این آیه «فاغرینا بینهم العداوه و البغضاء»، مربوط به چه داستانی است و چه پیامی برای ما دارد؟

شیعه نیوز:
پرسش
این آیه «فاغرینا بینهم العداوه و البغضاء»، مربوط به چه داستانی است و چه پیامی به ما می‌دهد؟
پاسخ اجمالی

الف. در آیه: «وَ مِنَ الَّذینَ قالُوا إِنَّا نَصارى‏ أَخَذْنا میثاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُکِّرُوا بِهِ فَأَغْرَیْنا بَیْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى‏ یَوْمِ الْقِیامَةِ وَ سَوْفَ یُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِما کانُوا یَصْنَعُون»،[1] به پیمان شکنى نصارا و عواقب آن اشاره شده است، و می‌فرماید: گروهی از کسانى که ادعاى نصرانیت می‌کنند، با این‌که از آنها پیمان وفادارى گرفته بودیم، دست به پیمان شکنى زدند و قسمتى از دستوراتى را که به آنها داده شده بود، به دست فراموشى سپردند. آنها نیز با خدا پیمان بسته بودند که از حقیقت توحید منحرف نشوند و دستورات الهى را به دست فراموشى نسپارند و نشانه‏هاى آخرین پیامبر را کتمان نکنند.

همان‌گونه که می‌دانید؛ حضرت عیسى بن مریم ( علیه السلام ) پیامبر رحمت بود و مردم را به صلح و صفا مى‌‏خواند. آنها را تشویق مى‌‏کرد نسبت به آخرت توجه کامل داشته باشند و از لذائذ دنیا و زخارف دل‌فریب آن پرهیز کنند، و... .

اما پیروانش بر خلاف، عهد و پیمان خود عمل کردند، مواعظ و تذکرات آن‌حضرت را از یاد بردند، و چون چنین کردند خداى تعالی به جاى صلح و صفا، کینه و دشمنى را در دل‌هاشان ثابت کرد، و به جاى برادرى و دوستى که عیسى ( علیه السلام ) آنان را به آن مى‌‏خواند، دشمنى و کینه توزى را در دل‌هاشان مستقر نمود، و این نتیجه قهرى اعمال ناشایست آنها است، و در باره آنان فرمود: «فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُکِّرُوا بِهِ فَأَغْرَیْنا بَیْنَهُمُ الْعَداوَةَ وَ الْبَغْضاءَ إِلى‏ یَوْمِ الْقِیامَةِ»، این عداوت و دشمنی که خداى تعالى نام برده، جزو ویژگی‌های امت‏هاى مسیحى شده و در دل آنها ثابت و پایدار گردیده است، هم چنان که آتش آخرت هم سرنوشت حتمى آنها است، و از آن گریزی ندارند.[2]

شایان توجه است که این یک ضابطه و قانون کلّى است، و یهود و نصارا و مسلمانان، در آن مشترک هستند. مسلمانان، نیز پس از رحلت پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) به سبب اختلافى که پیدا کردند، و از مسیر و برنامه‏‌ای که آن‌حضرت وصیّت کرده بود، خارج شدند: تفرّق و دشمنى از آن روز شروع شده، و تا امروز ادامه دارد، برخلاف همدیگر پیوسته فعالیّت و کوشش کرده، و با زبان و نوشتن و عمل و نقشه، یکدیگر را تضعیف و تحقیر مى‏نمایند. و این تنازع و تدافع تا روز قیامت ادامه پیدا خواهد کرد، مگر آن‌که پیش از رسیدن آن‌روز براى درک حقیقت و سعادت خود، قیام کنند، و خیر و صلاح و موفّقیّت و خوشبختى خود را بخواهند، و از راه‌هاى خلاف و خودخواهى و تعصّب و انحراف دست بکشند.[3]

ب. برخی پیامهایی که این آیه برای ما دارد این است:

1. از پیامدهاى تلخ پیمان شکنى دیگران عبرت بگیرید، و بر حذر باشید که مثل آنها شوید؛ چراکه بین شما دشمنى و بغض واقع مى‌‏شود و در آخرت هم خداوند شما را بر آن مؤاخذه مى‏‌کند.
2. نتیجه‏ فراموشى دستورات الهى تفرقه و عداوت است.
3. تفرقه و دشمنى، از عذاب‌‏هاى الهى است.
4. همه کارهای انسان‌ها و امت‌ها زیر نظر خداوند است، و تمام آنها پاداش و کیفر خواهد داشت.[4]

[1]. مائده، ۱۴، «و از کسانى که گفتند که ما نصرانى هستیم پیمان گرفتیم. پس قسمتى از اندرزهایى را که به آنها داده بودیم فراموش کردند و ما نیز میان آنها تا روز قیامت کینه و دشمنى افکندیم. به زودى خدا آنان را از کارهایى که مى‏کنند آگاه خواهد ساخت».

[2]. ر. ک: طباطبائی، سید محمد حسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ‏5، ص 241، دفتر انتشارت اسلامی، قم، 1417ق.

[3]. مصطفوى، حسن، تفسیر روشن، ج 7، ص 8، مرکز نشر کتاب، تهران، 1380 ش.

[4]. قرائتی، محسن، تفسیر نور، ج ‏3، ص 48، مرکز فرهنگى درسهایى از قرآن، تهران، 1383 ش.

آیات مرتبط

سوره المائدة (14) : وَمِنَ الَّذِينَ قَالُوا إِنَّا نَصَارَىٰ أَخَذْنَا مِيثَاقَهُمْ فَنَسُوا حَظًّا مِمَّا ذُكِّرُوا بِهِ فَأَغْرَيْنَا بَيْنَهُمُ الْعَدَاوَةَ وَالْبَغْضَاءَ إِلَىٰ يَوْمِ الْقِيَامَةِ ۚ وَسَوْفَ يُنَبِّئُهُمُ اللَّهُ بِمَا كَانُوا يَصْنَعُونَ

T