جایگاه غول شبكه‌های اجتماعی در اسلام‌هراسی

به گزارش «شیعه نیوز»،  طی چند سال اخیر از فیس‌بوک برای تحریک و ترویج خشونت علیه پیروان مذاهب اسلام از میانمار گرفته تا کشمیر و فلسطین استفاده شده و به همین دلیل این غول شبکه‌های اجتماعی تهدیدی اساسی برای جوامع آسیب‌پذیر مسلمان است.

گزارش نشریه انگلیسی «میدل ایست آی» این ارزیابی را براساس عدم موفقیت فیس‌بوک در جلوگیری از استفاده از این شبکه برای ترویج خشونت علیه پیروان دین اسلام بیان داشته است، زیرا فعالان حقوق بشر فلسطینی و کشمیری مدت‌هاست که از تعلیق یا حذف دائمی حساب‌هایشان، که به دنبال انتشار فیلم‌هایی از ارتکاب نقض حقوق بشر از سوی سربازان هندی و اسرائیلی صورت گرفته است، شکایت دارند.

در سال ۲۰۱۸ یانگ هی لی، مأمور ویژه سازمان ملل متحد در امور حقوق بشری میانمار، فیس‌بوک را ابزاری برای دامن زدن به اختلاف، درگیری و رهبری نسل کشی مسلمانان روهینگیا در میانمار توصیف کرد. او در اظهارات جدید خود گفته است: «فیس‌بوک اکنون به یک هیولا تبدیل و از اهداف خود در ابتدای تأسیس خارج شده است».
به چالش کشیدن استانداردهای جامعه

این گزارش می‌گوید که تحقیقات اخیر روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال نشان داده است که وقتی صحبت از امنیت و رفاه اقلیت‌های آسیب‌پذیر مسلمان می‌شود، فیس‌بوک سود و سیاست را بر مسئولیت اجتماعی و اخلاقی ترجیح می‌دهد. نمونه آن امتناع فیس‌بوک از مجازات یک سیاستمدار راستگرای هندی به دلیل دعوت وی به خشونت علیه مسلمانان است، زیرا انجام این کار به ضرر تجارت این شرکت است.

براساس گزارش وال استریت ژورنال، نباید این تصمیم فیس‌بوک تنها به عنوان یک حادثه تلقی شود، بلکه باید به آن در چارچوب گسترده‌تری از مدیریت تجاری فیس‌بوک نگاه کرد؛ هنگامی که «راجه سینگ»، یکی از اعضای حزب حاکم بهاراتیا جاناتا در هند، خواستار کشتار آوارگان مسلمان روهینگیا و تهدید به تخریب مساجد شد و شهروندان مسلمان هند را خائن توصیف کرد، کارمندان فیس‌بوک تصمیم گرفتند که حساب کاربری او را مسدود کنند، آن هم نه تنها به دلیل نقض استانداردهای جامعه، بلکه به این دلیل که او به خاطر اظهارات تحریک‌آمیز در زمره افراد و سازمان‌های خطرناک قرار گرفته بود.

اما «آنخ داس»، مدیر سیاست عمومی فیس‌بوک در هند، برای محافظت از سینگ در برابر اقدامات تنبیهی وارد عمل شد، زیرا به گفته کارمندان فیس‌بوک که وال استریت ژورنال به نقل از آنها آورده است، مجازات تخلفاتی که از سوی سیاستمداران حزب نخست‌وزیر نارندرا مودی انجام شده به چشم‌انداز تجاری این شرکت در کشور هند آسیب می‌رساند. با این حال فیس‌بوک بالاخره تحت فشارها اعلام کرد که این سیاستمدار افراط‌گرای هندی را به خاطر نشر اظهارات نفرت‌آمیز علیه مسلمانان در این شبکه اجتماعی در فهرست افراد خطرناک قرار داده و فعالیت او در این شبکه اجتماعی را ممنوع کرده است.
چشم‌پوشی از عاملان نفرت‌پراکنی

سال‌هاست که صفحات فیس‌بوک به طور معمول سخنان نفرت‌انگیز ضد مسلمانان را که از سوی رهبران حزب بهاراتیا جاناتا نظیر «م کاپیل میشرا» بیان می‌شود، منتشر می‌کنند. این نفرت‌پراکنی سپس به خشونت مهلکی تبدیل می‌شود مانند حملات ضد مسلمانان در دهلی که در فوریه  کشته‌های زیادی را بر جای گذاشت و یکی از بدترین خشونت‌های فرقه‌ای پایتخت هند طی چند دهه اخیر بود.

«رعنا ایوب»، روزنامه‌نگار هندی می‌گوید، واضح است که فیس‌بوک به هیچ وجه قصد مجازات مروجان نفرت و خشونت را ندارد و امنیت کاربر در اولویت نیست. این موضوع مؤید عدم تمایل فیس‌بوک برای کمک به بازرسان در ژوئن گذشته است. این مورد وقتی پررنگ دیده شد که گامبیا در دادگاه کیفری ایالات متحده از فیس‌بوک درخواست کرد که همه اسناد و مکاتبات تهیه یا منتشر‌شده را درباره مقامات نظامی و نیروهای امنیتی میانمار به منظور ارزیابی نقش آنها در خشونت گسترده علیه روهینگیایی‌ها ارائه دهد.
ایستادن در صف کشورهای قدرتمند

امیدهای فعالان روهینگیا زمانی افزایش یافت که «ناتانیل گلیچر»، رئیس سیاست امنیت سایبری فیس‌بوک، اذعان کرد که این شرکت تلاش‌های آشکار و عمدی را برای گسترش تبلیغات مستقیماً مرتبط با ارتش میانمار در فیس‌بوک دیده است.

تیت سوی وین، بنیانگذار «سینرژی»، گروهی که به منظور تقویت انسجام اجتماعی در میانمار فعالیت می‌کند، به نیویورک تایمز می‌گوید: «نمی‌گویم فیس‌بوک مستقیماً در پاکسازی قومی در میانمار نقش دارد، اما مسئول اقداماتی برای جلوگیری از متهم شدن میانمار به تحریک برای نسل‌کشی است».

فیس‌بوک با استدلال اینکه انتشار تمام اسناد و مدارک و تماس‌های مقامات ارشد ارتش و پلیس میانمار «فوق‌العاده گسترده» است و «دسترسی خصوصی و نامحدود» به حساب‌ها را لازم دارد، درخواست گامبیا را برای بررسی خشونت علیه روهینگیایی‌ها رد کرد.

گزارش «میدل ایست آی» تأیید می‌کند که انگیزه منفعت‌طلبی، فیس‌بوک را به سمت ایستادن در کنار کشورهای قدرتمند و در برابر قربانیان و مستضعفان سوق می‌دهد و این ایده که فیس‌بوک یک بستر بی‌طرف مبتنی بر عدالت و برابری برای همه است پوچ تلقی می‌شود، زیرا شرکتی انتفاعی است و تصمیمات تجاری خود را براساس دستیابی به درآمد بیشتر اتخاذ می‌کند.
فقط مسلمانان محروم می‌شوند

شواهد زیادی برای این گفته در هند و فلسطین وجود دارد. گزارش سال ۲۰۱۹ حاکی از آن بود که «واتس‌اپ» که اکنون متعلق به فیس‌بوک است، حدود ۱۰۰ حساب متعلق به روزنامه نگاران و فعالان فلسطینی را مسدود کرده و مانع از اشتراک اطلاعات و به‌روزرسانی آنها در هنگام بمباران هواپیماهای جنگی اسرائیل در نوامبر ۲۰۱۹ در غزه شده است.

فیس‌بوک همچنین به دلیل انتشار اصطلاحات یا شعارهای عرب درباره تحریک به خشونت به حمایت از اسرائیل متهم شده است به خصوص که چشم خود را روی حساب‌های اسرائیلی که صریحاً مرگ بر اعراب را خواستار است، بسته است.

«مروه فتافه»، نویسنده و تحلیلگر سیاسی فلسطین، می‌گوید که فیس‌بوک نمی‌تواند بی‌اطلاعی خود را بهانه کند و انگیزه‌های اقتصادی و سیاسی دلیل همراهی این رسانه‌ اجتماعی با درخواست‌های رژیم اسرائیل است.

روزنامه‌نگاران و فعالان حقوق بشر در کشمیر سالها فیس‌بوک را به نظارت بر محتوایی متهم کرده‌اند که دید منفی درباره نیروهای امنیتی هند ایجاد می‌کند.
تعلیق صفحه «ایستادن با کشمیر»

چهار هفته پس از آنکه هند وضعیت خودمختاری کشمیر را در آگوست ۲۰۱۹ لغو کرد، فیس‌بوک ده‌ها حساب در پست‌های منطقه مورد مناقشه را از جمله صفحه «ایستادن با کشمیر» به حالت تعلیق درآورد، صفحه‌ای که از سوی یک آمریکایی کشمیری مستقر در شیکاگو اداره و مدیریت می‌شود.

«رادوان ساجید»، فعال کشمیری، به گاردین گفت: «چرا فقط مسلمانان محروم می‌شوند؟ فیس‌بوک با حمایت از جنایات ارتش هند مغرضانه عمل می‌کند. دیگران می‌توانند هرچه می خواهند بگویند، اما اگر مسلمانان چیزی بگویند محروم می‌شوند. این بی طرفی نیست».

طبق این گزارش، واضح است که فیس‌بوک مانند بسیاری در جامعه بین‌المللی در برابر مسلمانان مغرضانه عمل می‌کند، زیرا جامعه جهانی در حال حرکت به سمت منافع اقتصادی و استراتژیک کشورهای با اکثریت غیرمسلمان است. از همین رو این غول شبکه‌های اجتماعی به دنبال کسب درآمد بیشتر است.