بر اساس روایات، مناسب است بعد از ختم قرآن چه دعاهایی بخوانیم؟

شیعه نیوز:

پرسش
آیا در روایت دعایی در مورد ختم قرآن داریم؟ حکم خواندن دعای ختم قرآن چیست؟
پاسخ اجمالی
در منابع حدیثی، دعاهای متنوعی در این زمینه از پیامبر اکرم( صلی الله علیه و آله و سلم ) و ائمه اطهار( علیه السلام ) نقل شده است که متن و یا نشانی برخی از آنها را در این نوشتار مختصر ذکر خواهیم کرد:
1. پیامبر خدا( صلی الله علیه و آله و سلم ) پس از ختم کردن قرآن چنین دعا می‌کرد: «اللَّهُمَّ ارحَمنی بِالقُرآنِ وَ اجعَلهُ لی إماماً. و هُدىً و رَحمَةً، اللَّهُمَّ ذَکِّرنی مِنهُ ما نَسیتُ، و عَلِّمنی مِنهُ ما جَهِلتُ، وَ ارزُقنی تِلاوَتَهُ آناءَ اللَّیلِ و أطرافَ النَّهارِ، وَ اجعَلهُ حُجَّةً لی یا رَبَّ العالَمین»؛[1] «خدایا! به حقّ قرآن، بر من رحم کن، و آن‌را براى من پیشوا و راهنما و رحمت قرار ده. خدایا! آنچه را که از آن فراموش کرده‌ام، به یادم آور، و آنچه را که از آن نمی‌دانم، به من بیاموز، و تلاوتش را در اوقات شب و روز، روزی‌ام فرما، و آن‌را برایم حجّت قرار ده، اى پروردگار جهانیان!».
2. پیامبر خدا( صلی الله علیه و آله و سلم ) فرمود: هر گاه یکى از شما [قرآن را] ختم کرد، بگوید: «اللَّهُمَّ آنِس وَحشَتی فی قَبری»؛[2] بار الها! وحشت مرا در قبرم به آرامش تبدیل کن.
3. امام على( علیه السلام ) فرمود: حبیب من، پیامبر خدا( صلی الله علیه و آله و سلم )، مرا دستور داد که هنگام ختم قرآن، چنین دعا بخوانم: «اللَّهُمَّ إنّی أسأَلُکَ إخباتَ المُخبِتینَ، و إخلاصَ الموقِنینَ، و مُرافَقَةَ الأَبرارِ، وَ استِحقاقَ حَقائِقِ الإِیمانِ، وَ الغَنیمَةَ مِن کُلِّ بِرٍّ، وَ السَّلامَةَ مِن کُلِّ إثمٍ، و وُجوبَ رَحمَتِکَ، و عَزائِمَ مَغفِرَتِکَ، وَ الفَوزَ بِالجَنَّةِ، وَ النَّجاةَ مِنَ النّارِ»؛[3] «خدایا! از تو خشوع خاشعان، اخلاص اهل یقین، دوستى با نیکان، شایستگى براى دریافت حقایق ایمان، بهره‌مندى از هر نیکى، دور بودن از هر گناه، لزوم رحمتت، آمرزش‌هاى حتمی‌ات، رسیدن به بهشت، و رهایى از آتش را می‌خواهم».
4. امام زین العابدین( علیه السلام ) فرمود: امیر مؤمنان علی( علیه السلام )، هرگاه قرآن را ختم می‌کرد، می‌گفت: «اللّهُمَّ اشرَح بِالقُرآنِ صَدری، وَ استَعمِل بِالقُرآنِ بَدَنی، و نَوِّر بِالقُرآنِ بَصَری، و أطلِق بِالقُرآنِ لِسانی، و أَعِنّی عَلَیهِ ما أبقَیتَنی فَإِنَّهُ لا حَولَ ولا قُوَّةَ إلّا بِک‏»؛[4] «خدایا! سینه‌ام را با قرآن، فراخ ساز و تنم را با قرآن به کار گیر، دیده‌ام را با قرآن بینا گردان، زبانم را با قرآن، گویا ساز و تا هنگامى که مرا زنده نگه می‌دارى، در [کار] قرآن، یاری‌ام کن؛ چرا که جز با تو قدرت و توانى نیست».
5. همچنین دعای 42 صحیفه سجادیه برای ختم قرآن است که امام سجاد( علیه السلام ) آن دعا را پس از ختم قرآن می‌خواندند.[5]
[1]. حلى، رضى الدین على بن یوسف بن المطهر، العدد القویة لدفع المخاوف الیومیة، ص 22 – 23، قم، کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى‏، چاپ اول‏، 1408ق؛ عراقی، أبو الفضل زین الدین عبد الرحیم بن الحسین، ص 329، بیروت، دار ابن حزم، چاپ اول، 1426ق.
[2]. جلال الدین سیوطی، عبد الرحمن بن أبی بکر، الفتح الکبیر فی ضم الزیادة إلى الجامع الصغیر، ج 1، ص 97، بیروت، دار الفکر، چاپ اول، 1423ق.
[3]. طبرسی، حسن بن فضل، مکارم الاخلاق، ص 342، قم، شریف رضی، چاپ چهارم، 1412ق.
[4]. طوسی، محمد بن حسن، مصباح المتهجد و سلاح المتعبّد، ج ‏1، ص 323، تهران، المکتبة الإسلامیة، بی‌تا.
[5]. علی بن الحسین( علیه السلام ) (امام چهارم)، الصحیفة السجادیة، ص 174 – 182، قم، دفتر نشر الهادی، چاپ اول، 1376ش.
آیات مرتبط

سوره المزمل (4) : أَوْ زِدْ عَلَيْهِ وَرَتِّلِ الْقُرْآنَ تَرْتِيلًا

T