آیا همانگونه که جنیان گناهکار وارد دوزخ خواهند شد، جنیان نیکوکار نیز به بهشت می‌روند؟

شیعه نیوز:
پرسش
سلام. لطفا سند این حدیث را بررسی بفرمایید و اگر احادیثی صحیح، در مورد ورود اجنه به بهشت هست بفرمایید. از امام ( علیه السلام ) پرسیدند: آیا مؤمنین از جن به بهشت داخل مى‏شوند . امام( علیه السلام ) فرمود: نه، ولى براى خداوند باغ‏هایى بین بهشت و جهنم است که ایشان و فساق شیعه در آن جا خواهند بود. پى‏نوشت: سفینة البحار، محدث قمى، ج‏1، ص‏186.
پاسخ اجمالی

آیات بسیاری نشانگر آن است که جنیان نیز مانند آدمیان مکلف بوده و در مقابل رفتار خود باید پاسخگو باشند و به جزای کردار خویش برسند.[1]
پروردگار در سورۀ "رحمان" که در آن، آدمیان و جنیان را مخاطب قرار می‌دهد، تصریح می‌فرماید که "وَ لِمَنْ خافَ مَقامَ رَبِّهِ جَنَّتان"[2] ‏آنکه رعایت مقام پروردگار خویش را نماید دو بهشت برای اوست. و به هیچ وجه این بهشت ها را مخصوص آدمیان قلمداد نکرده است.
امام باقر ( علیه السلام ) ضمن روایتی می‌فرماید: خداوند به آدم وحی کرد که جن و انس را جز برای پرستش خویش نیافریدم و بهشت را خلق نمودم براى کسى که مرا عبادت و اطاعت کرده و از پیامبرانم پیروى نماید، و دوزخ را آفریدم براى کسى که به من کافر شده معصیت و نافرمانى مرا کند و پیرو پیامبرانم نباشد و پروائى ندارم (از این که چنین شخصى معذب باشد).[3]
با توجه به مواردی که بیان شد، می‌توان نتیجه گرفت که جایگاه جنیان نیکوکار نیز در بهشت است، اما روایتی که در تفسیر قمی[4] و به دنبال آن در برخی کتب دیگر نقل شده که جنیان با شیعیان فاسق در باغهایی میان بهشت و دوزخ جای خواهند گرفت، از چند جهت قابلیت استناد ندارد، از جمله:
1. با آیات و روایات دیگر منافات دارد.
2. در روایت نقل شده که "عالم" چنین مطلبی را گفته و مشخص نیست که این عالم چه فردی است و بر این اساس، انتساب آن به معصوم دچار تردید است.
3. ضمن آنکه این نقل، روایتی مرسل است که قابلیت تعارض با موازین کلی دینی را ندارد.

[1]. انعام، 130؛ اعراف، 38 و 179؛ احقاف، 31- 29؛ جن، 16-14؛ ذاریات؛ 56.
.[2] الرحمن، 46.
[3]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج 2، ص 9، دار الکتب الإسلامیة، تهران، 1365 ش.
[4]. علی بن ابراهیم ، تفسیر قمی، ج 2، ص 300، مؤسسة دار الکتب، قم، 1404 ق.

آیات مرتبط

سوره الأنعام (100) : وَجَعَلُوا لِلَّهِ شُرَكَاءَ الْجِنَّ وَخَلَقَهُمْ ۖ وَخَرَقُوا لَهُ بَنِينَ وَبَنَاتٍ بِغَيْرِ عِلْمٍ ۚ سُبْحَانَهُ وَتَعَالَىٰ عَمَّا يَصِفُونَ
سوره الأنعام (112) : وَكَذَٰلِكَ جَعَلْنَا لِكُلِّ نَبِيٍّ عَدُوًّا شَيَاطِينَ الْإِنْسِ وَالْجِنِّ يُوحِي بَعْضُهُمْ إِلَىٰ بَعْضٍ زُخْرُفَ الْقَوْلِ غُرُورًا ۚ وَلَوْ شَاءَ رَبُّكَ مَا فَعَلُوهُ ۖ فَذَرْهُمْ وَمَا يَفْتَرُونَ
سوره الأنعام (128) : وَيَوْمَ يَحْشُرُهُمْ جَمِيعًا يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ قَدِ اسْتَكْثَرْتُمْ مِنَ الْإِنْسِ ۖ وَقَالَ أَوْلِيَاؤُهُمْ مِنَ الْإِنْسِ رَبَّنَا اسْتَمْتَعَ بَعْضُنَا بِبَعْضٍ وَبَلَغْنَا أَجَلَنَا الَّذِي أَجَّلْتَ لَنَا ۚ قَالَ النَّارُ مَثْوَاكُمْ خَالِدِينَ فِيهَا إِلَّا مَا شَاءَ اللَّهُ ۗ إِنَّ رَبَّكَ حَكِيمٌ عَلِيمٌ
سوره الأنعام (130) : يَا مَعْشَرَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ أَلَمْ يَأْتِكُمْ رُسُلٌ مِنْكُمْ يَقُصُّونَ عَلَيْكُمْ آيَاتِي وَيُنْذِرُونَكُمْ لِقَاءَ يَوْمِكُمْ هَٰذَا ۚ قَالُوا شَهِدْنَا عَلَىٰ أَنْفُسِنَا ۖ وَغَرَّتْهُمُ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَشَهِدُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ أَنَّهُمْ كَانُوا كَافِرِينَ
سوره الأعراف (38) : قَالَ ادْخُلُوا فِي أُمَمٍ قَدْ خَلَتْ مِنْ قَبْلِكُمْ مِنَ الْجِنِّ وَالْإِنْسِ فِي النَّارِ ۖ كُلَّمَا دَخَلَتْ أُمَّةٌ لَعَنَتْ أُخْتَهَا ۖ حَتَّىٰ إِذَا ادَّارَكُوا فِيهَا جَمِيعًا قَالَتْ أُخْرَاهُمْ لِأُولَاهُمْ رَبَّنَا هَٰؤُلَاءِ أَضَلُّونَا فَآتِهِمْ عَذَابًا ضِعْفًا مِنَ النَّارِ ۖ قَالَ لِكُلٍّ ضِعْفٌ وَلَٰكِنْ لَا تَعْلَمُونَ

T