ضرب المثل

هنگامی که در ضرب المثل ‌ها سخن از جایگاه اجتماعی افراد به میان می‌آید؛ به فرودست‌ بودن جایگاه اجتماعی زنان اشاره می‌شود و معمولاً زنان جنس فرودست و مردان فرادست شمرده می‌شوند!

سردار عباسعلی محمدیان، فرمانده انتظامی تهران بزرگ گزارش عملکرد فاتب در دستگیری اوباش و اشرار را در حضور خبرنگاران ارائه داد. در این میان خالکوبی یک خلافکار روی دستش مورد توجه قرار گرفت. روی دست این خلافکار نوشته شده «خود کرده را تدبیر نیست»

اصطلاح حرف مفت نزن: هر ضرب المثل ی که در هر فرهنگی استفاده می شود، ریشه ای قدیمی و جالب دارد که کمتر کسی با آن آشناست. در این مطلب قصد داریم داستان جالب یکی دیگر از ضرب المثل های ادبیات فارسی با عنوان حکایت حرف مفت زدن را برایتان بازگو کنیم.

اکثر افراد این ضرب المثل را شنیده اند که داشتم داشتم حساب نیست دارم دارم حساب است. دانستن معنی این ضرب المثل در درک منظور افراد در گفتگوها به ما کمک می کند. ضرب المثل ‌ها جملات شیرینی بوده که حاوی نکات ظریفی برای شنونده یا خواننده هستند. با مفهوم و معنی ضرب المثل داشتم داشتم حساب نیست دارم دارم حسابه همراه ما باشید.

عبارت مثل گاهي كوتاه است و در دو يا سه كلمه خلاصه مي شود مانند (فيل و فنجان ) كه مي فهماند دو چيز از جهت كوچكي وبزرگي با هم تناسب ندارند . اين مثل در اصل داراي 5 كلمه بوده ( آب دادن فيل با فنجان ) ولي معمولا با همان دو كلمه به اصل مثل اشاره ميكند .

یکی از رایج‌ترین ضرب المثل ‌هایی که می‌توان گفت تمام افراد با آن آشنا هستند ضرب المثل “زیر آب زنی” می‌باشد، اما ریشه این ضرب المثل از کجاست؟

ما ایرانی‌ها از قدیم ارادت خاصی به کلاه داشته‌ایم. اصلا کلاه بخشی از سبک زندگی ما بوده است. هم به‌عنوان یک پوشش و هم در نقش وسیله‌ای برای اشاره، ایهام، استعاره و کنایه. نه تنها از اقسام کلاه‌ها استفاده می‌کرده‌ایم که انواع داستان‌ها، مثل‌ها و اصطلاحات کلاهی هم در فرهنگ‌مان به وفور یافت می‌شود.

بسیاری از مثل ها چکیده یک تمثیل مفصل یا یک داستان بلند عامیانه اند که در کوتاه ترین و زیبا ترین شکل ممکن بروز یافته و بر زبان خاص و عام جاری اند. ﺿﺮﺏﺍﻟﻤﺜﻞها نمونه هایی مشخص و برجسته از فرهنگ عامیانه اند که گاه در نثری کوتاه و آهنگین و گاه در مصرعی یا بیتی به شکی فشرده و موجز نمود می یابند.

هر گاه کسی از کیسه دیگری بخشندگی کند و یا از بیت المال عمومی ‌گشاده بازی نماید، عبارت مثلی بالا را مورد استفاده و استناد قرار داده، اصطلاحاً می‌گویند: «فلانی از کیسه خلیفه می‌بخشد».

عقل درلغت ازعقال و پای بند شتر ماخوذ است وچون خرد ودانش مانع رفتن طبیعت به سوی افعال ذمیمه شود لهذا خرد و دانش را عقل گویند . رویه عقلا و هوشمندان همواره براساس تعقل و دوراندیشی استوار است .

به کسی که گرفتاری بزرگی برایش پیش بیاید و ناامید شود ؛ می گویند : « از این ستون به آن ستون فَرَج است .» یعنی تو کاری انجام بده هرچند به نظر بی سود باشد ولی شاید همان کار مایه ی رهایی و پیروزی تو شود .

اصطلاح “ماستهایشان را کیسه کردند ” کنایه از: جا خوردن، ترسیدن، از تهدید کسی غلاف کردن و دم در کشیدن و یا دست از کار خود برداشتن است.

مال و ثروتی که بدون رنج و زحمت به دست آید خود به خود از دست می‌رود، زیرا سعی و تلاشی در تحصیل آن بکار نرفته تا قدر و قیمت آن بر صاحب مال و مکنت معلوم افتد. مال و ثروت باد آورده چون به دیگری تعلق دارد، همیشه دستخوش باد حوادث است و صاحبش هر آینه از آن طرفی نخواهد بست.

این عبارت که به صورت ضرب المثل درآمده و عارف و عامی به آن استناد و تمثیل می کنند، در موارد حمایت و جانبداری از کسی یا جمعیتی به کار میرود، فی المثل گفته می شود: «از کثرت پاکدلی و عطوفت سنگ هر ضعیفی را به سینه میزند و از هر ناتوانی هواداری می کند.» یا به شکل دیگر: «چرا این همه سنگ فلانی را به سینه می زنی؟» که در هر دو صورت مبین حمایت و غمخواری و جانبداری است که از طرف شخصی نسبت به شخص یا افراد و جمعیتهای دیگر ابراز می شود.

در این مطلب ضرب المثل دو قورت و نیمش باقی است را برای شما آورده ایم.

در این مطلب داستان ضرب المثل مار از پونه بدش می آمد را برای شما آورده ایم.

این مثل مترادف است با مثل فارسی کور کور را می‌جوید آب گودال را و هر وقت دو نفر همدیگر را پیدا می‌کنند و با هم دمخور و مأنوس می‌شوند مردم درباره آنان این مثل را می‌زنند.

عبارت مثلی بالا از طرف کسی اصطلاحاً اظهار می شود که از کیفیت قضاوت و داوری نومید شود و حکم محکمه را بر مجرای عدالت و بی نظری نبیند . در واقع چون محکمه را به مثابه دیوان بلخ ملاحظه می کند از طرح دعوی منصرف شده به ذکر ضرب المثل بالا متبادر می شود . این ضرب المثل رفته رفته عمومیت پیدا کرد و در حال حاضر به طور کلی هر گاه کسی از قصد و نیت خویش انصراف حاصل کرده باشد به آن تمسک و تمثیل می جوید .