معنای دعوت غرب از ایران در بحران سوریه

به گزارش «شیعه نیوز»، جمهوری اسلامی ایران در حالی برای نخستین بار بدون پیش شرط به مذاکرات صلح سوریه دعوت شده است که برگزاری این مذاکرات با حضور کشورهای مختلف و تأثیرگذار منطقه و ماورای منطقه، امکان مدیریت بحران از طریق برقراری تعامل میان بازیگران با منافع متفاوت را فراهم می‌کند و منتهی به آن می‌شود که سازوکارهای حل منازعه، چانه زنی و استفاده از ابزارهای دیپلماسی اولویت می‌یابد. با توجه به تصاعد بحران پس از مداخله نظامی روسیه و برقراری موازنه میان نیروهای موافق و مخالف دولت بشار اسد، بحران سوریه به تدریج در وضعیتی قرار گرفته است که همه طرف‌های درگیر به تدریج گزینه دیپلماسی و تعامل را دارای منفعت نسبی و هزینه کمتری می‌بینند.

جعفر حق پناه؛ کارشناس مسائل منطقه در روزنامه ایران نوشت: پذیرش نقش و نفوذ بی‌بدیل ایران در مدیریت بحران سوریه را در همین قالب می‌توان تحلیل کرد. بر همین اساس دولت‌های محافظه‌کارعربی و ترکیه به عنوان بازیگران منطقه‌ای مخالف دولت بشار اسد در کنار دولت‌ها و قدرت‌های فرامنطقه‌ای مانند امریکا، فرانسه و انگلیس به تدریج موضع پیشین خود را در قبال ایران کنار نهادند و پذیرفتند که ایران بخشی از راه حل منازعه است و نه بخشی از مسأله. این در حالی است که حل چالش هسته‌ای میان ایران و کشورهای بزرگ جهان در به وجود آمدن فضای جدید و استقبال از نقش آفرینی منطقه‌ای ایران تأثیر بسزایی داشت. حال آنکه ایران نیز بعد از حل مسأله هسته ای، جهت‌گیری دیپلماسی خود را در مسیر تأثیرگذاری بر ساختار امنیتی پیچیده منطقه قرار داد. ارائه طرح‌های ابتکاری و نقش آفرینی در قالب دولتی که با طیف‌های مختلف درگیر بحران سوریه تعامل دارد، نمونه‌ای از تلاش‌های تهران برای حل یکی از بحران‌های مهم منطقه‌ای است. از این رو دعوت از ایران به مذاکرات سوریه در واقع نتیجه رایزنی‌های پویای منطقه‌ای و تداوم دیپلماسی رو به پیش در پرتو توافق هسته‌ای قلمداد می‌شود. نکته مهم درباره ورود ایران به مذاکرات حل بحران سوریه آن است که کشورهای طرف مذاکره پیش شرط خاصی را برای مشارکت ایران در این گفت‌و‌گوها تعیین نکرده‌اند که همین مسأله دستاورد مهم دیگری برای مقامات کشورمان تلقی می‌شود. بر همین مبنا می‌توان آینده سیاسی بشار اسد را در ایجاد سازوکارهایی که بر اساس آن بتوان خواست اکثریت مردم سوریه را مبنای عمل قرار داد، ترسیم کرد.

مهمترین دستاورد کوتاه مدت حضور ایران در مذاکرات حل بحران سوریه، کمک به تخفیف تنش در داخل این کشور و ایجاد چارچوبی برای مردم سوریه و حل مشکلات آوارگان و پناهندگان در این کشور خواهد بود که می‌تواند اولویت سایر دولت‌ها و بازیگران نیز قرار گیرد. در صورت موفقیت در این عرصه می‌توان انتظار داشت که الگوهای تازه‌ای برای مدیریت سایر بحران‌های منطقه‌ای در عراق، یمن و لبنان در دستور کار نهادهای بین‌المللی قرار گیرد که در همه آنها می‌توان چنین نقش و کارکردی پیش رو و سازنده برای ایران در نظر گرفت.

با توجه به چنین فضایی، سایر دولت‌های منطقه، فراسوی هیاهو و جنجال‌های ایران ستیزانه که بعضاً برای مصرف داخلی به وجود می‌آید، به تدریج موقعیت جدید منطقه‌ای ایران را به رسمیت خواهند شناخت و طبعاً رفتار مسئولانه و متعهدانه ایران در قبال بحران‌های منطقه‌ای می‌تواند به تنش زدایی و کاهش چالش بازیگران مؤثر در ترتیبات امنیت منطقه‌ای در آسیای جنوب غربی کمک کند.

انتهای پیام/ 852