حقیقت خواب یا رؤیا صادقه از منظر قرآن

به گزارش «شیعه نیوز»، رؤیا و خواب، یکی از مباحث موردتوجه همگان بوده و همواره ذهن انسان را با سؤالاتی روبه رو کرده که آیا این خواب‌ها تعبیر خاصی دارد؟ آیا خبر از آینده می‌دهد؟ این صحنه‌های زشت، وحشتناک و دلپذیر و سرو آفرین از کجا نشأت می‌گیرد؟

باآنکه خواب و رؤیا،‌ بخشی از زندگی انسان است و یک‌سوم از عمر انسان در خواب سپری می‌شود و آدمی در عالم خواب با رؤیاهای گوناگون دست‌به‌گریبان است، اما هنوز اکثر مردم از حقیقت خواب و خواب دیدن بی‌خبرند. خواب، خواب دیدن و تعبیر رؤیا از دیرباز موردتوجه همگان بوده و هنوز نیز برای انسان‌ها حائز اهمیت است. برخی از رؤیاهای ما در آینده تعبیر می‌شود و آنچه در عالم خواب‌دیده‌ایم در متن زندگی ما و در عالم بیداری جامعه عمل می‌پوشد،‌ چه کسی در عالم خواب اتفاقات آینده را به ما الهام می‌کند و ما را از رویدادهایی که هرگز تصورش را نمی‌کردیم باخبر می‌سازد؟
قرآن مجید در آیاتی از سوره زمر دقیق‌ترین تفسیر را برای مسئله خواب بیان کرده، می‌گوید خواب یک نوع «قبض روح» و جدایی روح از جسم است اما نه جدایی کامل.
سید بهاءالدین حسینی، از اساتید دانشگاه‌های استان کردستان در گفت‌وگو با ایکنا از کردستان، اظهار کرد: من سخنان خود در مورد خواب و رؤیا را با این آیه قرآن آغاز می‌کنم که: «اللَّهُ یتَوَفَّی الْأَنْفُسَ حِینَ مَوْتِهَا وَالَّتِی لَمْ تَمُتْ فِی مَنَامِهَا فَیمْسِک الَّتِی قَضَی عَلَیهَا الْمَوْتَ وَیرْسِلُ الْأُخْرَی إِلَی أَجَلٍ مُسَمًّی إِنَّ فِی ذَلِک لَآیاتٍ لِقَوْمٍ یتَفَکرُونَ؛ خدا روح مردم را هنگام مرگشان به‌تمامی بازمی‌ستاند و [نیز] روحی را که در [موقع] خوابش نمرده است [قبض می‌کند] پس آن [نفسی] را که مرگ را بر او واجب کرده نگاه می‌دارد و آن دیگر [نفس‌ها] را تا هنگامی معین [به‌سوی زندگی دنیا] باز پس می‌فرستد قطعاً در این [امر] برای مردمی که می‌اندیشند نشانه‌هایی [از قدرت خدا] ست»
وی افزود: بر اساس این آیه بوده که ما از گذشتگان همواره این را شنیده‌ایم که خواب برادر مرگ است چراکه روابط روح و جسم به هنگام خواب به حداقل می‌رسد و بسیاری از پیوندهای این دو قطع می‌شود.
خواب اصحاب کهف قدرت الهی را به نمایش می‎گذارد

حسینی بیان کرد: یکی از شگفت‌انگیزترین خواب‌هایی تاریخ بشریت که شباهت بسیار نزدیکی به مرگ دارد، خواب طولانی و بی‌نظیر اصحاب کهف است. خوابی که در آن از یک‌سو قدرت بی‌انتهای خداوند به نمایش گذاشته‌شده و از سوی دیگر بهترین و روشن‌ترین دلیل بر معاد جسمانی است.
وی اعلام کرد: قرآن درآیات متعدد ما را به این حقیقت آگاه می‌سازد که حداقل پاره‌ای از خواب‌ها، انعکاسی از آینده دور، یا نزدیک و به‌نوعی رؤیای صادقه هستند.
این استاد قرآنی با اشاره به خواب حضرت یوسف در خردسالی که سجده کردن ماه و ستارگان در مقابل پایش و خبر از برگزیده شدن حضرت یوسف داشت، اشاره و عنوان کرد: در داستان خواب یوسف نبی ( علیه السلام ) و همچنین داستان خواب زندانیان که در آیه ۳۶ سوره یوسف آمده است که: «وَدَخَلَ مَعَهُ السِّجْنَ فَتَیانِ قَالَ أَحَدُهُمَا إِنِّی أَرَانِی أَعْصِرُ خَمْرًا وَقَالَ الْآخَرُ إِنِّی أَرَانِی أَحْمِلُ فَوْقَ رَأْسِی خُبْزًا تَأْکلُ الطَّیرُ مِنْهُ نَبِّئْنَا بِتَأْوِیلِهِ إِنَّا نَرَاک مِنَ الْمُحْسِنِینَ؛ و دو جوان با او به زندان درآمدند [روزی] یکی از آن دو گفت من خویشتن را [به خواب] دیدم که [انگور برای] شراب می‌فشارم و دیگری گفت من خود را [به خواب] دیدم که بر روی سرم نان می‌برم و پرندگان از آن می‌خورند به ما از تعبیرش خبرده که ما تو را از نیکوکاران می‌بینیم» و داستان خواب حاکم مصر که در آیه ۴۳ آمده است، به چند نمونه خواب برخورد می‌کنیم، که همه آن‌ها از حوادث آینده پرده برداشته است.
وی افزود: تعبیر بعضی از این حوادث، مانند خواب یوسف ( علیه السلام )، که می‌گویند: بعد از چهل سال به تحقق پیوست، نسبتاً دور بوده و بعضی مانند خواب پادشاه مصر و هم بندهای یوسف ( علیه السلام ) در آینده نزدیک‌تر اتفاق افتاده است.
حسینی به خواب‌های تعبیر دار دیگری مانند رؤیای پیغمبر ( صل الله علیه و آله و سلم ) که در آیه ۲۷ سوره «فتح» به آن اشاره‌شده که می‌فرماید: «لَقَدْ صَدَقَ اللَّهُ رَسُولَهُ الرُّؤْیا؛ حقا خدا رؤیای پیامبر خود را تحقق بخشید [که دیده بود]» و خواب حضرت ابراهیم( علیه السلام ) که در آیه ۱۰۲ سوره «صافات» به آن اشاره‌شده که «قَالَ یا بُنَی إِنِّی أَرَی فِی الْمَنَامِ أَنِّی أَذْبَحُک فَانْظُرْ؛ گفت ای پسرک من من در خواب [چنین] می‌بینم که تو را سر می‌برم پس ببین چه به نظرت می‌آید» اشاره کرد و از صادقه بودن بعضی از رؤیاها خبر داد.
وی اعلام کرد: پیامبر( صل الله علیه و آله و سلم ) در این زمینه می‌فرماید: «خواب و رؤیا سه گونه است: گاهی بشارتی از ناحیه خداوند است، گاه، وسیله غم و اندوه از سوی شیطان، و گاه مسائلی است که انسان در فکر خود می‌پروراند و آن را در خواب می‌بیند».

خواب‌های رحمانی جبنه بشارت دارند

وی بیان کرد: روشن است، خواب‌های شیطانی چیزی نیست که تعبیر داشته باشد، اما خواب‌های رحمانی که جنبه بشارت دارد، حتماً باید خوابی باشد که از حادثه مسرت‌بخش در آینده پرده بردارد.
وی عنوان کرد: پیامبر اکرم ( صل الله علیه و آله و سلم ) می‌فرماید: «یکی از بدترین چیزهایی که درباره امتم از آن هراس دارم، پرخوابی است» بر اساس این دستور پیامبر همان‌گونه که دین اسلام هیچ افراط‌وتفریطی را نمی‌پذیرد در مورد خواب نیز باید حالت میانه‌ای را رعایت کرد.
وی در پایان تأکید کرد: ازنظر آموزه‌های قرآن، انسان نباید همه‌شب را یکسره در خواب باشد، بلکه باید در میانه شب‌بیدار شده و عبادتی را انجام دهد و آرامشی را کسب کرده و دوباره بخوابد. از همین رو، بیدار شدن از خواب در دل شب برای تهجد، نماز شب و قرائت قرآن، توصیه خداوند به پیامبر ( صل الله علیه و آله و سلم ) و مؤمنان است.