افزایش فشارها و آینده نامعلوم مسلمانان تاتار در کریمه

به گزارش «شیعه نیوز»، جمیلوا بانویی در سنین شصت سالگی و بسیار برازنده است و دستمال فیروزه ای رنگی به گردن خود می بندد. البته این دستمال فیروزه ای بیشتر از یک مد و در واقع نشانه ای از یک تشکیلات محسوب می شود. زیرا پرچم تاتارهای کریمه به رنگ فیروزه ای است و همین پرچم بر دیوار دفتر اتحادیه زنان کریمه که ساختمانی فرسوده و یک طبقه در قسمت پشتی یک مجتمع آپارتمانی در مرکز شهر سیمفروپول است دیده می شود. خانم جمیلوا می گوید:" وظیفه ما تاتارها این است که همین جا در کریمه بمانیم و به عنوان یک گروه قومی به زندگی خود ادامه دهیم".

خانم جمیلوا و همسرش "مصطفی جمیل اف" که در واقع رهبر تاتارهای کریمه به حساب می آید، سال ها برای بازگشت به این شبه جزیره مبارزه کردند. این زن و شوهر در جولای 1987 همراه با گروهی دیگر از تاتارها در میدان سرخ مسکو برای بازگشت تاتارها به کریمه تظاهرات به راه انداختند، همان تاتارهایی که در سال 1944 و به دستور استالین از سرزمین پدری خود رانده شده بودند.

دو سال بعد یعنی در سال 1989 و همزمان با سیاست پروسترویکای گورباچف اولین گروه از تاتارها به کریمه بازگشتند. تاتارهای کریمه بازگشت خود به این سرزمین را بیش از همه مدیون دولت اوکراین می دانند و اگرچه که از این دولت انتظار کمک نداشتند اما می دانستند که دولت کیف حداقل برای بازگشت آنان کمترین مانع تراشی نکرده است اما با الحاق دوباره شبه جزیره کریمه به روسیه در یک سال پیش بار دیگر دوره ای از ناامنی ها و نگرانی ها آغاز شد. یک سال پیش یعنی در همان زمان که روس ها با برپایی یک همه پرسی در واقع به اشغال کریمه جنبه مشروع و قانونی می بخشیدند بسیاری از تاتارها چمدان های خود را بسته بودند و بر اساس آمارهای موجود ظاهرا تا به امروز ده هزار تاتار به اوکراین کوچ کرده اند. از قرار معلوم حاکمان جدید کریمه ترجیح می دهند که تاتارها این جزیره را ترک کنند.

اما سیگنال های ارسالی از سوی مقامات روسی بسیار تناقض آمیز به نظر می رسد. اگرچه که پرزیدنت ولادیمیر پوتین در آوریل سال گذشته طی فرمانی خواهان اعاده حیثیت تاتارهای کریمه شد اما تا به امروز در عمل هیچ اتفاقی نیفتاده است. مدارس تاتارها مانند گذشته حق تدریس زبان تاتاری ندارند و به گفته نمایندگان تاتار مجلس کریمه تنها یک سوم از دانش آموزان تاتار می توانند به زبان مادری درس بخوانند. با وجود عدم منع قانونی در مورد به کارگیری زبان تاتاری در مراسلات دولتی و رسمی اما این زبان به ندرت از سوی نهادهای دولتی کریمه مورد استفاده قرار می گیرد.

بیش از همه اما این نمایندگان تاتارهای مسلمان هستند که فشارها را احساس می کنند. مصطفی جمیل اف برای دومین بار مجبور به ترک وطن خود شد زیرا مقامات روسی او را در سال گذشته عنصر نامطلوب اعلام کرده و از بازگشت وی به این شبه جزیره جلوگیری کردند. همسرش یعنی خانم جمیلوا می گوید:" او در کیف است و من این جا هستم. اغلب تماس تلفنی داریم. مصطفی همچنان نماینده پارلمان اوکراین است و مانند سنگری محکم از حق و حقوق تاتارها دفاع می کند".

البته ظاهر لاغر و نحیف و افسرده مصطفی جمیل اف شباهتی به یک سنگر سخت و محکم ندارد. با این حال این رهبر تاتار سال ها در زندان بود اما هیچ فشار و شکنجه ای نتوانست او را بشکند و به تسلیم وادارد.

"نریمان جلال اف" در یک رستوران سنتی تاتارهای کریمه با ما قرار ملاقات گذاشت. او که معاون دبیرکل نمایندگان تاتار در مجلس کریمه است می گوید:" در این وقت روز این جا خالی و ساکت است و کسی مزاحم ما نمی شود". دفتر آن مجلس کریمه از سوی حاکمان جدید و به بهانه پرداخت نشدن عوارض نوسازی پلمب شده است:" در حال حاضر ما همچنان هر جایی که پیدا کنیم به وظایفمان عمل می کنیم". جلال اف مردی 30 ساله و عینکی با کت چهارخانه است و به عنوان یکی از نماینده های مسلمانان تاتار وظیفه سنگینی بر عهده دارد.

اما آن چه که جلال اف با صدایی آرام و واژه هایی به دقت انتخاب شده به ما می گوید به همان اندازه نگران کننده به نظر می رسد. به گفته وی یکی از اعضای بلندپایه سازمان تاتارها در بازداشت موقت است و از سوی مقامات کریمه متهم شده که با برپایی تظاهرات هزار نفری در 26 فوریه 2014 قوانین روسیه در مورد تظاهرات و تجمعات را زیر پا گذاشته است. این در حالی است که در تاریخ مذکور هنوز هم قوانین اوکراین در کریمه جاری بود. به گفته جلال اف سی نفر دیگر از فعالان تاتار نیز در آستانه بازداشت و زندان قرار دارند. همچنین تفتیش خانه ها و مساجد برای یافتن "کتاب های افراط گرایانه" افزایش یافته است. آخرین مجوز برای راهپیمایی تاتارها در پایان ژوئن 2014 صادر شد و از آن زمان هیچ مجوزی صادر نشده است. جلال اف می گوید:" باید فکری به حال خودمان بکنیم".

تحولات در طیف های مختلف سیاسی کریمه یادآور همان سیاست "تفرقه بینداز و حکومت کن" است. در عرض یک سال گذشته رقابت های زیادی میان نمایندگان مجلس تاتارها در کریمه آغاز شده است. در همین حال حاکمان جدید نیز به تاتارها فشار می آورند که رهبران جدیدی که وفادار به حکومت جدید باشند انتخاب کنند و این در حالیست که "رفعت چوبارف" دبیرکل مجلس کریمه امکان ورود به این شبه جزیره را ندارد. حاکمان جدید کاندیدایی به نام "رمزی ایلیاسف" را به تاتارها پیشنهاد می کنند اما افرادی مانند جلال اف به هیچ عنوان حاضر به تمکین از حاکمان جدید و خواسته هایشان نمی شوند. کاندیدای مورد توافق همه تاتارها همان مصطفی جمیل اف است. نریمان جمال اف می گوید:"ما مردمی دگراندیش نیستیم بلکه فقط مسلمانیم". با این حال تاتارهای کریمه پذیرفته اند که امروزه تحت قوانین روسیه زندگی می کنند: "این یعنی آن که فدراسیون روسیه مسوول حفاظت از جان و مال تاتارهای کریمه به شمار می آید اما بدون گذرنامه روسی و بیمه های تامین اجتماعی نمی توان در کریمه زندگی کرد. ما حاضریم در این موارد مشخص با حاکمان جدید وارد گفت وگو شویم اما در عین حال حق انتقاد را نیز برای خود محفوظ می دانیم".

از سوی دیگر این روزها در محله موسوم به باغچه سرای که یکی از نقاط توریستی کریمه است ، ناآرامی هایی مشاهده می شود. مالکان مغازه ها و رستوران های این محله توریستی از رفتار ماموران حاکمیت جدید گله دارند و از قرار معلوم ماموران پلیس محدودیت های زیادی را برای این تاتارهای مسلمان تدارک دیده اند. افزون بر آن همین چندی پیش بود که یکی از شبکه های تلویزیونی متعلق به تاتارها در کریمه از سوی ماموران امنیتی مورد حمله قرار گرفت و در عمل تعطیل شد. "شفقت مخمتوف" مدیر این شبکه تلویزیونی توقیف شده می گوید:" در حال حاضر ما تنها از طریق اینترنت امکان پخش برنامه داریم". مخمتوف با ناامیدی می گوید:" حاکمان جدید تنها به بهانه های واهی مجوز ما را لغو کردند. آنها حتی تحمل دیدن پرچم تاتارهای مسلمان را نیز ندارند".

منبع: دی پرسه- ترجمه شفقنا

انتهای پیام/ ص . خ