حضرت موسی( علیه السلام ) با عبارت "اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ"، دقیقاً به دنبال چه توصیه ای به برادرش حضرت هارون( علیه السلام ) است؟

شیعه نیوز:
پرسش
خطاب آیه در "اخْلُفْنِی فِی قَوْمِی وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ"، به کیست و آیه از زبان چه کسی بیان شده است؟
پاسخ اجمالی

آیه مورد پرسش در بیان حکایت سفارش حضرت موسى ( علیه السلام ) به برادرش جناب هارون ( علیه السلام )، هنگام حرکت به میقات و جدایى از قوم خود است؛ چرا که وقت خلیفه قرار دادن و جانشین انتخاب کردن، هنگام جدایی و براى ایام غیبت است. بنابراین، حضرت موسی زمانی که قرار شد برای دریافت وحی و گرفتن احکام تورات و تکلم با خدا به میقات برود، حضرت هارون را که خود پیامبر بود، به جانشینی خود در میان مردمش قرار داد و به او سفارش نمود که به اصلاح امور مردم بپردازد و از پیروى روش اهل فساد اجتناب کند.[1]

گفتنی است که هارون ( علیه السلام ) خود نیز پیامبر خدا و معصوم از گناه و پیروى اهل فساد بود، و به یقین حضرت موسى بهتر از هر کس به مقام برادرش عارف بود، پس قطعاً مقصود آن حضرت از این کلام نهى هارون از کفر و معصیت نبود، بلکه مقصودش این بود که در اداره امور مردم، به نظریات مفسدان گوش ندهد، و تا زمانی که حضرت موسى ( علیه السلام ) در میان مردم حضور ندارد، از آنان پیروى ننماید.[2] بنابر این، و با این بیان، منظور از "وَ أَصْلِحْ وَ لا تَتَّبِعْ سَبِیلَ الْمُفْسِدِینَ"، اصلاح امور مردم و بر حذر داشتن هارون از پیروی و اجرای سلیقه و راه و روشی است که مطابق نظر مفسدان و مورد پیشنهاد آنان باشد.

از این آیه معلوم مى‏شود که در آن روز در میان بنى اسرائیل مردمى مفسد وجود داشته‏اند که همواره در کمین بوده‏اند که زحمات این دو بزرگوار را خنثا نموده و با نقشه‏هاى شوم خود در کار ایشان کارشکنى کنند؛ لذا موسى به هارون ( علیه السلام ) سفارش مى‏کند، مبادا راه و روش و پیشنهادات ایشان را بپذیرد و در نتیجه دستخوش کید و مکر ایشان گردد و اتحاد امت که با تحمل محنت‏ها و زحمات به دست آمده، به اختلاف و دوگانگی مبدل شود.[3]

این پرسش پاسخ تفصیلی ندارد.

[1] قرار بود که موسى ( علیه السلام ) سى شب (یک ماه تمام) در آن جا بماند، سپس ده روز دیگر بر آن افزود شد که در مجموع چهل روز به طول انجامید. از این رو برای خود جانشین تعیین نمود: "و ما با موسى، سى شب وعده گذاشتیم سپس آن را با ده شب (دیگر) تکمیل نمودیم به این ترتیب، میعاد پروردگارش (با او)، چهل شب تمام شد".‏ آل عمران، 42.

[2] المیزان فی تفسیر القرآن، ج‏8، ص: 236

[3] همان

آیات مرتبط

سوره الأعراف (142) : وَوَاعَدْنَا مُوسَىٰ ثَلَاثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً ۚ وَقَالَ مُوسَىٰ لِأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَأَصْلِحْ وَلَا تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ

T