سؤالات شرعی ماه رمضان

مسأله 1 ـ آیا محل تحصیل، در حکم وطن محسوب می‏شود؟ (یعنی آیا دانشجو و طلبه‏ای که در شهری غیر از وطنش درس می‏خواند می‏تواند بدون قصد ده روز در آن شهر روزه بگیرد)؟


پاسخ ـ امام خمینی، آیت‏الله خامنه‏ای، آیت‏الله فاضل لنکرانی، آیت‏الله بهجت، آیت‏الله تبریزی، آیت‏الله نوری همدانی: خیر ، در حکم وطن محسوب نمی‏شود.

آیت‏الله سیستانی: اگر برای مدت دو سال یا بیشتر، دو روز در هفته کاملا می‏ماند، آنجا در حکم وطن است.

آیت‏الله مکارم شیرازی: اگر برای مدت یک سال یا بیشتر، سه روز در هفته کاملا می‏ماند، آنجا در حکم وطن است.

آیت‏الله وحید خراسانی: اگر برای مدت یک سال یا بیشتر، چهار روز در هفته در سفر باشد، آنجا در حکم وطن است.


.........................


مسأله 2 ـ‌ اساتید و دانشجویان درصورتی که بیش از ده روز با قصد اقامت در محل درس و تدریس می‏مانند تکلیف نماز و روزه‏شان چیست؟


پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذكر: نمازشان تمام و روزه شان صحیح است.


توضیح: قصد اقامت این است که از ابتدا، به طوری جدی قصد ماندن ده روز داشته باشد.


.........................


مسأله 3 ـ‌ حکم نماز و روزه دانشجوی مسافر، در سفر اول چگونه است؟


پاسخ ـ امام خمینی و آیت‏الله خامنه‏اي: در همه سفرها شکسته است.

آیت‏الله سیستانی: باید در ماه اول احتیاط کند، یعنی نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت آن را قضا کند.

آیت‏الله فاضل لنكراني و آیت‏الله نوری همداني: باید نماز را شکسته بخواند و روزه صحیح نیست.

آیت‏الله وحید خراساني: در ماه اول و دوم باید احتیاط کند، یعنی نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت آن را قضا کند.

آیت‏الله مکارم شيرازي: باید در چند سفر اول احتیاط کند، یعنی نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت آن را قضا کند.

آیت‏الله تبریزی: باید احتیاط کند، یعنی نماز را شکسته و تمام بخواند و اگر روزه گرفت، صحیح است و قضا ندارد.

آیت‏الله بهجت: اگر در سفر اول، فاصله از مسافت هشت فرسخ بیشتر باشد باید نماز را تمام بخواند و اگر کمتر از این مقدار باشد باید شکسته بخواند.


.........................


مسأله 4ـ‌ مقدار مسافت شرعی چند کیلومتر است؟


پاسخ ـ امام خميني، آیت‏الله خامنه‏ای، آیت‏الله فاضل لنكراني، آیت‏الله بهجت، و آیت‏الله نوری همداني: مسافت شرعی تقریبا 5/22 کیلومتر است.

آیت‏الله تبریزی، آیت‏الله سیستانی، آیت‏الله وحید خراساني: مسافت شرعی تقریبا 22 کیلومتر است .

آیت‏الله مکارم شيرازي: مسافت شرعی تقریبا 5/21 کیلومتر است.


.........................


مسأله 5 ـ‌ حکم نماز و روزه اساتیدی که یک یا چند روز هفته به محل تدریس (که فاصله آن با وطن بیش از مسافت شرعی است) رفت و آمد دارند در دو صورت زیر، در محل تدریس و بین راه چگونه است؟

الف- محل تدریس، یک شهر است

ب- محل تدریس، شهرهای مختلف است.


پاسخ ـ امام خميني: نماز، شکسته است و روزه صحیح نیست.

آیت‏الله خامنه‏ای، آیت‏الله فاضل لنكراني، آیت‏الله بهجت و آیت‏الله نوری همداني: اگر رفت‏وآمد حداقل تا مدتی ادامه داشته باشد ـ که عرف، این کار را شغل او بداند ـ نماز تمام و روزه صحیح است.

آیت‏الله وحید خراساني: اگر چهار روز در هفته را به محل تدریس رفت و آمد داشته باشند نماز آنان تمام و روزه‏شان صحیح است. اگر سه روز در سفر باشند، بنابر احتیاط بین نماز شکسته و تمام جمع کنند و بنابر احتیاط روزه بگیرند و قضای آن را نیز به جا آورند و اگر کمتر از سه روز باشد، نماز شکسته است و روزه صحیح نیست.

آیت‏الله سیستانی: اگر در ماه، ده روز یا بیشتر در سفر باشند و این امر در مدت یکسال، شش ماه و در مدت بیش از یکسال، تا سه ماه ادامه داشته باشد، نماز تمام و روزه صحیح است. اگر در ماه، نه یا هشت روز در سفر باشند باید احتیاط کنند؛ یعنی نماز را تمام و شکسته بخوانند و روزه بگیرند و قضای آن را نیز به جا آورند.

آیت‏الله تبریزی: اگر در هفته حداقل یک بار برای تدریس، بین وطن و دانشگاه رفت‏وآمد می‏کنند، نماز تمام و روزه صحیح است. اگر رفت‏وآمدشان درمدت هشت یا نه روز، یک‏بار انجام می‏گیرد، باید احتیاط کنند، یعنی نماز را تمام و شکسته بخوانند و اگر روزه بگیرند، صحیح است و قضا ندارد.


.........................


مسأله 6 ـ‌ اگر استاد یا دانشجو به طور اتفاقی به شهری غیر از محل درس مسافرت کند، نماز و روزه او چگونه است؟


پاسخ ـ همه مراجع فوق‌الذكر (غیر از آیت‏الله سیستانی): نماز شکسته و روزه صحیح نیست.

آیت‏الله سیستانی: نماز، تمام و روزه صحیح است.