چشم انداز مبهم حکومت سعودی در پی شیوع کرونا

به گزارش «شیعه نیوز»، روزنامه نیویورک تایمز آمریکا در مقاله ای به بررسی شرایط کنونی عربستان سعودی در سایه کاهش قیمت جهانی نفت و شیوع ویروس کرونا پرداخته و می نویسد: یک دانشجوی عربستانی دسامبر گذشته اظهار داشت: یک روز در عربستان هیچ چیز وجود ندارد و روز بعد همه چیز ناگهانی به وجود می آید. وی افزود که چگونه ناگهان کشورش به زنان اجازه رانندگی داد و مجوز حضور ستارگان بین المللی رپ و قهرمانان کشتی را صادر کرد و به تفکیک جنسیتی در کافه ها و سینماها پایان داد.

این روزنامه می‌افزاید که عربستان امروزه با بحران‌های زیادی روبرو است. اپیدمی ویروس کرونا نه تنها زندگی روزمره در عربستان سعودی را تحت تاثیر قرار داده است، بلکه فراتر از آن سقوط قیمت نفت در نتیجه شیوع این ویروس، عربستان سعودی را از ثروت عظیم خود محروم کرده و پایانی برای دوره طلایی عربستان رقم زده است.

این دو بحران، برنامه های اقتصادی و اجتماعی «محمد بن سلمان» ولیعهد سعودی را تهدید وامنیت کشوری را که بیشتر زندگی اش را در رفاه بوده، محدود کرد.

پیش از این بن سلمان اعتراف کرده بود که عربستان برای همیشه نمی تواند به درآمد نفت متکی باشد.بنابراین در کنار اصلاحات اجتماعی از ساخت پروژه ساحلی ابرشهر نئوم تا سال 2030 خبر داد. اما با لغو گردشگری ، متوقف کردن کنسرت ها و فروپاشی قیمت نفت در پی شیوع کرونا، ریاض با آینده ای کاملاً متفاوت از رویای محمدبن سمان رو به رو شد.

«مایکل استیفانز»، کارشناس و تحلیلگر خاورمیانه در یک موسسه پژوهشی در لندن گفت، چشم انداز طرح 2030 که مورد نظر ولیعهد عربستان است، حال بسیارسخت شده و در حال حاضرعربستان با سخت‌ترین دوران خود در دوره ولیعهدی محمد بن سلمان مواجه شده است. همانطور کهمحمد الجدان، وزیر دارایی عربستان سعودی در مصاحبه با تلویزیون بلومبرگ گفت که اجرای طرح این پروژه به تأخیر می‌افتد.

با این حال ، شهروندان سعودی که مدت‌ها قبل مورد حمایت مالی دولت بودند، اکنون به دنبال بحران های سیاسی واقتصادی، در ریاضت اقتصادی به سر می برند که همین موجی از خشم و نارضایتی درمیان شهروندان برانگیخته است.

بنابراین بن سلمان، سیاست ریاضت اقتصادی سخت و دشواری را در پیش گرفت و در نتیجه پرداخت کمک هزینه معیشتی به مردم عربستان متوقف شد و نرخ مالیات ارزش افزوده کالاها به طور بی‌سابقه‌ای در این کشور سه برابر افزایش یافت و از 5 درصد به 15 درصد رسید. این در حالی بود که نرخ ارزش افزوده توسط دولت عربستان در سال 2018 به 5 درصد افزایش یافت .علاوه براینکه مزایای مالی کارمندان و پیمانکاران نیز کاهش یافت.

در این میان وزیر دارایی عربستان در گفت‌وگو با خبرگزاری آمریکایی «بلومبرگ» از حذف کمک هزینه معیشتی مردم و افزایش نرخ مالیات ارزش افزوده کالاها از 5 به 15 درصد دولت متبوع خود دفاع کرده و ابراز داشت که این دو اقدام بر اساس ارزیابی‌های رسمی تقریبا باعث تامین صد میلیارد ریال سعودی برای خزانه دولت خواهد شد.

بار فاجعه اقتصادی عربستان بر دوش افراد فقیر

نیویورک تایمز به نقل از «عبدالرحمان» ، یک تاجر قطعات خودرو و مصالح ساختمانی در ریاض نوشت: ما واقعاً نگران هستیم زیرا اقدام عربستان مبنی بر ریاضت اقتصادی، طبقات متوسط و فقیر را به شدت تحت تاثیر قرار می‌دهد.

پیش از این عربستان برای تامین هزینه های تحولات اقتصادی و اجتماعی به نفت متکی بود که درآمدهای نفتی دولت صرف امور خوانندگان خارجی ، رویدادهای ورزشی، آموزش جوانان در خارج از کشور، توسعه اماکن گردشگری بیابانی می‌شد، اما به دنبال شیوع اپیدمی کرونا، قیمت نفت در ماه مارس به طور بی سابقه ای سقوط کرد. از سوی دیگر بن سلمان جنگ نفتی را با روسیه آغاز کرد. در همین راستا شرکت آرامکوعربستان هفته گذشته اعلام کرد که سود سه ماهه اول آن نسبت به سال گذشته 25 درصد کاهش یافته است.

«کریستین اسمیت دیوان» از پژوهشگران موسسه کشورهای حاشیه خلیج فارس" در واشنگتن گفت: بسیاری از چیزهای رایگان اکنون رایگان نیستند و این یک آزمایش ملی گرایی جدید است. وی می گوید که دولت عربستان طی اپیدمی کرونا برای جلب توجه شهروندان،هواپیماهای خود را به سراسر جهان اعزام کرد تا شهروندان سعودی را به میهن بازگرداند و آنان را در هتل ها با هزینه های دولتی قرنطینه کرد.

«کارن یانگ»، از دیگر کارشناسانی است که در این گزارش به گفته‌های او استناد و گفته شده است: با هزینه‌های فعلی دولت و قیمت فعلی نفت، دولت مجبور به قرض و درخواست‌های وام بیشتری است و این وضعیت، آینده دولت را حتی از امروز نیز سخت‌تر خواهد ساخت.

در عین حال برخی از تحلیلگران پیش بینی می کنند که اگرچه عربستان سعودی قادر خواهد بود که در صورت بازگشت ثبات به بازار نفت، تولیدات خود را از سر گیرد، اما نمی توان انتظار داشت که قیمت نفت به سطحی که در سال 2013 و یا 2014 بود، بازگردد.

علی الشهابی ، یک تحلیلگر امور عربستان ، گفت دولت عربستان که با افزایش 3 برابر مالیات در تلاش است تا چرخه اقتصاد را فعال تر کند.برخی از تحلیلگران دیگر دریافتند که این اقدامات نتایجی معکوس دارد. استیونز ابراز کرد که دولت به جای کمک به شرکت ها و مصرف کنندگان برای رشد اقتصاد، بار ریاضت را بر دوش افراد کم توان، می‌گذارد.

این شکاف طبقاتی باعث واکنش برخی از رسانه ها شده است. از جمله آنجا که برخی کاربران سعودی این سوال را مطرح کرده‌اند که چرا زمانی که درآمدهای دولت روبه کاهش بوده و مقامات سیاسی به دنبال کاهش هزینه‌های خود در داخل عربستان بوده‌اند، برخی اقدامات از جمله خرید باشگاه فوتبال «نیوکاسل» انگلیس توسط مقامات حکومتی صورت گرفته است؟ برخی از تحلیلگران گفتند که اگر سرمایه گذاری و ولخرجی های دولت برای کنسرت ها ادامه یابد،دولت با نارضایتی عمومی روبرو خواهد شد. این در حالی است که عربستان مبالغ زیادی را صرف بقای حاکمیت خود کرده و برای سرکوب مخالفانش از آن استفاده می‌کند.