فعالیت وسیع وهابیون سعودی در منطقه بوسنی

به گزارش «شیعه نیوز»  به نقل از ایربا، پس از موافقتنامه دیتون، بسیاری از مجاهدین به دهکده‌ای دوردست در شمال شرقی بوسنی ( به فاصله 31 مایل از غرب توزلا) به بوچینجا رفتند که این محل به‌عنوان اصلی وهابیگری در بوسنی شناخته می‌شود.

از میان بازدیدکنندگان این دهکده می‌توان از ایمن الظواهری( یعنی نفر دوم القاعده) نام برد. مقامات محلی و نیروهای سازمان ملل حضور مجاهدین در این محل را گزارش داده‌اند ولی نه تنها برای اخراج آنان هیچ تلاشی نشد بلکه بعضی از آنان عنوان شهروندی بوسنی را نیز یافتند.

زمانی که دولت بوسنی در جولای 2000 به اخراج آنان اقدام نمود مجاهدین ایست‌های بازرسی برپا نمودند و کشمکش‌های متعاقب آن به بازداشت 19 تن منجر گردید. ولی در پی حملات یازده سپتامبر اوضاع کاملا تغییر یافت. تهدید افراط گرایان به حدی افزایش یافت که سفارتخانه‌های ایالات متحده، انگلستان و هلند موقتا تعطیل شدند. از سوی دیگر با افزایش فشارهای جامعه بین‌الملل تعدادی از مبارزین خارجی داوطلبانه بوسنی را ترک کردند.

دولت بوسنی که در فضای پس از یازده سپتامبر علاقه‌مند بود گرایشات غربی خود را بروز دهد در سال 2002 میلادی، شش الجزایری الاصل را که توسط پلیس بوسنی بازداشت شده بودند به اتهام دست داشتن در فعالیت‌های تروریستی تسلیم مقامات ایالات متحده نمود.

در همان سال پس از چند حادثه از جمله تیراندازی و درگیری‌های فیزیکی، مردم محلی‌مجاهدین را وادار به ترک بوچینجا نمودند ولی با این وجود گفته می‌شود که هنوز تعدادی از آنان در مناطق دور افتاده باقی مانده‌اند. با این حال فقط افراط‌گرایان اسلامی نبودند که تلاش داشتند ماهیت اسلام بوسنی را عوض کنند بلکه نقش بعضی از کشورهای اسلامی را نیز نباید نادیده گرفت.

کمک‌های کشورهای مسلمان ( بویژه عربستان سعودی) بر روی برنامه‌های اجتماعی همچون ساختمان مدارس اسلامی و تأمین بودجه‌هایی برای یتیمان جنگ و طرح‌های بازسازی زیرساختی( تجدیدبنای مساجد در بخش‌هایی از بوسنی و هرزگوین) متمرکز شده بود. ولی این کمک‌ها نیز تحت شرایط خاصی انجام می‌گرفت. با آنکه کمک‌های سعودی برای برنامه‌های اجتماعی و بازسازی مدارس پرداخت می‌شد ولی ماهیت این عبادتگاه‌ها را نیز به‌طور چشمگیری تغییر داد.

در دوره 10 ساله پس از پایان جنگ بوسنی حدود 550 مسجد - و اکثرا به سبک وهابی - ساخته شد. در گزارشی از روزنامه وال استریت ژورنال چنین ‌آمده است: بودجه بازسازی از سوی عربستان سعودی سرازیرمی‌شد. بخش اعظم این بودجه برای تبلیغ وهابیت، تهدید، ‌تغییر مذهب و تطمیع مسلمانان فقیر صرف می‌شد. وهابیت به‌عنوان یک فرقه متعصب نمی‌توانست آن چیزی را که بت‌پرستی و تجملات می‌پنداشت تحمل کند. سعودی‌ها تمامی یادگارهای تاریخی، تزئینات داخلی، کاشیکاری فیروزه‌ای و همانند اینها در مساجد بوسنی را از بین بردند.

بارزترین نمونه از مساجد تازه تأسیس که خارج از معیارهای هنری بوسنی ساخته شدند مسجد شاه فهد در سارایوو بود که مطابق با سبک یک مسجد وهابی بنا شده است. تزئینات داخلی اصلی مسجد و طراحی‌های آن کاملا تخریب شد و دیوارهای گچ‌کاری شده همانند یک مسجد سعودی جایگزین آن گردید. همچنین دیگر مساجد موجود نیز به سبکی کاملاً بیگانه با ماهیت سنتی آنان تجدید بنا شدند ولی کمک‌های اهدا شده توسط سعودی‌ها فقط منحصر به بازسازی مساجد نبود.

طبق گزارش گروه بازرسی بالکان جنبش وهابی در بوسنی شدیدا مورد حمایت سعودی‌ها بود و آنها نیز از سازمانی به نام کمیته عالی امداد سعودی (تحت حمایت یکی از وزارتخانه‌های دولت عربستان) استفاده می‌کردند تا طی جنگ بوسنی و پس از آن این کمک‌ها را به سوی مقاصد خاصی هدایت کنند. این وضعیت تا زمانی که نیروی حافظ صلح ناتو بازرسی در مورد اقدامات این سازمان را آغاز نمود همچنان ادامه داشت. ولی این کمک‌ها از طریق منابع دیگر ادامه یافت. طبق گزارشی منتشر شده در سال 2007 میلادی، چند نهاد امداد اسلامی که در وین فعالیت می‌نمایند این بودجه‌ها را به افراد مرتبط با جنبش وهابیت می‌رسانند. در پی این گزارش دولت بوسنی برای اخراج و استرداد مبارزین خارجی تحت فشارهای شدید بین‌المللی قرار گرفت و کمیسیونی را برای بررسی پرونده هزار و 500 مبارز خارجی تاسیس نمود در حالی که اکثریت آنان طی جنگ بوسنی و پس از آن تابعیت بوسنی را به دست آورده‌اند. استرداد مبارزین (وتظاهرات علیه آنان) شروع شد و در این فضا وهابیون به رهبری یوسف باراسیچ تلاش کردند تا به زور وارد مسجد کاروا در مرکز شهر سارایوو شوند و این امر به درگیری مابین وهابیون و مسلمانان منطقه انجامید.