جنگ پیدا و پنهان آل سعود با شیعیان عربستان

به گزارش «شیعه نیوز»، انتشار اخباری درباره صدور حکم اعدام برای 5 فعال زن سعودی و همچنین ویدیویی از یک جوان وهابی تندرو که با نشان دادن سلاح، شیعیان در «نجران» را تهدید می کرد، یک بار دیگر نشان داد که سعودی ها جنگی را علیه ملت خود آغاز کرده اند که شیعیان در مرکز آن هستند.

حدود 20 درصد جمعیت عربستان را شیعیان تشکیل می دهند. آن ها اکثرا در شرق این کشور ساکن هستند. بخش عمده‌ای از منابع نفتی عربستان در این منطقه قرار دارد، اما شیعیان به ندرت از رفاه و راحتی و زندگی سیاسی در این کشور سهمی دارند. آن ها همچنین تحت فشار قرار دارند، چرا که اکثر سنی ها در این کشور پیرو ایدئولوژی وهابیت بوده و شیعیان را به عنوان بدعت گذاران دینی، تکفیر می کنند.
در طول چند سال اخیر و به ویژه از زمان به قدرت رسیدن «محمد بن سلمان» ولیعهد ماجراجوی سعودی و با توجه به گسترش نفرت مذهبی از سوی سعودی ها در سطح منطقه، شیعیان شرق عربستان، تهدید بیشتری را از جانب حکومت احساس می کنند و حاکمیت هم بی پروا به سرکوب آنها ادامه می دهد.
دولت سعودی به ویژه در عصر حاکمیت خاندان سلمان، دو انگیزه مهم را در برخورد با شیعیان این کشور دارد.

** حذف تدریجی شیعیان از جامعه
با توجه به سیطره وهابیت بر خاندان حاکم آل سعود و تلاش این خاندان برای حاکم کردن این دیدگاه بر گستره عربستان، شیعیان از ابتدا در نظر آل سعود یک مزاحم و تهدید تلقی می شدند. سعودی ها هنوز هم چنین نگاهی به شیعیان این کشور دارند. آن ها را به صورت قانونی و رسمی به رسمیت نمی شناسند و شهروند قانونی و رسمی کشور تلقی نمی کنند.
بعد از شروع موج بیداری اسلامی در کشورهای عربی در سال 2011 میلادی شیعیان عربستان هم مطالباتی داشتند و شیوه ای را به کار گرفتند که توسط آل سعود سرکوب شد تا از گسترش این حرکت به سایر مناطق عربستان جلوگیری شود. به همین دلیل آنها از ساده ترین حقوق، مثل حق داشتن آزادی مذهبی و به جا آوردن رفتارهای عبادی محروم شدند. غیر از این به رغم داشتن لیاقت های علمی و تخصصی، شیعیان در طول هشتاد سال حکومت آل سعود هیچ گاه این اجازه را پیدا نکردند تا در ساختار حاکمیت رشد کنند و جایگاهی بیابند.
حکومت حتی با شیعیانی که گرایش ها و رفتار مذهبی ندارند، به صرف این که از خانواده شیعه و محله شیعه نشین به دنیا آمده اند، رفتار نامناسبی دارد و آنها را از خود نمی داند.
رفتار آل سعودی با شیعیان محله 'العوامیه' نمونه بارزی از سیاست مشت آهنین این رژیم در برخورد با مطالبات به حق مردم این منطقه است .
العوامیه شهرکی است در شمال 'قطیف' از استان 'الاحساء' که مشرف بر خلیج فارس است . این محله زادگاه شهید ' شیخ نمر باقر النمر' است که در تاریخ دوم ژانویه 2016 به اتهامات واهی اعدام شد.
از سال 2011 میلادی شیعیان عوامیه در صحنه‌های اعتراضات مسالمت‌آمیز نقش فعال و جدی داشتند، از این‌رو آل‌سعود همیشه آنها را خطری جدی برای بقای حکومت خود می‌داند و سرکوب آن‌ها را در دستور کار داشته ‌است. همچنین، از دهم ماه می 2017 میلادی و با تخریب منازل شیعیان و کشتار آن‌ها به بهانه‌هایی مانند نوسازی بافت فرسوده، مبارزه با تروریسم و دیگر موارد مطرح شده از سوی آل سعود، سرکوب اقلیت شیعه‌ عربستان شکل تازه‌تری به خود گرفت و جنایات عربستان ابعاد وسیع‌تری پیدا کرد.
یکی از دلایل غیر مستقیم درگیری های اخیر در العوامیه تصمیمات دولت سعودی برای تخریب یک مرکز قدیمی با قدمت 400 ساله در بخش هایی از مناطق این شهر و تاسیس یک مرکز خرید به جای آن بر خلاف خواست بومی های این منطقه بود.
سازمان ملل در ماه آوریل سال جاری میلادی از عربستان درخواست کرد که این طرح اجباری و تخریب بخش های قدیمی این شهر را متوقف کند.
'سباستین سونز' از کارشناسان مسائل خاورمیانه شورای روابط خارجی آلمان در این باره به شبکه 'دویچه وله' گفته است که تردید دارد ریاض بهبود زیر ساخت ها برای بهتر شدن کیفیت زندگی ساکنان این منطقه مد نظرش باشد. بیشتر به نظر می رود این یک پروژه تحول و دگرگونی مد نظر آل سعود باشد. آن ها می خواهند اقلیت شیعه که در این منطقه اکثریت را دارند، تجزیه و سست و متزلزل کنند. این ایده متناسب با سرکوب اساسی و به حاشیه راندن شیعیان است که چندین دهه است از طرف آل سعود دنبال می شود. این گونه سرکوبگری ها و به حاشیه راندن ها علل ریشه‌ای این درگیری ها هستند.
پایگاه اطلاع رسانی 'میدل ایست آی' هم نتیجه تحقیق میدانی در شهرک عوامیه و مصاحبه با ساکنان این منطقه را اینگونه منتشر کرد : در ماههای گذشته فشار بر شیعیان بیش از هر زمان دیگری شده است. در این گزارش تصریح می‌شود که دولت سعودی برای سرکوب شیعیان از هر گونه اقدام خصومت‌آمیز ممانعت نمی‌کند. در این مسیر ورود غیرقانونی به منازل، دستگیری شیعیان، اعدام شخصیت‌های شیعی و تخریب منازل را در سطحی گسترده انجام می‌دهد تا از طریق سرکوب و اختناق جامعه شیعیان را در شرق عربستان تضعیف کند.
به نظر می رسد، بیشترین تلاش دولت سعودی این است که شیعیان را به صورت جماعت‌های پراکنده و ذره‌ای به مناطق سنی‌نشین در دیگر استان‌های عربستان بکوچاند و از این طریق، از یک سو پتانسیل انقلابی بودن را از آن‌ها سلب کند و از سوی دیگر، در بلندمدت زمینه را برای گرایش آن‌ها به تغییر مذهب فراهم آورد.
این مساله تا کنون بارها از سوی شخصیت‌های آزادی‌خواه و نهادهای تحقیقاتی مستقل در سطح جهانی مورد انتقاد قرار گرفته و آن‌ها حکومت آل‌سعود را به کشتار و نسل‌کشی متهم کرده‌اند.

** نمایش قدرت بن سلمان
انتقاد ناپذیری و جاه طلبی دو خصوصیت بارز شخصیت محمد بن سلمان ولیعهد سعودی است . در بعد داخلی او در کمتر از یک سال و نیم گذشته که به عنوان ولیعهد به قدرت رسیده، دهها نفر از اتباع کشورش از طیف های مختلف را با ادعاهای ریز و درشت دستگیر و روانه زندان کرده و با وجود وعده اصلاحات به زنان این کشور ، به کوچک ترین خواسته های سیاسی آنها بی توجهی نشان داده و مطالبه آنان را با زندان پاسخ داده است .
ولیعهد جوان تا جایی پیش رفته که دادگاههای تحت امر او احکام اعدام برای فعالان زن مدنی صادر کرده اند . امری که تاکنون در این کشور سابقه نداشته است .
عملیات مشت آهنین به جایگاه افراد هم توجهی نکرده، چنانکه او حتی عموزاده های خود را دستگیر و روانه زندان کرد و تنها در قبال دریافت پول های هنگفت از آنها حاضر شد جواز آزادی آنان را امضا کند.
شعرا ، نویسندگان ، اساتید دانشگاه ، وعاظ و حتی امامان جماعت حرمین شریفین و روسای قبایل هم از شر اقدامات این شاهزاده جاه طلب در امان نبوده اند و با کوچک ترین انتقادی راه زندان را به آنها نشان داده اند.
در واقع تنها جایی که همه طیف های جامعه عربستان در آن نماینده دارند زندان های آل سعود است .
در بعد خارجی هم دولت سعودی کوچک ترین انتقادی از سوی کشورها را تحمل نمی کند و با تصمیمات عجیب و غریب پاسخ درخواست ها برای مراعات حقوق بشر را می دهد که قطع ارتباط با کانادا و رفتارهای پس از آن نمونه بارزی در این مورد محسوب می شود.
به عقیده کارشناسان ، تنش دیپلماتیک میان عربستان و کانادا بخشی از طرح محمد بن سلمان برای ایجاد یک «دیکتاتوری» در یکی از محافظه‌کارترین جوامع جهان است.
آنها می گویند: بن سلمان در تلاش برای ایجاد روندی است که در عین حال که برخی از جنبه‌های جامعه محافظه‌کار سعودی را آزاد می‌کند، عملا قدرت مطلق را در اختیار وی می‌گذارد.
این کارشناسان حمایت های بی چون و چرای 'دونالد ترامپ' رییس جمهوری آمریکا را هم در بی توجهی سعودی ها به مبانی حقوق بشر را بی تاثیر نمی دانند.
'آلکس کلیمنت' از تحلیگران شکبه 'سی.بی.اس' در این باره می گوید: دولت آمریکا تاکنون هیچ‌گاه به طور خاص خود را متعهد به تغییر وضعیت حقوق بشر در عربستان نکرده است، دولت آمریکا تاکنون عربستان را تحت فشار قرار نداده و با روی کار بودن ترامپ در آمریکا بن سلمان اطمینان خاطر دارد با یک رئیس جمهوری آمریکا روبرو است که علاقه‌ای به موضوعات حقوق بشری ندارد و بیشتر به فکر رویارویی با ایران است و این موضوع به ولیعهد سعودی راه گریزی می‌دهد تا آنگونه که می‌خواهد عمل کند.
بسیاری از کارشناسان و ناظران امور عربستان دو خصوصیت جاه طلبی و انتقاد ناپذیری ولیعهد ماجراجو را یکی از عوامل اصلی سرکوب شیعیان این کشور می دانند.
'اندرو هاموند' نویسنده کتاب «اتوپیای اسلامی: توهم اصلاحات در عربستان سعودی» بر این باور است که کشتار شیعیان در شهرک العوامیه و دیگر مناطق شیعه نشین با تغییر حقوق میراث قدرت در راس دولت پادشاهی عربستان مرتبط است.
او در گفت و گوی با دویچه وله تصریح کرد: اندکی پیش از این 'محمد بن نایف' ولیعهد پیشین سلب قدرت شد. به این ترتیب این شاخه خاندان سلطنتی دسترسی مستقیم به تاج و تخت را از دست می دهد و اکنون ولیعهد جدید که پسر محبوب شاه سلمان هم است، تلاش دارد خود را به عنوان مرد قدرتمند کشور مطرح کند.
به گفته هاموند ، بن سلمان کسی است که در داخل مردم خود به خصوص شیعیان را سرکوب می کند و در خارج به ماجراجویی هایی مانند جنگ یمن و تلاش برای مقابله با نفوذ منطقه ای ایران دست می زند.