قرآن از نگاه ژنرال اتریشی

به گزارش«شیعه نیوز»، پروکش به علت ماموریت‌های مختلف در کشورهای مسلمان و آشنایی نزدیک با اسلام و مسلمانان بعضا در مقایسه با دیگر شرق‌شناسان نظرات متفاوتی نسبت به اسلام و قرآن دارد. از همین رو اکنون به معرفی اجمالی شخصیت او و نظراتش نسبت به اسلام خواهیم پرداخت.

تولد در گراتس

آنتون پروکش فون استن(Anton Prokesch von Osten) متولد سال 1795 در شهر «گراتس» اتریش بود. خانواده او از خانواده‌های سرشناس اتریش به حساب می‌آمدند و پدرش نیز از مقامات بلند پایه شهر گراتس بود.

پروکش تحصیلات خود را در رشته حقوق آغاز کرد اما چندی بعد به صورت داوطلبانه به ارتش پیوست تا در جنگ با سپاهیان ناپلئون شرکت کند. پس از آن نیز دوره‌های مختلف نظامی را گذراند و پله‌های ترقی را به سرعت در نوردید. او همچنین به مطالعه و تحصیل در علوم دیگر مانند تاریخ و الهیات نیز همت گماشت.

بعد تر اما او به عنوان نماینده دیپلماتیک و نظامی اتریش در سرزمین های مختلفی به انجام مأموریت می‌پردازد. او در سال 1831 به عنوان فرمانده ستاد فرماندهی ارتش به بلونیا فرستاده شد. قبل از آن البته به او لقب von Osten که یک لقب اشرافی در اتریش است، داده شد. همچنین در سال 1833 در فرایند صلح بین ولیعهد مصر محمد پاشا و سلطان محمود دوم در قاهره نقش میانجی‌گر را ایفا کرد.

او بین سالهای 1849 و 1852 فرستاده اتریش در برلین بود و بعدتر در سال 1867 به عنوان سفیر در استانبول خدمت کرد.

در طی این سالها همواره نشان‌های لیاقت و القاب رسمی مختلفی از طرف دولت اتریش به واسطه خدماتش به کشور خود دریافت کرد.

اما از دیگر ویژگی‌ها و برجستگی‌های او این بود که طی سفرهای خود به نگاشتن کتب و مقالات مختلف درباره فرهنگ و تاریخ آن مناطق پرداخت.

پروکش نهایتا سال 1876 در شهر وین وفات یافت.

مواجهه با اسلام و قرآن

زابینه روگه، استاد دانشگاه مونستر در کتاب «قبرس و خاور نزدیک در قرن نوزدهم» به نقل از دانیل برچ(از نویسندگان اروپایی) بیان می‌دارد که تجربه شخصی پروکش در فلسطین تصورات او را نسبت به اسلام تغییر داد. او در آنجا با مسلمانان روشنفکر و اهل گفتگو آشنا می‌شود و از این طریق به خیلی از مسائل اسلام آشنایی می‌یابد.


او هنگام بازگشت از مأموریت خود مطالعه ترجمه قرآن از گونتر وال را به پایان می‌رساند و در مطلبی نظر خود را نسبت به قرآن و حواشی گونتر وال اینگونه بیان می‌کند: «طی این سفر دوباره کل قرآن را مطالعه کردم با رضایت کامل. چقدر این کتاب مهم نزد ما ناشناخته است و چقدر احمقانه، غرور آمیز و متعفن است حواشی مترجم آقای دکتر ساموئل فریدریش گونتر وال، استاد تمام دانشگاه هاله. نور و درخشندگی‌ای در سرتاسر این کتاب در جریان است که زندگی می کند، می‌خروشد و می‌درخشد همانند اسب‌های عرب».

او همچنین در جای دیگری از نوشته خود اشاره می‌کند که اساس توحید خداوند در هیچ جای دیگری به قدرت آنچه در قرآن است، نیست.

پروکش در طی دوران طولانی اقامت در استانبول به عنوان سفیر بارها در قالب مدافع امپراطوری عثمانی و دین اسلام ظاهر شده است تا جایی که یکی از مقامات اتریشی اظهار کرده بود که پروکش بیشتر از آنکه نماینده اتریش باشد، نماینده ترکهاست.

او با رهبران مختلف سرزمین‌های اسلامی رابطه خوبی داشته است و دانیل برچ آنطور که در مقاله خود در این کتاب آورده معتقد است که نظرات او به اسلام و حکومت عثمانی باید در نسبت ملاقات‌ها و برخوردهایی که او در فلسطین داشته است، در نظر گرفت.

لازم به ذکر است که آنتون پروکش با ادیب مشهور آلمانی گوته نیز ملاقات داشته و همچنین با یوزف هامر پورگشتال، شرق‌شناس معروف اتریشی که او نیز اهل گراتس است، در ارتباط بود و مکاتبه داشت.