حقوق زنان عربستان و وعده‌هایی که عملی نشد

به گزارش «شیعه نیوز»، أسراء الغمغام روزنامه نگار و فعال مدنی در شهر قطیف عربستان به ضرب شمشیر سعودی ها درحالی اعدام شد که حتی تلاش های پدرش برای کسب مجوز حضور وکیل در جریان محاکمه او هم راه به جایی نبرد. این  اولین بار نیست که خبر اعدام و گردن زدن شهروند و فعال حقوق بشری در عربستان به گوش می رسد، چراکه سعودی ها هر بار در سایه چتر حمایتی آمریکا و سکوت مجامع حقوق بشری بین المللی که بیشتر جنبه سیاسی دارند، به اعدام هایشان ، آن هم  به شیوه ای وحشیانه ادامه می دهند. نکته جالب این است که تاکنون این اقدامات ضد بشری عربستان هیچ گونه برخورد جدی از سوی جامعه جهانی را به دنبال نداشته و واکنش ها در این رابطه همواره محدود به صدور بیانیه و موضع گیری های ضعیف بوده  است.

امروز اما فعالان حقوق بشری با انتقاد از اعدام وحشیانه این زن، خواستار مداخله فوری نهاد‌های بین‌المللی و فشار بر مقام‌های سعودی برای توقف بازداشت ها در این کشور شده‌اند و این در حالی است که دولت عربستان از یک سال پیش شمار زیادی از فعالان حقوق بشری این کشور را به بهانه های مختلفی از جمله اقدام علیه امنیت کشور و جاسوسی بازداشت و روانه زندان کرده است.  به طور معمول این افراد به دریافت حمایت مالی از سوی طرف های خارجی متهم  و بدون توجه به درخواست‌های فعالان و نهاد‌های حقوق بشر بین‌المللی،اعدام می شوند.


ده سال زندان بدون جرم

سارا لی ویتسون مدیر بخش خاورمیانه سازمان دیده‌بان حقوق بشر در گزارشی اعلام کرد "عربستان شهروندان را گاهی تا یک دهه بدون اتهام در زندان نگه می‌‌دارد و وکلا یا افرادی که پیگیر پروند آنها هستند با عنوانی مبنی بر 'در دست بررسی' مواجه می شوند و همین جمله به معنی آن است که عملا اجازه پیگیری های بعدی به خانواده فرد داده نمی شود! و این روند غیرقانونی به مقام‌های عربستان اجازه داده که به راحتی افراد را  زندانی  و ادعا کنند که پرونده آنها در حال تحقیق است و عموما  زمان پایان این بررسی این پرونده ها برای کسی روشن نیست. نکته ای که در رابطه با  أسراء الغمغام روزنامه نگار و فعال مدنی توجه ها را به خود جلب کرد این بود که  استناد او برای اظهاراتش بر اساس اطلاعات منتشر شده در سایت وزارت داخله رژيم سعودی  بوده و این درحالی است که شاید اطلاعات این گزارش تنها بخشی از موارد نقض حقوق بشری توسط سعودی ها باشد؛ چرا که به طورکلی موضوع اعدام های فعالان حقوق بشری در عربستان تنها اقدامات ضد بشری سعودی ها نبوده و نیست، مسلما عربستان تنها بخش کوچکی از این احکام غیر انسانی را آن هم به دلیل فشارهای افکار عمومی و نهاد های بین المللی رسانه ای می کند.

مطالعه بخشی از موارد نقض حقوق زنان در عربستان بیانگر عمق برخورد های غیر انسانی آنهاست، برخورد های سعودی ها به قدری محدود کننده است که در مكان‌های عمومی جلوی زنانی با "چشمان اغوا كننده‌" را می گیرند! و همچنین زنان عربستانی حتی نمی‌توانند به قبرستان بروند! و این درحالی است که بحث نقض حقوق اولیه آنها در عربستان به همین جا ختم نمی شود، همچنان که زنان در این کشور بدون حضور قیم(مرد) اجازه پرو لباس در فروشگاهها و حتی گشایش حساب بانکی را ندارند. آنها حق ورود به فروشگاه های موسیقی را نداشته و در رابطه با داشتن حق رأی هنوز محدودیت هایی شامل حالشان می شود و تمام  این موارد تنها بخش کوچکی از محدودیت های بزرگ زنان در عربستان است. اما محمد بن سلمان، جانشین ولیعهد سعودی همزمان با افزایش نفوذ نتانیاهو و ترامپ در استراتژی سیاسی اش، دست به اصلاحاتی نمایشی درخصوص قوانین اجتماعی این کشور زد و به دنبال این حرکت، زنان برای اولین بار به پای صندوق های رأی رفته، به دستور معاون ولی عهد اجازه رانندگی پیدا کردند و وزارت دادگستری عربستان هم به آن ها اجازه داد تا عقدنامه ازدواج خود را ببینند!

عربستان
زنانی پس از آزادی رانندگی زندانی شدند

دستگیری ۷  فعال حقوق زنان در عربستان تنها چند روز پس از خبرآزادی رانندگی برای آنها  اعتراض سازمان حقوق بشر را به دلیل نامشخص بودن علت این بازداشت ها به دنبال داشت. در میان دستگیرشدگان، نام افرادی چون لجین هذلول، عزیزه آل یوسف، و ایمان نجفیان، از مبارزان اصلی قانون ممنوعیت رانندگی برای زنان در عربستان به چشم می خورد، باتوجه به این اقدامات به نظر می‌رسد، مقامات عربستان هرگونه مخالفت صلح آمیز، را تهدیدی برای حکمرانی مستبدانه خود قلمداد می کنند و در همین راستا بسیاری تحلیلگران لغو ممنوعیت رانندگی برای زنان را هم در ادامه اجرای سیاست های نمادین اصلاحات بن سلمان می دانند، چراکه وضعیت شرم آور حقوق زنان و فعالان حقوق بشر در عربستان همچنان ادامه دارد.

وعده‌‌های بن سلمان برای انجام اصلاحات با وضع کنونی حقوق بشر عربستان در تقابل است، زیرا همچنان به سرکوب هر صدای مخالف خود، به ویژه مدافعان حقوق بشر و طرفداران اصلاحات اجتماعی ادامه می‌دهند و در این میان اصلاح‌طلبان واقعی هم از ترس بازداشت، محکومیت و اعدام جرات دفاع از حقوق بشر و آزادی زنان را ندارند. زنان عربستانی برخلاف تلاش ظاهری دولتمردان سعودی از ابتدایی‌ترین حقوق خود محروم هستند و برای کار و تحصیل همچنان به اجازه قیم نیاز دارند و باوجود داشتن اجازه رانندگی به صورت قانونی، هنوز هم  عرف و بدنه جامعه به آن ها اجازه رانندگی نمی دهد. شواهد حاکی از آن است که سیاست های بن سلمانی به دلیل همسویی با تفکر سکولاریسم و تلاش برای به حاشیه راندن دین از متن تصمیمات و قوانین کشوری، به شدت مورد حمایت و توجه ویژه کشورهای غربی قرار گرفته است، اما در عین حال ولی عهد سعودی  به این واقعیت واقف است که بدون در نظر گرفتن مفتی ها و تندروهای سعودی- وهابی نمی تواند سیاست های به ظاهر اصلاح گرانه اش را پیش ببرد، چراکه تفکر وهابیت در عربستان ریشه قوی داشته و با نفوذ گسترده اش در میان جوانان، پایگاه اجتماعی قدرتمندی در این کشور دارد و برهمین اساس هم در چند سال گذشته این کشور به پایگاهی برای صادرات تفکر وهابی و تکفیری به دنیا و منطقه مبدل شده که کشتار هزاران کودک بی گناه و آوارگی چندین میلیون انسان تنها بخشی از نتایج آن است.