای خود به سمت تعامل با جامعه افغانستان فارغ از قومیت، مذهب و مسائل حزبی و سیاسی حرکت کند، تا پشتوانه مردمی داشته باشد در غیر این صورت در آینده خود طالبان با مشکل مواجه می‌شود. لذا حمایت ایران از مردم افغانستان در قالب شیعی به نفع شیعیان این کشور نیست و طالبان را نسبت به حساس‌تر می‌کند.

ملازهی در پاسخ به این سؤال که آیا شواهدی وجود دارد که طالبان در ادامه به سمت تشکیل دولت فراگیر، به منزله مطالبه بسیاری از همسایگانش، حرکت می‌کند، گفت: از نگاه طالبان دولت فعلی یک دولت فراگیر است زیرا دو روحانی تاجیک و ازبک در کابینه حضور دارند و همین را نشانه فراگیر بودن دولت خود می‌دانند. طالب‌ها بیان می‌کنند آنهایی که بر روی مسئله تشکیل دولت فراگیر پافشاری می‌کنند منظورشان این است که دولتمردان فاسد یا فراری در دولت شریک شوند و لذا این مسئله را نمی پذیرند و همین وضعیت فعلی را نشانه فراگیر بودن دولت تلقی می‌کنند.
انتهای پیام