نگاهی به مراکز اسلامی ایالت کوئینزلند استرالیا

به گزارش «شیعه نیوز»، مراکز دینی و فرهنگی در کشورهای مختلف جهان از جمله استرالیا نقشی راهبردی در بین افکار عمومی و شکل‌دهی ذهنی جامعه نسبت به مسائل مختلف دارند و از جایگاهی ویژه برخوردار هستند.

گستردگی کشور استرالیا، فرهنگ‌های متنوع و بی‌شمار، سیاست‌های چندفرهنگی حاکم، سیاست فرهنگی بعضاً مستقل ایالات، دقت، ظرافت و زمان بیشتری را جهت شناخت این حوزه می‌طلبد.

این نوشتار با نگاهی به تاریخچه اسلام در استرالیا به معرفی مراکز اسلامی در ایالت کوئینزلند این کشور پرداخته است.

تاریخچه اسلام در استرالیا
شواهدی وجود دارد که اولین بار مسلمانان در اواخر سده 1600 میلادی از بخش‌هایی از اندونزی برای صید به استرالیا وارد شدند. در قرن نوزدهم، شتربانان مسلمان افغان به اروپائیان در حمل و نقل کالاها، مواد معدنی، ساخت راه‌آهن و توسعه سامانه تلگراف یاری رساندند. اولین مسجد در استرالیا در سال 1861 میلادی در شهر ماری واقع در ایالت استرالیای جنوبی و اولین مسجد جامع در سال 1885 میلادی در شهر آدلاید ساخته شد.

همچنین اولین مسجد شهر بریزبین که از نظر جمعیتی سومین شهر بزرگ استرالیا پس از سیدنی و ملبورن به شمار می‌آید، در سال 1908 میلادی در محله هلند پارک ساخته شد که در سال 1970 دوباره بازسازی شد.

مطابق آمار سال 2012 میلادی، 476 هزار و 291 مسلمان در استرالیا زندگی می‌کنند که برابر با 2.2% جمعیت استرالیاست. مطابق آمار سال 2011 میلادی یک هزار و 140 نفر از بومیان استرالیا که به آنان «اَبوریجینی» گفته می‌شود خود را مسلمان معرفی کرده‌اند که این افراد بیشتر در سرزمین شمالی ساکن هستند.

کوئینزلند
کوئینزلند نام یکی از ایالت‌های کشور استرالیاست که در شمال شرقی این کشور قرار دارد. این ایالت از جنوب به ایالت نیو ساوت ولز و از غرب به قلمرو سرزمین شمالی و ایالت ویکتوریا، از شرق و شمال به اقیانوس آرام محدود می‌شود.

کوئینزلند ایالتی وسیع است که مساحت آن اندکی بیشتر از کل مساحت ایران است. مرکز کوئینزلند شهر بریزبن است که در جنوب شرقی این ایالت قرار گرفته‌ است و شهرهای مهم دیگر آن گلد کُست، توومبا، تانزویل، کنز، مکای و راکهمپتون هستند.

ایالت کوئینزلند بعد از استرالیای غربی دومین ایالت بزرگ استرالیا به شمار می‌آید. جمعیت آن نیز مطابق سرشماری سال 2012 میلادی پنج میلیون و 27 هزار و 889 نفر است که بیشتر در شهرهای کرانه شرقی ایالت مستقر شده‌اند و مرکز و غرب ایالت تقریباً خالی از سکنه است.

مراکز کوئینزلند
مراکز متعددی در شهرهای مختلف ایالت کوئینزلند به فعالیت مشغول هستند که فعالیت‌های آنها را می‌توان به سه دسته عبادی(مانند مساجد و حسینیه‌ها)، ملی ــ فرهنگی(مانند مراکز زنان، کودکان یا متعلق به ملیتی مشخص) و خدمات اجتماعی(مانند مدارس و سرای سالمندان) طبقه‌بندی کرد.

مرکز اسلامی شیعیان کوئینزلند
شیعیان استرالیا بیشتر از کشورهای افغانستان، پاکستان، عراق، ایران و دیگر کشورهای حوزه خلیج فارس تشکیل شده‌اند. تا سال 2012 میلادی هر ملیتی برای خود گروه‌هایی به منظور فعالیت‌های دینی و فرهنگی تشکیل داده بود که سرانجام در سال 2012 میلادی با ایجاد مرکز اسلامی شیعیان کوئینزلند سعی شد گروه‌های شیعیان با اتحاد و انسجام بیشتری به فعالیت بپردازند.

این مرکز با اخذ مجوز از مراجع قم، نجف و پاکستان و اخذ وجوهات شرعی بابت تأسیس آن، ساختمانی را در جنوب شهر بریزبن که بیشتر مسلمانان در آنجا ساکن هستند خریداری کرد و فعالیت‌های خود را توسعه داد.

در حال حاضر بیشتر افراد حاضر در این مرکز را مسلمانان افغانستان و پاکستان تشکیل می‌دهند. این مرکز هر روزه به روی عموم باز است و جمعیت حاضر در مراسم هفتگی حدود 150 نفر و در اعیاد و برنامه‌های ویژه مانند عاشورا از 500 نفر تجاوز می‌کند.

برگزاری مراسم عبادی، ادعیه توسل، کمیل و ندبه در ایام هفته؛ برگزاری کلاس‌های قرائت قرآن، احکام، فقه و علوم حوزوی؛ گرامیداشت مناسبت‌ها، اعیاد، ماه رمضان، محرم و دسته عزاداری محرم در مرکز شهر بریزبن؛ برگزاری مراسم ازدواج و ثبت شرعی و قانونی آن؛ غسل و تکفین اموات شیعه به‌‌عنوان دومین مرکز غسل و تکفین اموات شیعه در استرالیا پس از مسجد الزهرا(سلام الله علیها) سیدنی و برگزاری برنامه‌های فرهنگی ــ ورزشی از فعالیت‌های این مرکز به شمار می‌رود.

مرکز السراج
این مرکز که به همت شیعیان عراق تشکیل شده است بیش از 10 سال سابقه فعالیت دارد. کلیه برنامه‌های این مرکز به زبان عربی است و سایر شیعیان عرب‌زبان نیز در این مرکز حضور پیدا می‌کنند.

برنامه‌های مرکز السراج در سوله کوچکی که از شهرداری شهر کوئینزلند اجاره شده است، برگزار می‌شود و یکی از فعال‌ترین گروه‌های شیعی به‌شمار می‌رود.

از فعالیت‌های این مرکز می‌توان به برگزاری مراسم عبادی، ادعیه توسل، کمیل، ندبه در ایام هفته، برگزاری کلاس‌های قرائت قرآن، احکام، اجرای برنامه به مناسبت محرم، رمضان، اعیاد و شهادت‌ها، برگزاری کلاس‌های علمی برای دانش‌آموزان و برگزاری کلاس‌های ورزشی اشاره کرد.

مرکز اسلامی فاطمه زهرا(سلام الله علیها)
این مرکز که متعلق به شیعیان پاکستان است در شهر ایپسویچ (در نزدیکی بریزبن) قرار دارد و برنامه‌های خود را که بیشتر به‌صورت مناسبتی(محرم، رمضان، اعیاد و شهادت‌ها) است با اجاره یک سالن برگزار می‌کند.

مرکز اسلامی فاطمه زهرا(سلام الله علیها) با اجاره یک مدرسه دولتی در صبح روزهای شنبه، برای کودکان در گروه‌های سنی مختلف کلاس‌های آموزش احکام، قرائت قرآن، تاریخ اسلام و اصول اعتقادات برگزار می‌کند.

زبان اصلی مدرسه، انگلیسی است؛ اما در این مدرسه برای کودکانی که تازه به استرالیا آمده‌اند و به زبان انگلیسی مسلط نیستند، کلاس‌هایی به زبان مادری(فارسی، اردو و عربی) تشکیل می‌شود.

مرکز مهر حسین(علیه السلام)
این مرکز با برگزاری دعای کمیل به‌صورت گردشی در منازل ایرانیان مقیم بریزبن راه‌اندازی شد و سرانجام در سال 2010 به‌صورت یک سازمان غیر دولتی مستقل تأسیس شد.

مرکز مهر حسین(علیه السلام)، تنها مرکز اسلامی برای ایرانیان مقیم کوئینزلند است که برنامه‌های مرکز معمولا به‌صورت دو هفته یک بار با قرائت دعای کمیل برگزار می‌شود، همچنین در این مرکز برنامه‌های مناسبتی در محرم، شب‌های قدر، اعیاد و شهادت‌ها اجرا می‌شود.

 برنامه‌های این مرکز با اجاره سالنی در محله ایندروپیلی برگزار می‌شود. عمده برنامه‌های این مرکز مذهبی است؛ اما برنامه‌هایی مانند عید نوروز و یا تدریس قرائت قرآن برای کودکان نیز برگزار می‌شود.

با وجود کثرت ایرانیان مقیم در بریزبن جمعیت حاضر در این مرکز حتی در مناسبت‌های ویژه از 120 نفر تجاوز نمی‌کند و ‌علت عمده آن تقید این مرکز به رعایت حدود شرعی و اعتقادی است. در سایر ایام متوسط جمعیت حدود 50 نفر است. به‌طور متوسط نیمی از جمعیت را بانوان و نیمی را آقایان تشکیل می‌دهند. تعداد اعضای رسمی این مرکز 42 نفر است.

مراکز اسلامی اهل سنت کوئینزلند
شورای اسلامی کوئینزلند از گردهمایی گروه‌های مختلف مسلمان در سال 1969 تشکیل شده است که چتر حقوقی همه گروه‌های مسلمان اهل سنت به‌شمار می‌آید.

دامنه فعالیت این مرکز، کل ایالت کوئینزلند است. فعالیت‌های غیر عبادی شورای اسلامی کوئینزلند شامل ارسال کمک مادی به آسیب‌دیدگان حوادث طبیعی در اندونزی، پاکستان، فیجی و... و فعالیت‌های عبادی آن شامل برگزاری جلسات قرائت قرآن، احکام (مطابق با فقه اهل سنت برای همه مذاهب به‌صورت جداگانه) و برنامه‌های مناسبتی ماه رمضان است.

همچنین این مرکز خدمات ثبت ازدواج و طلاق را نیز با مجوز دولت کوئینزلند عهده‌دار است. برنامه‌های این مرکز بیشتر در قالب برنامه‌های کالج اسلامی بریزبن برگزار می‌شود و محل مستقلی ندارد.

عمده افراد حاضر در این مرکز از پاکستان، عربستان سعودی، قطر و کشورهای حاشیه خلیج فارس هستند؛ ضمن اینکه سایر افراد از هند، اردن، سومالی و سودان و دیگر کشورهای آفریقایی نیز در این مرکز حضور دارند.

یکی از مهم‌ترین منابع درآمدی این مرکز ارائه گواهینامه «حلال» است. کلیه مراکز غذایی که نیازمند گواهینامه حلال هستند برای دریافت گواهینامه باید به این مرکز مراجعه و حق عضویت پرداخت کنند.

مرکز اسلامی(مسجد) هلند پارک
این مسجد قدیمی‌ترین مسجد شهر بریزبن به‌شمار می‌آید و به علت قدمتی که دارد، دیگر مساجد و مراکز مسلمانان اهل سنت، احترام، اولویت و محوریت خاصی برای آن قائل هستند.

این مرکز در ماه رمضان میزبان قاریان مصری است که اکثراً با هزینه عربستان سعودی به استرالیا می‌آیند. همچنین بیشتر مسافران حج نیز از طریق این مسجد به عربستان اعزام می‌شوند.

عمده فعالیت‌های مسجد هلند پارک، مذهبی است و کلاس‌های کمک آموزشی برای جوانان، تفسیر قرآن و سخنرانی با توجه به مناسبت‌های مختلف در این مرکز برگزار می‌شود.

همچنین این مرکز خدمات کفن و دفن مسلمانان را در بریزبن عهده‌دار است.

قبرستان مسلمانان بریزبن نیز در محله هلند پارک با نظارت این مسجد اداره می‌شود.

مرکز اسلامی(مسجد) دارا
این مرکز به‌عنوان یکی از فعال‌ترین مساجد اهل سنت در غرب شهر بریزبن محسوب می‌شود. انجام فعالیت‌های عبادی و برگزاری کلاس‌های قرائت قرآن و احکام از عمده فعالیت‌های مرکز اسلامی دارا به شمار می‌رود.

خدمات غسل و کفن نیز فقط برای مسلمانان اهل سنت در این مسجد انجام می‌شود.

همچنین مرکز اسلامی دارا در زمینه آموزش دینی دانش‌آموزان فعالیت می‌کند و در حال حاضر بیش از 150 دانش‌آموز به تحصیل دروس دینی (احکام و عقاید) در این مرکز مشغول هستند.

اکثریت حاضران مرکز اسلامی دارا را کشورهای اندونزی، مالزی، حوزه خلیج فارس و آفریقا تشکیل می‌دهند.

مرکز اسلامی وِست اِند
این مرکز در محله وست اند در جنوب شهر بریزبن واقع شده و فعالیت‌های بسیار محدودی دارد که تنها به برگزاری نماز جماعت و مراسم عبادی خلاصه می‌شود.

این مرکز جزء معدود مراکزی است که رابطه مناسبی با شیعیان دارد.

مرکز اسلامی(مسجد) بریزبین
این مرکز واقع در محله ایت مایل پلینز در سال 2007 به‌منظور پاسخ به نیاز رو به گسترش مسلمانان در این محله تأسیس شد.

مرکز اسلامی بریزبن در حال حاضر با اجاره سالن برنامه‌های خود را برگزار می‌کند و خدمات غسل و کفن(در محل)، استهلال، خدمات پزشکی و شبکه اجتماعی مسلمانان را عهده‌دار است.

مرکز اسلامی بریزبن در حال توسعه است و طرح توسعه آن نیازمند تأمین بودجه است.

مرکز اسلامی(مسجد) تقوا
این مرکز در سال 2000 در شمال بریزبن تأسیس شده است و در ابتدا برنامه‌های خود را در یک سوله برگزار می‌کرد؛ اما اکنون فضایی با گنجایش حدود 300 نفر مردانه و 100 نفر زنانه و فضای پارکینگ برای 80 خودرو دارد.

مسجد تقوا یک مدرسه اسلامی برای کودکان با فعالیت سه روز در هفته دایر کرده است.

کالج اسلامی بریزبن
این کالج در ابتدای سال 1995 میلادی به مساحت 85 هزار و 700 مترمربع در محله «کاراواتا» تأسیس شد؛ کالج اسلامی بریزبن زیرمجموعه فدراسیون کانون مسلمانان استرالیا است که می‌تواند از داخل و خارج استرالیا دانش‌آموز بپذیرد. عملا این کالج مهم‌ترین و معتبرترین مدرسه اسلامی بریزبن و کوئینزلند است.
کالج اسلامی بریزبین دارای کتابخانه، سالن ورزشی، کلاس‌های آموزشی با استاندارد آموزشی استرالیا و محیطی با رعایت قوانین اسلامی است.

در این مدرسه، عربی به عنوان زبان دوم تدریس می‌شود و در دروس دینی که از مقطع پیش‌دبستان تا سال دهم اجباری است، مباحثی مانند قرائت قرآن، تاریخ اسلام، فقه، توحید و اخلاق آموزش داده می‌شود.

کل دانش‌آموزان این دبیرستان در سال 2013 میلادی 977 نفر بوده است که از این میان 535 نفر دختر و 442 نفر پسر هستند. کادر آموزشی مدرسه نیز 65 نفر بوده و سالانه بیش از 10 میلیون و 600 هزار دلار بودجه دارد.

یادآور می‌شود، دروس اسلامی و اکثر دانش‌آموزان این مدرسه از اهل تسنن هستند. فرزندان شیعه‌ای که در این مدرسه تحصیل می‌کردند از محیط دانش‌آموزان و اولیای مدرسه رضایت نداشتند؛ البته ناگفته نماند که این مدرسه سالن ورزشی و فضای خود را برای برگزاری مراسم محرم به‌مدت 14 روز به برادران شیعه افغان اجاره می‌دهد.

مسجد الفاروق
مسجد الفاروق در سال 1990 تأسیس شد و توسعه آن پس از حملات 11 سپتامبر آمریکا و بی‌احترامی برخی به این مسجد، با حمایت دولت به انجام رسید.

این مرکز که در همسایگی کانون السراج شیعیان واقع شده است، مراسم عبادی روزانه و برنامه‌های ویژه به مناسبت‌های مذهبی را برگزار می‌کند و دارای خدمات غسل تنها برای اهل سنت است.

علی‌رغم اینکه مسجد الفاروق به شیعیان خدمات ارائه نمی‌دهد، روابط محترمانه‌ای با کانون السراج دارد.

انتهای پیام/ 852