اهدای اولین کتاب چاپ سنگی ایران به آستان قدس رضوی

به گزارش «شیعه نیوز»، سیدمحمدرضا فاضل هاشمی اظهار کرد: استاد بازنشستۀ دانشگاه تبریز در سفر به مشهد مقدس، نخستین کتاب چاپ سنگی ایران به قدمت چاپ 1249 قمری که یک جلد قرآن کریم است را وقف کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی کرد. این کتاب میراث خانوادگی این هم‌وطن تبریزی و همسر وی است.

مسئول امور ارزشیابی نسخ خطی آستان قدس رضوی افزود: در ایران اولین کتاب‌های چاپ سربی در سال 1233 چاپ‌شده و نخستین کتاب چاپ سنگی نیز در سال 1249 قمری در تبریز به چاپ رسیده که همین قرآن است.

وی یادآور شد: در انتهای این قرآن کتابت شده که در زمان فتحعلی شاه و ولایت‌عهدی عباس‌میرزا، محمدصالح شیرازی به روسیه می‌رود و آنجا صنعت چاپ را می‌بیند و این صنعت را به تبریز منتقل می‌کند.

فاضل هاشمی به بخشی از این متن اشاره کرد و ادامه داد: در این متن آمده است: «صنعت انطباع جدید را در آن ملک دیده، اسباب و اثاث آن را به دارالسلطنه تبریز حمل‌ونقل نمود، دارالانطباعی قرار داد. تیمناً و تبرکاً اول نسخه‌ای که به تاریخ 25 شهر رمضان 1249 از دارالانطباع بیرون آمد، کلام‌الله مجید ربانی است....»

وی بابیان اینکه این نسخه به خط خوشنویس مشهور وقت، محمدحسین بن میرزا محمد تبریزی کتابت شده است، بیان کرد: سر سوره‌ها به سرخی و دست‌نویس کتابت شده و تمامی اوراق قرآن نیز به‌صورت دستی به رنگ سرخ و لاجورد جدول‌بندی شده است.

مسئول امور ارزشیابی نسخ خطی آستان قدس رضوی اضافه کرد: در حاشیۀ صفحات این قرآن، توضیحاتی راجع به آیات ازنظر صرف و نحوی و بعضاً معنی نوشته‌شده است.

همچنین استاد بازنشستۀ دانشگاه تبریز و واقف این اثر گفت: این نسخه متعلق به پدربزرگ پدربزرگم بوده است و دست‌نوشته‌های پدربزرگمان میرحسین جنابی که روحانی تبریز و خوشنویس بود نیز در آن دیده می‌شود.

جواد پورعلی افزود: ازآنجاکه من و همسرم خانم فاطمه جناب‌زاده اهری، دخترعمو پسرعمو هستیم، این نسخه به عمو و از ایشان به همسرم رسیده بود و ایشان نذر حرم رضوی کرد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا از قدمت این قرآن خبر داشته است، گفت: بله، می‌دانستیم قدیمی‌ترین است و ازآنجاکه خبر داشتیم بهترین و قدیمی‌ترین قرآن‌ها در کتابخانۀ امام رضا(ع) است، همسرم نیت کرد که آن را وقف کتابخانۀ رضوی کنیم. ارزش مادی، اهمیتی ندارد و آنچه مهم است ارزش معنوی آن است و اینکه این قرآن در اینجا حفظ شود تا نسل آینده ببینند پیشینیان تا چه اندازه به قرآن و چاپ آن اهمیت دادند.

گفتنی است کتابخانۀ مرکزی آستان قدس رضوی بیش از 26هزار نسخه قرآن و جزوات قرآنی خطی و چاپ سنگی در اختیار دارد و یکی از بزرگ‌ترین مخازن نسخ قرآن کریم در دنیا به شمار می‌رود.