امام سجاد (ع) چگونه حضرت زینب (س) را توصیف کرده اند؟

به گزارش شیعه نیوز: پنجم جمادی الاول مصادف با ولادت بانوی صبر و ایستادگی حضرت زینب سلام الله علیهاست که مناسب است مرور کوتاهی به زندگی آن بزرگوار داشته باشیم:

در مورد ولادت حضرت زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ مورخان اقوال گوناگونی را ذکر کرده اند. دو قول مشهور در مورد ولادت ایشان:

۱. پنجم جمادی الاولی سال پنجم هجری.

۲. و برخی نیز سال ششم هـ. ق. را سال ولادت ایشان می‌دانند.

البته اقوال دیگری نیز ذکر شده است. مادر بزرگوارشان حضرت «فاطمه زهرا ـ سلام الله علی‌ها ـ» و پدرشان امیرالمؤمنین علی ـ علیه السلام ـ است.

این بانوی بزرگوار در شهر «مدینه» تولد یافت. مدت زندگی ایشان با مادرش حضرت زهرا ـ سلام الله علی‌ها ـ حدود پنج یا شش سال بوده است. شوهرِ «زینب» «عبدالله بن جعفر» پسر عموی بزرگوارشان است. «او یکی از شخصیت‌های مشهور اسلام و از سخاوتمندان بنام و معروف است». حضرت زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ دارای القاب و کنیه‌های زیادی است. «یکی از القاب آن حضرت که در روایات آمده، «عقیله» یا «عقیله بنی هاشم» است که به معنای زن ارجمند و گرامی درمیان قوم خود است» از دیگر القاب آن حضرت می‌توان «صدیقه صغری» «عارفه» «عالمه»، «فاضله»، «کامله» و «عابده آل علی» را نام برد.

حضرت زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ تا زمانی که امیر المؤمنین (علیه السلام) در مدینه بودند با شوهرش عبدالله بن جعفر در مدینه زندگی کردند و زمانی که امیر المؤمنین (علیه السلام) پایتخت حکومت اسلامی را به کوفه منتقل کردند به کوفه نقل مکان کردند. «حضرت زینب در کوفه به ارشاد و تعلیم زنان کوفه اشتغال داشتند».

حضرت علی ـ علیه السلام ـ در سال ۴۰ هجری در کوفه به شهادت رسیدند؛ بنابراین سن حضرت زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ در این زمان تقریبا ۳۵ سال بود. حدود ۱۰ سال هم بعد از شهادت پدر بزرگوارشان با برادرشان امام حسن ـ علیه السلام ـ زیست کردند. «امام حسن علیه السلام» در سال ۵۰ هجری به شهادت رسیدند.

بعد از شهادت امام حسن ـ علیه السلام ـ ۱۰ سال نیز با برادر دیگرشان یعنی امام حسین ـ علیه السلام ـ زندگی کردند. حضور ده ساله زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ در صحنه زندگی برادرشان حسین ـ علیه السلام ـ پر حادثه‌ترین و رنج آورترین دوران زندگی ایشان است. حضرت زینب در طول زندگی با مصائب زیادی روبرو شدند. اما حضور ایشان در کربلا و دیدن آن صحنه‌های دلخراش و از دست دادن برادران و فرزندان و فرزندان برادر از همه مصیبت‌ها دردآورتر و ناگوارتر بود. چرا که در یک روز همه عزیزانشان به خصوص برادرشان امام حسین ـ علیه السلام ـ را از دست دادند. هنگام مصیبت جانگداز کربلا حضرت زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ ۵۵ ساله بودند. این بانوی بزرگواردر شب یک شنبه چهاردهم ماه رجب سال ۶۲ هجری درگذشتند.

هر چند اقوال دیگری نیز در مورد ماه وفات ایشان وجود دارد. اما قول مشهور همان ۱۴ ماه رجب سال ۶۲ هجری است. سید هاشم رسولی محلاتی می‌نویسد: «مشهور آن است که وفات آن بانوی معظمه در شب یک شنبه چهاردهم ماه رجب سال ۶۲ هجری اتفاق افتاد. یعنی حدود یک سال و نیم بعد از واقعه عاشورا».

اختلافی که در وفات آن حضرت وجود دارد در ماه وفات آن حضرت است و گرنه همه‌ی مورخان اتفاق دارند که سال وفات ایشان همان سال ۶۲ هجری است؛ بنابراین این بانوی شریف تقریبا یک سال و نیم بعد از واقعه عاشورا رحلت فرمودند.

فضایل زینبیه

۱. صبر زینبی:

«شهید مطهری» در این رابطه می‌نویسد: «در حماسه حسینی آن کسی که بیش از همه درس تحمل و بردباری را آموخت و بیش از همه این پرتو حسینی بر روح مقدس او تابید خواهر بزرگوارش زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ بود». و در ناسخ التواریخ آمده است: «محققاً از آغاز خلقت تاکنون هیچ زنی از زن‌های انبیا و اولیا با این حلم و بردباری پدید نیامده است».

۲. عبادت آن حضرت:

«زینب کبری در تمام مدت اسارت تهجد و نماز شبش تعطیل نشد»در کتاب ریاحین الشریعه آمده است: «شب زنده داری زینب در تمام عمرش ترک نشد حتی شب یازدهم محرم».

۳. سخنوری آن حضرت:

خطبه‌های آتشین و زیبای زینب در کوفه و شام که یزید و یزیدیان را رسوا کرد در حد اعلای فصاحت و بلاغت بود. شهید مطهری در این رابطه می‌نویسد:

«خطابه‌ای که حضرت زینب در مجلس یزید خوانده است از خطابه‌های بی نظیر دنیاست».

۴. علم آن حضرت:

زمانی که حضرت زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ خطبه پرمحتوا و آتشین خود را در بازار کوفه ایراد کردند، امام سجاد ـ علیه السلام ـ در تأیید مقام علمی زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ فرمودند: الحمدلله تو دانشمند و عالمه‌ای بدون معلم و بانوی خردمندی بدون استاد هستی». این سخن امام سجاد ـ علیه السلام ـ نشان دهنده علم لدنی آن حضرت است.

۵. بزرگواری آن حضرت:

در بزرگواری آن حضرت ـ سلام الله علی‌ها ـ همین نکته بس که زمانی که در عصر روز عاشورا دو پسرشان را شهید کردند از خیمه پای بیرون نگذاشتند، در حالی که هنگام شهادت سایر شهدا از خیمه بیرون می‌آمدند و امام حسین ـ علیه السلام ـ را دلداری می‌دادند، ولی اینجا برای این که برادرشان حسین ـ علیه السلام ـ خجالت نکشد از خیمه بیرون نیامدند.

۶. شباهت حضرت به پدر بزرگوارشان:

خلاصه باید گفت: «شئونات باطنیه و مقامات معنویه حضرت زینب ـ سلام الله علی‌ها ـ نایبه زهرا، امینه خدا... را هیچ کس نتواند به تحریر و تقریر در آورد». «ابن اثیر» می‌نویسد: «زینب در فصاحت و بلاغت و زهد و عبادت و فضیلت و شجاعت و سخاوت شبیه‌ترین مردم به پدر خود علی ـ علیه السلام ـ و مادر خود فاطمه ـ سلام الله علی‌ها ـ بود».