بازار داغ شایعات در حج بدون خبرنگار

به گزارش «شيعه نيوز»، در حالیکه آخرین اخبار غیر رسمی از حج تمتع 96 حاکی از آن است که در حج امسال کاروان نور متشکل از قاریان، حافظان و گروه تواشیح برتر کشور به حج اعزام نخواهند شد و علیرغم پیگیری‌های متعدد هنوز هیچ مسئولی دلیل این مسئله را توضیح نداده است، عدم اعزام خبرنگاران به حج نیز قطعی شده البته آن هم به صورت غیر رسمی و مانند سال 94 تنها یک گروه خبری از صدا و سیما عازم حج می‌شوند.

در سال‌های قبل برخی خبرگزاری‌ها یک نفر سهمیه حج داشتند و در سال تعدادی از خبرنگاران با مدیریت بعثه مقام معظم رهبری به حج اعزام می‌شدند اما به دلیل پشت نوبتی‌های زیاد حج و نیز سیاست سازمان حج و زیارت و بعثه مقام معظم رهبری مبنی بر کاهش تعداد کارگزاران حج و افزایش زائران اعزامی، سهمیه خبرگزاری‌ها حذف و در چند سال بعد طی قرعه‌کشی صورت گرفته بین خبرگزاری‌ها تعداد بسیار محدودی خبرنگار به حج اعزام می‌شد تا اینکه از سال 94 اعزام خبرنگاران به حج نیز متوقف و تنها یک گروه از صدا و سیما به حج اعزام می‌شوند.

گروه خبری که تنها به پخش تعداد محدود و مشخصی از اخبار رسمی حج می‌پردازند و عملاً کار خبری تعریف شده در قالب خبرهای قوی تحلیلی، نقد شرایط موجود در حج، تحلیل شرایط حجاج ایرانی، بررسی آسیب ها و فرصت‌های حج، نقد میزبانی حج و ... عملاً مغفول می‌ماند.

نبود خبرنگار حرفه‌ای حاضر در حج در حالی است که ایران امسال 86 هزار زائر به حج اعزام می‌کند. اگر هر زائر تنها با پنج خانواده (قدر مسلم این تعداد بسیار بیشتر است) وابستگی احساسی داشته باشد یعنی صدها هزار خانواده ایرانی به صورت مستقیم با مسئله حج درگیر و پیگیر اخبار حج هستند و این مسئله به خوبی نشان می‌دهد که حتماً باید خبرنگاران حرفه‌ای در حج حضور داشته باشند تا هم بتوانند اخبار مربوط به حجاج را به صورت کامل پوشش دهند و هم معنویت و پیام حج را به مردمی که در حج حضور ندارند برسانند.

حج مهم‌ترین رویداد خبری جهان اسلام است چرا که در آن میلیون‌ها زائر از سراسر جهان حضور دارند. رویدادی که پوشش درست خبری آن و بحث و برجسته کردن این رویداد در جهان اسلام می‌تواند به تحقق حجی ابراهیمی و تأثیرگذاری حج بر جهان اسلام و مسلمانان جهان بینجامد. از سوی دیگر نظارت خبرنگاران حرفه‌ای بر نحوه برگزاری مناسک حج و میزبانی کشور عربستان می‌تواند موجب افزایش دقت و برنامه‌ریزی دقیق‌تر مسئولان این کشور منجر شود چرا که در صورت حضور خبرنگاران تیزبین در حج، عربستان خواهد دانست که خبرنگاران به نمایندگی از مسلمانان جهان بر عملکرد آنها در مدیریت حج نظارت قوی دارند.

نباید فراموش کرد که مسئله عدم حضور خبرنگاران قوی و حرفه‌ای در حج 94 که فاجعه منا در آن رخ داد بیش از هر سال دیگری تأثیرات منفی در پی داشت، تأثیراتی که همچنان باقی است. در حالی که فاجعه‌ای به بزرگی فاجعه منا رخ داد، هیچ خبرنگار حرفه ای نبود که خبرهای مربوط به این فاجعه را با دقت و سرعت به کشور ارسال کند و این در حالی بود که همه زائران حاضر در حج امکانات استفاده از تلفن همراه هوشمند و شبکه‌های اینترنتی را داشتند و از آنجایی که به اصول خبری و نحوه کسب اخبار صحیح اگاهی نداشتند هر مطلبی را در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌کردند؛ مطالبی که به سرعت در قالب یک شایعه منتشر و تأثیرات مخرب روانی بر مردم می‌گذاشت.

خبرنگاران کیلومترها دورتر باید پاسخگوی سوالات مردم باشند/ تخریب جو روانی

این شایعات متعدد در حج 94 به حدی زیاد بود که مسئولان حج و زیارت نیز معترف بودند که بخش قابل توجهی از وقت و انرژی آنها صرف پاسخ گویی به شایعات و اثبات کذب بودن آنها می‌شود. علی رغم تجربه بد کسب شده در حج 94 به دلیل نبود خبرنگار حرفه‌ای در حج، امسال نیز هیچ خبرنگاری به حج اعزام نمی‌شود و گویی برخی مسئولان فکر می‌کنند با نبود خبرنگار در حج، بدون سر و صدا زائران به حج اعزام شده و باز خواهند گشت اما برگزار کنندگان حج باید بدانند که اگر اخبار حج از سوی منابع موثق منتشر نشود به سرعت از سوی منابع غیر موثق منتشر و جو روانی جامعه را تخریب خواهد کرد.

طبق گفته مسئولان سازمان حج و زیارت همه هتل‌های زائران ایرانی در مکه و مدینه دارای اینترنت هستند و این یعنی خواسته و ناخواسته بسیاری از مطالب و اتفاقات رخ داده در حج در فضای مجازی بارگذاری خواهد شد. آیا مسئولان برگزاری حج آمادگی مواجهه با این خیل اطلاعات موثق و ناموثق را دارند؟

هنوز اعزام زائران ایرانی به حج آغاز نشده است اما شایعات متعدد در این خصوص در فضای مجازی و حقیقی جولان می‌دهد؛ گفته می‌شود کاروان نور علی رغم انتخاب و مشخص شدن اعضای آن منحل شده و تنها چند قاری به حج اعزام می‌شوند اما چرا؟ و افراد اعزامی بر اساس چه ملاکی انتخاب شده‌اند؟ چرا خبرنگار به حج اعزام نخواهد شد؟ و چه کسی پاسخ‌گوی خیل سؤالات مردم قبل، حین و بعد از اعزام زائران به حج خواهد بود؟