۰

حدیث «الحسود لایسود» چیست؟ آیا این ترجمه‌ها صحیح است: حسود از حسادتش سود و بهره‌ای نبرد و یا آن‌که حسود هرگز نیاسود؟!

حدیث «الْحَسُودُ لَا یَسُودُ»، از امام علی( علیه السلام ) است. این جمله(الْحَسُودُ لَا یَسُودُ)، در ضمن حدیثی از رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نیز نقل شده است. آن‌جا که پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) مردم را از سه صفت ناپسند برحذر می‌دارد.
کد خبر: ۲۲۰۸۳۰
۱۰:۲۳ - ۰۶ فروردين ۱۳۹۹

شیعه نیوز:
پاسخ اجمالی

حدیث «الْحَسُودُ لَا یَسُودُ»،[1] از امام علی( علیه السلام ) است. این جمله(الْحَسُودُ لَا یَسُودُ)، در ضمن حدیثی از رسول خدا ( صلی الله علیه و آله و سلم ) نیز نقل شده است. آن‌جا که پیامبر اسلام( صلی الله علیه و آله و سلم ) مردم را از سه صفت ناپسند برحذر می‌دارد. آن حضرت می‌فرماید: «از سه خصلت بپرهیزید؛ زیرا که این سه صفت سرآمد تمام گناهان است. زنهار از تکبر و سرکشى؛ زیرا که تکبر شیطان را وادار کرد که بر آدم سجده نکند، پس خدا او را راند و نفرین کرد. از حرص و آز بپرهیزید؛ چرا که حرص و آز سبب شد که آدم از آن درخت بخورد و از بهشت بیرون شود. از حسد دوری کنید که حسد قابیل را وادار بر کشتن برادرش هابیل نمود. و شخص حسود منکر است و خشمگین به قضاى خداوند. بدان که حسود بزرگى و سیادت نمی‌کند.[2]

به هر حال، معنای درست و صحیح این سخن(الْحَسُودُ لَا یَسُودُ)، چنین است: حسود بزرگى و برترى نمى‏یابد؛ یعنی انسان حسود از طریق حسادت ورزیدن نسبت به دیگران، به بزرگی، آقایی، مقام عالی و بلند مرتبگی دست نمی‌یابد؛ زیرا که «لا یسود» از ریشه «س، و، د» چنان‌که ارباب لغت می‌گویند به معنای بزرگی، آقایی، مقام عالی و بلند مرتبگی است.[3] نه به معنای سود و بهره و یا آسودگی و آرامش، چنان‌که عده‌ای آن‌را این‌گونه معنا کرده‌اند و در عرف نیز این معنا رواج پیدا کرده است.

گفتنی است که فلسفه دست نیافتن شخص حسود به بزرگى و برترى، یا از این رو است که این حسادت به طور طبیعی این اثر را دارد، یا این‌که چون خدای متعال می‌داند که اگر حسود به مقامی برسد سعى و تلاش می‌کند تا نعمت‌هاى زیردستان خود را از بین ببرد؛ به این سبب خداوند نمی‌گذارد که او بزرگ و صاحب مقام شود، و یا به اعتبار این است که او از راه حرصى که در از بین بردن نعمت مردم دارد، گاهى کارهایى می‌کند که در نظر آنان تحقیر می‌شود و از بزرگى و مهترى می‌افتد.[4]

[1]. تمیمی آمدی، عبد الواحد، غرر الحکم و درر الکلم، ص 299، دفتر تبلیغات اسلامی، قم، 1366ش.

[2]. قَالَ رَسُولُ اللَّهِ( صلی الله علیه و آله و سلم )‏ إِیَّاکُمْ وَ ثَلَاثَ خِصَالٍ فَإِنَّهُنَّ رَأْسُ کُلِّ خَطِیئَةٍ إِیَّاکُمْ وَ الْکِبْرَ فَإِنَّ إِبْلِیسَ حَمَلَهُ الْکِبْرُ عَلَى تَرْکِ السُّجُودِ لِآدَمَ فَلَعَنَهُ اللَّهُ وَ أَبْعَدَهُ وَ إِیَّاکُمْ وَ الْحِرْصَ فَإِنَّ آدَمَ حَمَلَهُ الْحِرْصُ عَلَى أَنْ أَکَلَ مِنَ الشَّجَرَةِ وَ إِیَّاکُمْ وَ الْحَسَدَ فَإِنَّ قَابِیلَ حَمَلَهُ الْحَسَدُ عَلَى قَتْلِ أَخِیهِ هَابِیلَ وَ الْحَاسِدُ جَاحِدٌ لِأَنَّهُ لَمْ یَرْضَ بِقَضَاءِ اللَّهِ وَ اعْلَمْ أَنَّ الْحَسُودَ لَا یَسُود»، دیلمی، حسن بن محمد، إرشاد القلوب إلى الصواب (للدیلمی)، ج ‏1، ص 129، الشریف الرضی، قم، چاپ اول، ۱۴۱۲ق.

[3]. واسطی زبیدی، محب الدین، تاج العروس، ج ۵، ص ۳۲، دار الفکر، بیروت، چاپ اول، ۱۴۱۴ق؛ مهیار، رضا، فرهنگ أبجدی عربی-فارسی، ص 50، واژه «سود».

[4]. خوانسارى، جمال الدین محمد، شرح غرر الحکم و درر الکلم، ج ‏1، ص 255، دانشگاه تهران، تهران، چاپ چهارم، ۱۳۶۶ش.

 

 

T

ارسال نظرات
نظرات حاوی عبارات توهین آمیز منتشر نخواهد شد
نام:
ایمیل:
* نظر: