عشق به سالار شهیدان در کشور هفتاد و دو ملت

به گزارش «شیعه نیوز»، شیعیان شبه قاره هند در طول تاریخ اهتمام ویژه ای برای ترویج فرهنگ عاشورایی و زنده نگه داشتن آیین های آن داشته و می توان گفت واقعه عاشورا در عمق فرهنگ غنی این منطقه نفوذ کرده است.

** شکوه عاشورا در هند

مراسم عاشورا در هند با شکوه خاصی برگزار می شود. نه تنها شیعیان بلکه هندوها و سنی ها نیز متاثر از عاشورا هستند. مهاتما گاندی رهبر استقلال هند عنوان کرده است که هنگام مبارزه با انگلیسی ها برای استقلال هند به واقعه عاشورا توجه داشته است.

به درستی نمی‌توان زمان دقیق ورود شیعیان به هند را تعیین کرد. آنها به دلیل مشکلاتی که از طرف حکومت مرکزی به شیعیان به عنوان یکی از گروه‌های مخالف حکومت اعمال می‌شد از همان دوران آغازین اسلام به اجبار از کانون‌های اصلی شیعه ــ مدینه و عراق ــ‌ به نواحی دیگر از جلمه شبه قاره هند مهاجرت کردند. آنها به سرعت در بین هندیان و مهاراجه‌ها نفوذ کردند که نتیجه آن پا گرفتن تکایا برای برگزاری تعزیه‌ و امام‌باره‌ها برای مراسم عزاداری بود. اکنون پس از ایران، بزرگترین جامعه تشیع در شبه قاره هند ساکن هستند.

بخش بزرگی از شیعیان هند به دلیل استیلای یک حکومت شیعی بر منطقه در قرون هجدهم و نوزدهم میلادی در ایالت اوتارپراداش متمرکز شدند. این سلسله با حمایت از آیین های تشیع که مهمترین آنها محرم است باعث تحکیم و گسترش مراسم عاشورا در هند شد. اکنون اهل سنت و هندوها نیز در آن مشارکت می کنند و مشاهده شده که در بعضی شهرها و مناطق، هندوها 'حسینیه'هایی ساخته و وقف امام حسین(ع) کرده‌ اند.

"امروهه' در بخش مراد آباد در ایالت اوتارپرادش یکی از مراکز شیعه نشین است. این شهر در کنار رود سوت نادی قرار دارد، که به همراه کشمیر و لکهنو از مراکز مهم تجمع شیعیان در این کشور محسوب می شود.

همه ساله همزمان با ماه خون و قیام تعداد زیادی از سادات که نسبتشان به امام علی النقی (ع) می رسد؛ عزاداری باشکوهی در امام باره ها و خیابان های این شهر برگزار می کنند.
این شهر حدود یک میلیون نفر جمعیت دارد که در ایالت هندی زبان اوتارپرادش قرار دارد که حدود 15 درصد آن مسلمان و به زبان اردو سخن می گویند.

بسیاری از مسلمانان سنی هم در روز عاشورا و اربعین حسینی غذاهای مختلفی چون حلیم بین عزاداران پخش می کنند و در روز عاشورا به سوی امام بارگاه حرکت می‌کنند.

حتی در دوره معاصر نیز سنی مذهب‌های هندی، بنگلادشی و سری لانکایی اغلب از اسامی ائمه اطهار(ع) و یا پیشوندهای میر، میرزا، سید، بی‌بی و بیگم برای نام گذاری فرزندانشان استفاده می‌کنند.

** تعطیل عمومی روز عاشورا
روز عاشورا در هند و بنگلادش تعطیل رسمی و عمومی است. دولت ایالت تامیل نادو که دارای تعداد زیادی از طرفداران دین هندو و مسیحیت بوده، روز عاشورا را به عنوان تعطیل عمومی اعلام کرده است. ایالت گجرات نیز این روز را تعطیل اعلام کرد.

**روستای "بیدنال" نمونه ای از همزیستی مسالمت آمیز ادیان مختلف

نزدیک به ۳۵ سال است که شیعیان و هندو ها در روستای "بیدنال" در نزدیکی شهر "هوبالی" واقع در ایالت کارناتاکا در جنوب هند به صورت مسالمت آمیز در کنار یکدیگر زندگی می کنند و مراسم مذهبی هندو و شیعه از جمله عزاداری حسینی را با یکدیگر برگزار می کنند.

در سال جاری مراسم مذهبی "گانش چاتورتی" و همچنین عزاداری حسینی در هند در مدت یک ماه برگزار می شود. اما در روستای بیدنال کمیته جداگانه ای برای برگزاری این مراسم وجود ندارد و رهبران این روستا به صورت مشترک برای برگزاری این مراسم با یکدیگر همکاری می کنند.

باسواراد موگاد یکی از ساکنین این روستا گفت: در ۳۵ سال گذشته شیعیان به ما در برگزاری مراسم دین هندو کمک کردند. در سال های ۱۹۸۲،۸۳ و ۸۴ مراسم گانش چاتورتی و عزاداری حسینی در یک ماه بود. در سال ۲۰۱۸ و سال جاری نیز این دو مراسم در یک ماه برگزار می شوند.

وی افزود: در سال جاری زنان هندو در عزاداری حسینی شرکت می کنند. همه ما مانند خواهر و برادر در کنار یکدیگر زندگی می کنیم و این زیبایی این روستا می باشد.
شیعیان شبه قاره هند همواره دهه اول محرم را روزه داری می کنند بخصوص روزه روز عاشورا برایشان از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

** فرهنگ تکریم عاشورا در شبه قاره
فرهنگ تکریم عاشورا در شبه قاره که اکنون بیش از دوازده قرن قدمت دارد با سنت سوگواری و عزاداری و مرثیه خوانی در زمان حکومت مغول و پس ازحضور روحانیان ایرانی گسترش یافت و بتدریج به یک سنت مردمی تبدیل شد. کلماتی مانند نوحه؛ عزا و مجالس که بسیار مورد استفاده شیعیان شبه قاره اند بیانگرعمق و وسعت ریشه های مشترک فرهنگ عاشورایی بین ایران و شبه قاره هند است.

ادبیات اهل بیت و بازگویی واقعه کربلا در قالب نظم و نثر نیز در مرکز موضوعات مورد علاقه عوام و خواص در شبه قاره قرار داشته است. یکی از محبوب ترین آثار ادبی کهن در بین مسلمانان بخصوص در بنگلادش بیانگر روایتی شکوهمند از واقعه کربلاست. همچنین، کتاب دیگری به نام بیشاد شیندو (دریای غم) وجود دارد که در مراکز و منازل و جلسات مهم در روستاها و شهرها خوانده می‌شود.
از مظاهر فرهنگی دیگر شیعیان شبه قاره، 'تغزیه خوانی' و سروده‌ای خاص به نام 'زاری' است که طلاب مدارس دینی می‌خوانند.

از خدمات بزرگ علمای مهاجر ایرانی به شبه قاره هند در طول تاریخ نهضت تأسیس حسینیه‌هایی بود که تا به امروز مرکز فعالیت شیعیان قرار گرفته و در زنده نگه داشتن عاشورا و ترویج فرهنگ آن نقشی به سزا ایفا کرده اند.