نقطه ضعفی که امنیت عربستان را تهدید می‌کند

به گزارش «شیعه نیوز»، «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا تا کنون بارها سخن معروف خود را تکرار کرده است که می‌گوید: «بارها به شما (سعودی‌ها) گفته‌ام که شما یک کشور واقعا غنی دارید، خواهان نیروهای بیشتر هستید؟ باشد برای شما می‌فرستیم اما شما باید هزینه آن را بپردازید».

این سخنان ترامپ نشان می‌دهد که واشنگتن از میزان ضعف عربستان سعودی به خوبی آگاه است امری که باعث شده این کشور در معرض باج‌خواهی سیاسی آمریکا قرار گیرد و هر از چند گاهی آمریکا به بهانه پاسخ به تهدیدات ایران، هزاران تفنگدار دریایی و سامانه‌های دفاع موشکی به عربستان ارسال می‌کند و همین مسئله سوالاتی را درباره میزان توان ارتش عربستان برای حمایت از امنیت این کشور مطرح می‌سازد.

زرادخانه عظیم عربستان

طبق گزارشات وب سایت آمریکایی «گلوبال فایر پاور» که ویژه رصد توان ارتش‌های جهان است، عربستان سعودی حدود ۲۳۰ هزار نیرو دارد که به امکانات تسلیحاتی و لجستیکی بزرگ و پیشرفته مجهز هستند و از بودجه عظیمی به مبلغ حدود ۷۰ میلیارد دلار برخوردارند.

به نقل از وبگاه «الخلیج الجدید»، ارتش سعودی دارای ۸۴۸ هواپیمای نظامی، ۲۴۴ هواپیمای جنگی، بیش از ۱۰۰۰ دستگاه تانک، ۱۱ هزار خودروی زرهی، ۷۰۰ توپخانه خودکششی، ۱۲۲ سکوی پرتاب موشک، ۵۵ شناور نظامی، ۷ ناوچه، ۳ کشتی مین‌روب، ۴ ناو و فاقد زیردریایی است.

ارتش سعودی در میان ارتش‌های عربی در دومین جایگاه و در سطح جهان در جایگاه ۱۷ قرار دارد و چهارمین نیروی زرهی در جهان است.

عربستان همچنین بزرگ‌ترین واردکننده سلاح در سال‌های ۲۰۱۴-۲۰۱۸ شناخته شد.

نقاط ضعف نیروی زمینی

با وجود زرادخانه عظیم ارتش سعودی، اما جنگ یمن از سال ۲۰۱۵ و حملات انصارالله به عربستان به ویژه حمله سپتامبر گذشته به تأسیسات نفتی آرامکو، نقاظ ضعف ساختار نظامی این کشور را آشکارتر کرد.

ارتش سعودی از ضعف چشمگیر در نیروهای زمینی رنج می‌برد که نشان می‌دهد توان این نیروها برای مدیریت عملیات زمینی ضعیف است و دلیل آن هم کمبود آموزش و تجریه و تاکتیک‌های تحرکاتی است و همین امر باعث شده این کشور برای تأمین امنیت تأسیسات خود به استفاده از نیروهای آمریکایی یا جذب مزدور و نیرو از کشورهای متحد جهت ورود به جنگ نیابتی در یمن، روی آورد.

عدم تمایل سعودی‌ها برای خدمت در نیروهای زمینی نیز این ضعف را دوچندان کرده است چرا که اکثر سعودی‌ها تمایلی به خدمت در نیروهای زمینی ندارند و گذشته از آن فرماندهی نیروی زمینی نیز بر اساس برآوردهای انجام شده از تلفات زیاد در صورت ورود به جنگ زمینی هراس دارد.

در جریان جنگ یمن که نزدیک به پنج سال از آن می‌گذرد، عربستان تنها به استفاده از نیروی هوایی اکتفا کرده و در بخش زمینی به نیروهای اماراتی و نیروهای دیگر کشورها همانند سودان و گروه‌های محلی هوادار خود در یمن اتکا کرده است.

در همین رابطه «بلال صعب» مدیر برنامه دفاع و امنیت در مرکز مطالعات خاورمیانه می‌گوید: «عربستان هرگز نیروهای زمینی زیادی را (در یمن) مستقر نکرد چرا که احتمال تلفات زیاد آن وجود دارد».

فوریه ۲۰۱۹ در جلسه کمیته نیروهای مسلح در مجلس سنای آمریکا، ژنرال «جیمز کلابر» مدیر وقت اطلاعات در پاسخ به سوالی درباره اعزام نیروهای زمینی سعودی و اماراتی به سوریه برای جنگ با داعش گفت: «تا به الان با توجه به عملکرد نیروهای دو کشور در یمن، به عقیده من نمی‌توان انتظار بیشتری از این نیروها داشت... نیروهای ویژه اماراتی تا حدودی وضعیت بهتری دارند اما توان عربستان محدود است».

ضعف نیروی هوایی

خطرناک‌تر از ضعف در نیروی زمینی، این است که نیروی هوایی پیشرفته عربستان سعودی هرگز نتوانسته از آن در برابر حملات پهپادی و موشکی در ارتفاع پایین حمایت کند و همین امر نشان می‌دهد نظام دفاع هوایی عربستان در رصد این اهداف و برخورد با آن دچار ضعف است.

در برهه زمانی بین مارس ۲۰۱۵ تا آگوست ۲۰۱۹ انصارالله ۱۲۰۴ پهپاد و ۱۲۰۷ موشک بالستیک دوربرد را از طریق مرزها به عربستان هدایت کرده که این امر چالشی دفاعی پیچیده برای این کش.ر است.

پهپادها چالشی بزرگ برای عربستان هستند چرا که در ارتفاع پایین‌تر از آنچه دستگاه‌های رادار دفاع هوایی عربستان سعودی برای رصد طراحی شده‌اند، پرواز می‌کنند و همین امر باعث موفقیت انصارالله در استفاده از این پهپادها شده است.

گذشته از این، مرکز سیاست خاور نزدیک واشنگتن در گزارشی به کمبود آموزش برای استفاده‌ از سامانه‌های دفاع هوایی، استفاده از رادار و تحلیل داده‌ها و نیز مشخص کردن اهداف دشمن و رهگیری آن به خصوص در ارتفاع پایین اشاره کرده است و این مشکل عربستان نیز از طریق خرید زیاد موشک‌ برای رهگیری حل نخواهد شد.

از سوی دیگر عربستان با ضعف برنامه‌ریزی استراتژیک عملیاتی مواجه است و این مسئله در جنگ یمن به اثبات رسیده است؛ خلبانان سعودی از تجربه اندک در عملیات‌های هجومی برخوردارند و همین امر باعث شده است این کشور به تقاضای فنی از کشورهای خارجی برای مدیریت عملیات‌های رزمی روی آورد.

نقاط ضعف نیروی دریایی

نیروهای دریایی عربستان سعودی نیز از نقاط ضعفی رنج می‌برد که نگران‌کننده است و مهم‌ترین آن نبود توان کافی برای استفاده از تجهیزات پیشرفته است.

سپتامبر ۲۰۱۸ یک ناوچه سعودی در نزدیکی سواحل جازان در جنوب عربستان هدف قرار گرفته که هشداری برای عربستان و متحدان آن بود.

به نظر می‌رسد که نیروی دریایی عربستان نیازمند انتقال تاکتیک‌ها، فنآوری و اقداماتی است که همتایان غربی آن برای دفاع بهتر در برابر موشک‌های ضد کشتی و قایق‌های بمب‌گذاری شده، اتخاذ می‌کنند.

از جمله سهل‌انگاری عربستان سعودی در بخش نیروی دریایی این است که به پیمانکار خارجی برای تضمین صیانت از ناوگان، شناورها و خدمات لجستیکی اعتماد می‌کند.