نگرانی‌های قرقیزستان در مورد نفوذ افراط‌گرایان

به گزارش «شیعه نیوز»، در کشور قرقیزستان مطالبی منتشر می شود که مملو از نگرانی در برابر احتمال تبدیل این کشور به میدان آماده سازی تروریست‌های بین المللی است. با هر دستگیری و بازداشت اعضای سازمان های افراطی این نگرانی ها افزایش می یابد.

 قادر مالکوف، کارشناس برجسته قرقیز و رییس مرکز تحلیلی دین، حقوق و سیاست اشاره می کند که کاملا از بین بردن پدیده های تروریستی و افراط گرایانه غیرممکن است و هیچ کشوری موفق نشده است چنین کاری را انجام دهد. کلیه اقدامات معطوف به مقابله و مبارزه با این پدیده ها فقط ریسک و خطرات ناشی از آن را کمتر می کنند.

بنا به گفته توقتوقول کاکچکه یف، یکی دیگر از تحلیلگران قرقیز، نگرانی در باره اسلامی شدن جامعه به عنوان پایگاهی برای تروریست ها وجود دارد که سال های اخیر مشاهده می شود.

وی افزود: این مسئله شرکای ما در سازمان پیمان امنیت جمعی و سازمان همکاری های شانگهای را نیز نگران می دارد. دلیل این است که ما گرایش افراد به افراط را مشاهده می کنیم. عامل اسلامی در سراسر زندگی ما حضور دارد. این عامل در دوره انتخابات نیز مشاهده شد که روحانیون تلاش کردند بر دیدگاه رای دهندگان تاثیر بگذارند. به احتمال زیاد در انتخابات آینده پارلمانی نیز شاهد تاثیر و نفوذ علنی فعالان مذهبی و ورود آدم های آنها به پارلمان خواهیم بود. ما همه می خواهیم قرقیزستان یک کشور آزاد، سکولار و دمکراتیک باشد اما این تنها شعار و خواسته ما است. در پارلمان کشور سکولار ما سالهاست که نمازخانه برای نمایندگان زن و مرد وجود دارد. رئیس جمهور آشکارا می گوید که افزایش تعداد مساجد در کشورمان پدیده مثبت است، زیرا وجود آنها اخلاق مردم را اصلاح می کند. نخست وزیر و مقامات نهاد های انتظامی کشورمان همه نماز پنجگانه می گذارند. با تلاش نمایندگان پارلمان و دیگر مسئولان دولت در قرقیزستان دانشگاه ها، مدارس و بیش از ۳۰۰۰ مراکز آموزشی مذهبی فعالیت می کنند.

این کارشناس ادامه داد: قرقیزستان بهشتی برای افراد نابکار محسوب می شود. با وجود کوچک بودن قرقیزستان تعداد شبه نظامیان قرقیز در مناطق جنگ زده از هزار نفر عبور می کند.

افراط گرایی و تروریسم در جلسه های پارلمان نیز مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. به ویژه در دایره بررسی موافقتنامه های بین المللی این مسئله مباحث زیادی را به بار می آورد. برای مثال نمایندگان پارلمان قرقیزستان نمی توانند در مسئله فعالیت سازمان جماعت تبلیغ در این کشور به توافق برسند. در حالیکه برخی از نمایندگان بر ممنوعیت آن در خاک کشور اصرار می کنند ، برخی دیگر آن را یک سازمان غیر تروریستی و غیر افراطی می دانند و مخالف با ممنوعیت آن هستند. این مسئله اخرین بار در چارچوب مباحث پیرامون تصویب کنوانسیون مقابله با افراطگرایی سازمان همکاری های شانگهای مطرح گردیده بود.

لازم به ذکر است که سازمان جماعت تبلیغ نه تنها در اسناد سازمان همکاری های شانگهای، بلکه در موافقتنامه سازمان پیمان امنیت جمعی نیز به عنوان تشکیلات افراطی شناسایی شده است. فعالیت این نهاد در کشور های روسیه، قزاقستان، چین و تاجیکستان که شرکای استراتژیک قرقیزستان محسوب می شوند ممنوع می باشد. اما قرقیزستان در این خصوص سیاست مستقل خود را دنبال می کند.

آرتور مدد بیک‌اف، کارشناس مسائل امنیتی و معاون سابق کمیته امنیت ملی قرقیزستان نیز در این رابطه گفت: جماعت تبلیغ سازمانی است که در قرقیزستان به صورت رسمی ثبت نشده است و هیچ سند حقوقی یا کیفری را نمی توان بر آن تطبیق کرد. اما جریان یقین و انکار سازمان افراطی که به تفکیک از جماعت تبلیغ ایجاد شده است موجب نگرانی جامعه گردیده است. پیروان این سازمان از تمامی ارزش های مادی و فرهنگی مدرن بیزاری جسته و از خدمات پزشکی و تحصیل فرزندان خود در مدارس سکولار امتناع می کنند . مردهای عضو این سازمان موی خود را اصلاح نمی کنند و لباس های بلندی به تن می کنند و زن های آنها محجبه هستند. ژوئن سال ۲۰۱۷ دادگاه منطقه پروامایسکی بیشکک یقین و انکار را یک سازمان افراط گرا دانست و فعالیت آن را در قلمرو قرقیزستان ممنوع نمود. در پی این حکم دادگاه پیروان این سازمان پیوسته تعقیب، بازداشت و مجازات می شوند.

این تحلیلگر گفت: جامعه باید فرق بین این سازمان ها را درک کند. یکی از آنها (منظور جماعت تبلیغ) شامل افراد متدینی است که آموزه های اسلام را در بین مردم توزیع می کنند . اما پیروان یقین و انکار از تعالیم تهاجمی پیروی نموده و تابع قوانین سکولار نیستند. نهاد های رسمی مذهبی بنا به گفته این تحلیلگر باید فرق بین چنین سازمان های مذهبی را برای جامعه تفهیم کنند . مدد بیک‌اف افزود: در قرقیزستان باید کمیسیون های ویژه شامل روحانیون سرشناس و علمای دین تشکیل گردد و در ملاقات های با مردم وضعیت در زمینه را توضیح دهند.

قادر مالکوف نیز از این ایده حمایت می کند  و می گوید: امروز نه هر روحانی در قرقیزستان توان پاسخ گفتن به نیاز ها و سوالات جوانان را دارد. بسیاری از روحانیون و فعالان مذهبی خود کم سواد هستند. به همین دلیل جوانان بیشتر به سازمان های غیر رسمی و ممنوعه گرایش پیدا می کنند. فعالیت مفتیات و سایر نهاد های رسمی دینی در قرقیزستان نیز نیاز به اصلاحات اساسی دارند.

بنا به گفته قادر مالکوف، هم اکنون سازمان های تروریستی شیوه های فعالیت خود را تغییر داده اند. آنها دیگر افراد را در یک محل جمع نمی آورند، بلکه دستور می دهند که آنها ضمن اقامت در کشور های خود آماده هر گونه فعالیت های مخرب و افراطی باشند. این وضعیت سطح تهدیدات و خطر ناشی از گروه های زیر زمینی را افزایش می دهد.

مالکوف گفت: بازگشت شهروندان قرقیزستان از سوریه یک امر طبیعی بوده هم اکنون این پروسه شروع شده است. تئاتر سوریه به پایان رسیده و عملیات نظامی به مرز های آسیای مرکزی در شمال افغانستان نزدیکتر می شود. خطر اصلی این است که امکان دارد مرکز فعالیت های تروریستی و تصمیم گیری به قرقیزستان و سایر کشور های آسیای مرکزی انتقال یابد. افرادی که از عزیمت به سوریه منصرف شده اند ممکن است در محل اقامت خود گروه های زیرزمینی را تشکیل دهند.

این کارشناس معتقد است که مبارزه با تروریسم باید پیوسته باشد نه یک پدیده موقت و زمانی. وی گفت: وضعیت سیاسی و سطح اجتماعی در کشور نقش بسیار مهمی را بازی می کند. در آن جایی که مشکلات اجتماعی وجود دارد، گرایش افراد و برخی اقضار جامعه به افراط و تندروی نیز افزایش می یابد.