افرادی به دلایل گوناگون، توان انجام عباداتی چون نماز و روزه مستحب و ... را ندارند، آیا برای رسیدن به اجر و پاداش آن اعمال، جایگزین‌هایی نیز برای آنان وجود دارد؟

شیعه نیوز:
پرسش
بنده به شدت به روزه‌های مستحبی مقید می‌باشم. اما پزشک می‌گوید نه تنها روزه مستحبی، بلکه گرفتن روزه واجب هم برای بنده ضرر دارد! چگونه می‌توانم از ثواب روزه‌های مستحبی و واجب بهره‌مند شوم؟ آیا با دادن صدقه می‌توانم ثواب روزه‌ها را درک کنم؟
پاسخ اجمالی
تعالیم دینی در مورد افرادی که به هر دلیلی توان و قدرت انجام برخی از واجبات و یا اعمال مستحبی را ندارند، برای رسیدن به اجر و پاداش آن عمل، جایگزین‌هایی را معرفی نمودند که انسان می‌تواند با انجام آنها، ثواب عمل مورد نظر را به دست آورد. به عنوان نمونه در ارتباط با جایگزین نماز، روزه و جهاد مستحب، امام علی( علیه السلام ) می‌فرماید:
«إِنَّ الْمُجَاهِدَ نَفْسَهُ وَ الْمُغَالِبَ غَضَبَهُ وَ الْحَافِظَ عَلَى طَاعَةِ رَبِّهِ یَرْفَعُ اللهُ لَهُ ثَوَابَ الصَّائِمِ الْقَائِمِ وَ یُنِیلُهُ دَرَجَةَ الْمُرَابِطِ الصَّابِر»؛[1] کسی که با خواسته‌‌های نفس خود مبارزه کرده و بر خشم خود کنترل داشته
باشد، کسی که مراقبت کند که فرمانبردار پروردگارش باشد، خداوند ثواب روزه گیرنده برپاى ایستاده(برای نماز) را به وی می‌دهد، و او را به درجه مرزبانان صبور می‌رساند.
براساس این روایت، کسی که با هواهای نفسانی خود مبارزه کند و تسلیم خواسته‌های نفس نباشد، خشم خود را کنترل کند و دقت در اجرای اوامر الهی داشته باشد، اجری برابر با روزه‌داری را دارد که شب‌ها به عبادت ایستاده و در مرزها صبورانه به جهاد می‌پردازد.
[1]. تمیمی آمدی، عبد الواحد بن محمد، غرر الحکم و درر الکلم، ص 245، قم، دار الکتاب الإسلامی، چاپ دوم، 1410ق.

T