آیا در مراسم عبادی و نیایش‌های ادیان گذشته - بویژه در زمان حضرت داود( علیه السلام )- از ابزار موسیقی استفاده می‌شده است؟

شیعه نیوز:
پرسش
در مراسم عبادی و نیایش‌های ادیان گذشته (خصوصاً در زمان حضرت داود (علیه السلام) آیا ابزارآلات موسیقی هم بعضاً استفاده می‌شده است؟ آیا در این رابطه چیزی در احادیث آمده است؟
پاسخ اجمالی
اگرچه در قرآن کریم به صدا خوش داود نبی( علیه السلام ) و نیز همزبان‌شدن کوه‌ها و پرندگان با او اشاره شده است،[1] اما از آلات موسیقی در این نیایش، سخن به میان نیامده است. در منابع شیعی نیز چنین ادعایی وجود ندارد و شاید این اشتباه از آن‌جا سرچشمه گرفته که کتاب داود نبی( علیه السلام ) «مزامیر» نام دارد[2] و «مزمار» معنای مشترکی دارد که هم به معنای یکی از آلات لهو است و هم به معنای صدای خوش[3] و داود نبی( علیه السلام ) به دلیل صدای خوش او، کتابش به نام «مزامیر» شناخته شده[4] که دارای دعاها و مناجات‌های دلنشین بوده است.[5] در همین راستا، برخی از ائمه اطهار( علیه السلام ) نیز دارای صدای خوشی بوده و صدای آنان - بدون آن‌که همراه با آلات موسیقی باشد - به مزامیر داود( علیه السلام ) تشبیه شده است.
در روایتی می‌خوانیم: « امام باقر( علیه السلام ) وقتى در محراب عبادت، قرآن می‌خواند پرنده‌ها و حیوانات وحشی به صداى خوش او گوش فرا می‌دادند؛ زیرا آن‌حضرت همچون مزامیر داود می‌خواند».[6]

[1] . انبیاء، 79.
[2]. کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ‏1، ص 478، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق.
[3]. ر. ک: ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج 4، ص 327، بیروت، دار صادر، چاپ سوم، 1414ق؛ جزری، ابن اثیر، مبارک بن محمد، النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج 2، ص 312، قم، اسماعیلیان، چاپ اول، 1367ش.
[4]. النهایة فی غریب الحدیث و الأثر، ج 2، ص 312؛
[5]. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ‏8، ص 794، تهران، ناصر خسرو، چاپ سوم، 1372ش.
[6]. ابن حمزه طوسی، محمد بن علی، الثاقب فی المناقب، ص 165، قم، انصاریان، چاپ سوم، 1419ق.

آیات مرتبط

سوره الأنبياء (79) : فَفَهَّمْنَاهَا سُلَيْمَانَ ۚ وَكُلًّا آتَيْنَا حُكْمًا وَعِلْمًا ۚ وَسَخَّرْنَا مَعَ دَاوُودَ الْجِبَالَ يُسَبِّحْنَ وَالطَّيْرَ ۚ وَكُنَّا فَاعِلِينَ
سوره المؤمنون (3) : وَالَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ
سوره الفرقان (72) : وَالَّذِينَ لَا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَإِذَا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِرَامًا
سوره القصص (55) : وَإِذَا سَمِعُوا اللَّغْوَ أَعْرَضُوا عَنْهُ وَقَالُوا لَنَا أَعْمَالُنَا وَلَكُمْ أَعْمَالُكُمْ سَلَامٌ عَلَيْكُمْ لَا نَبْتَغِي الْجَاهِلِينَ
سوره سبأ (10) : وَلَقَدْ آتَيْنَا دَاوُودَ مِنَّا فَضْلًا ۖ يَا جِبَالُ أَوِّبِي مَعَهُ وَالطَّيْرَ ۖ وَأَلَنَّا لَهُ الْحَدِيدَ

T