ماه مبارک رمضان در مصر

استقبال

در مصر، اکثریت مردم روزه می گیرند. مسلمانان مصر از ماه شعبان و حتي از ماه رجب، با اقتدا به پيامبر گرامي اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم) و آماده کردن نفس خود، به استقبال اين ماه پر فضيلت مي روند و يک هفته يا دو هفته قبل از حلول ماه مبارک رمضان برگزاري جشن‏هاي اين ماه را آغاز مي‏کنند.

استهلال

استهلال رمضان، در مصر یک سنت قدیمی است. مصریان مسلمانان شب اول ماه رمضان را شب رؤيت مي‏ناميدند و گروهي از مردم از عصر روز قبل به صحرا مي‏رفتند تا بتوانند هلال جديد را ببينند. در عصر آن روز بزرگان قوم و رؤساي اصناف نانوايي و آسياباني و ميوه فروشي و سمساري با برخي از اعضاي آنها و گروهي از سربازان از قلعه و اقامتگاه حكمران به سوي مجلس قاضي مي‏رفتند و منتظر اعلام رؤيت مي‏شدند، خيابانها از جمعيت پر مي‏شد و مردم در دو طرف خيابان صف مي‏كشيدند و اين رژه راكه به زيباترين اسبها مزين شده بود تماشا مي‏كردند. هنگامي كه خبر رؤيت هلال پخش مي‏شد، يك گروه از سربازان به قلعه و ديگران به محله‏هاي شهر رهسپار مي‏شدند و با صداي بلند به مردم آغاز روزه را اعلام مي‏كردند و همه يك صدا فرياد بر مي‏آورند: «اي امت، اي بهترين مردم! روزه فرارسيد، روزه فرا رسيد» و اگر هلال رؤيت نشود چنين ندا در مي‏دادند: «فردا ماه شعبان است و همه افطار كنيد! همه افطار كنيد».

اما اکنون، استهلال در این کشور هم مانند بقیه کشورهای اسلامی از سوی نهادهای رسمی و مذهبی انجام می‏شود.

جشن رمضان

در این ماه همه مردم مصر ـ اعم از مسلمان و غیر مسلمان ـ جشن می‏گیرند. در قاهره گروههای مختلف مصرعرب وغیر عرب جشنهای مختص خود را دارا هستند چراکه  هرکدام به گونه ای خاص این ماه رامی شناسند وهر کدام به اندازه خود قدر و منزلت آن را می دانند. این جشنها حالت پیچیده و مرکب جشنهایی اند که از دوره فرعونیان وقبطانیان و اسلامیان باقی مانده اند. در این جشن‏ها هم رگه‏هایی از ابتکارات شیعیان فاطمی و میراث ممالک مختلف ـ از جمله عثمانی‏ها ـ وجود دارد و هم مراسم دیگر اقوام در آنها هویداست. مسلمانان مصر خيابان‏ها، کوچه‏ها و محله‏ها را با چراغ‏هاي رنگي، فانوس‏ها و پارچه‏هايي که بر روي آن ''رمضان کريم'' و ''شهر رمضان الذي انزل فيه القران'' نوشته شده است، آذین می‏بندند.

فانوس ؛ نماد رمضان

اگر چه اکنون شهرهای مصر برق دارند اما همچنان فانوس‏های رنگی نماد رمضان است. بازار این فانوس‏ها در ماه رمضان داغ است و مردم از آنها برای تزئین خانه‏ها و کوچه‏ها بهره می‏گیرند. کودکان مصري هم با در دست داشتن این فانوس‏ها، سرودها و شعرهاي معروف اين ماه را مي‏خوانند.

تغییر در زندگی

در اسلام، دین و معنویت مختص زندگی شخصی نیستند. اصولی که بر زندگی خصوصی مسلمانان حاکمند معمولاً به طور آشکار از طریق مقررات و حقوق اجتماعی نشان داده می شوند. در زمان مراسم ماه رمضان در مصر، در ساختار روز هم تغییر حاصل می‏شود: روزهای کاری و مدرسه کوتاه‏تر می‏شوند و برخی از فعالیت‏های تجاری ـ اکثراً رستوران‏ها و کافه‏ها ـ برای صرف سحری زودتر باز می‏کنند.

تغذیه

زنان مسلمان براي پذيرايي از مهمانان اين ماه، مايحتاج و موادغذايي مورد نياز خود را از بازارها فراهم مي کنند و غذاهايي چون الياميش و شيريني کنافه را آماده مي کنند.

دو شهر در قاهره

قاهره درماه رمضان به دو شهر تبدیل می شود، اول شهری ازصبح زود تا ساعت 2 بعد از ظهر است. در این هنگام این شهر،  شهری آرام و ساکت و بدون کوچکترین  شلوغی و ازدحام  است. سپس ازساعت 2 بعد ازظهر تا زمان افطار و اذان مغرب و گاهی اوقات تا نیمه‏شب که شهری می‏شود که درآن شلوغی بیداد می‏کند و دهیاهو برپاست.

افطار همگانی

بعضی ازمردم درخیابانها با خرما و آب افطارمی‏کنند؛ تاجایی که در دست همه مردم خرما وجود دارد.  بعضی  ازرانندگان توقف می کنند و درخوردن عجله نمی کنند و برخی دیگر با سرعت وبا عجله رانندگی می کنند و همین ممکن است برخوردهایی را به وجود آورد. دراین میان اگرکسی ازروزه داران صدمه ببیند منتظر نمی مانند تا افسر علت را جویا شود، بلکه هریک سعی دارد که افطار را با خانواده اش بخورد و این گونه مشکلات میان شخص آسیب دیده و راننده از بین می رود وهمه به سوی اتومبیلهای خود باز می گردند.

اطعام

برپا کردن سفرهاي افطاري، به منظور همبستگي براي فقيران و نيازمندان در مساجد و اماکن مختلف هم از سنت‏های رمضانی مصریان است.

پس از افطار

مسلمانان پس از افطار و اداي نماز، در قهوه‏خانه‏ها و خيمه‏هاي رمضاني، براي شب زنده داري و شرکت در مسابقه ها گردهم جمع مي شوند.

تلویزیون

تهاجم فرهنگی و بی‏بندوباری فرهنگی در تلویزیون کشورهای عربی ـ بویژه مصر و لبنان ـ یکی از مشکلات این کشور است. علیرغم اعتراضات فراوان علمای این کشور، شبکه‏های تلویزیونی حتی حرمت ماه مبارک رمضان را نیز رعایت نمی‏کنند و در ساخت سریال‏های مناسبتی رمضان، از صحنه‏ها و لباس‏های تحریک‏آمیز استفاده می‏کنند!

در مقابل این فعالیت‏ها، نهاد دینی الازهر همزمان با آغاز ماه مبارک رمضان یک شبکه‌ی تلویزیونی اسلامی راه‌اندازی کرد. به گزارش ایسنا، این شبکه ماهواره‌ای جدید با هدف معرفی چهره واقعی اسلام به مخاطبان و گسترش آموزه‌ها و ارزش‌های اسلامی در بین بینندگان تلویزیونی راه‌اندازی شده است. این شبکه ماهواره‌ای 24 ساعته، «ازهر تی‏وی» نام داد و برنامه‌های سرگرم‌کننده و آموزشی را به روی آنتن می‌فرستد.

خیرات

مردم مصر در طول ماه رمضان، به کارهای نیکی نظیر دادن صدقه، توبه از گناهان، خواندن قرآن، نماز، و دادن افطاری به روزه گیران اهتمام می‏ورزند.

مساجد

با ورود به اين ماه، مساجد اين کشور مملو از روزه داراني است که براي اداي نمازهاي پنج گانه به مساجد مي روند تا صحنه با شکوهي از برپايي يکي از واجبات مسلمانان را به نمايش بگذارند. علاوه بر آن مسلمانان با حضور در مساجد تا پايان ماه مبارک بارها قرآن را ختم مي کنند.

شب قدر

مصری‏ها معتقدند که شب قدر، يكي از شب‏هاي فرد از ده شب آخر رمضان است؛ لذا پرهيزكاران و پارسايان، ده شب و روز آخر ماه رمضان را با خشوع بي‏مانندي مي‏گذرانند. بقیه مردم هم شب قدر را بسيار گرامي مي‏دارند و معتقدند كه در آغاز اين شب، فرشتگان براي رساندن نعمتهاي الهي به زمين مي‏آيند و بي‎شك هر دعايي در این شب مستجاب خواهد شد، چون درهاي آسمان در اين شب باز خواهد بود.

اعتکاف

عده‏اي از مردم، ده روز آخر را به مسجد رأس الحسين(علیه السلام) يا مسجد حضرت زينب(سلام الله علیها) مي‏روند و در آنجا معتكف مي‏شوند.

عید فطر

عید فطر و آداب و رسوم آن ـ از جمله نماز عید فطر و پرداخت زکات ـ پایان‏بخش جشن عظیم رمضان در مصر است.