توصیه امام صادق (علیه السلام) برای تصميم گيري موثر

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از مهر، یکی از ویژگی های انسان های موفق تصمیم گیری درست و موثر است، اما باید دانست که تصميمي موثر و سازنده مي باشد و از كارآيي مناسبي برخوردار است كه داراي ويژگي هايي باشد.

- دارا بودن اطلاعات كافي

اطلاعات از اصلي ترين عناصر تصميم گيري خوب و موثر است، زيرا همه مديران و خط مشي گذاران، هنگام اخذ تصميم نياز به اطلاعات دارند تا بتوانند پيش بيني هاي لازم را درباره رويدادهاي آتي به عمل آورند. شرايط تصميم گيري از دريچه اطلاعات را مي توان در حالات مختلف، بر روي يك طيف قرار داد كه در يك طرف آن، وضع مطمئن و در انتهاي ديگر وضع تشنج زا قرار مي گيرد.

تحت شرايط مطمئن، اطلاعات به اندازه كافي وجود دارد و ما به خوبي نسبت به هدف ها آگاهي داريم و درباره نتيجه اقدام يا راهي كه در پيش رو داريم مي توانيم اطلاعات دقيق قابل سنجش و معتبر يه دست آوريم. از اين رو فردي كه در شرايط مطمئن تصميم مي گيرد به اهداف و رويه هاي كار آشنا است و در مورد تصميم گيري خود اطلاعات كافي دارد و بالطبع به تصميمات برنامه ريزي شده نزديك است، چرا كه در تصميمات برنامه ريزي شده، اهداف، رويه ها، روشها روشن است و سياست هاي سازمان چگونگي اخذ تصميم را مشخص مي كند.

در تصميم برنامه ريزي شده، تا حد آزادي عمل از فرد گرفته مي شود، زيرا اين سازمان است كه تعيين تكليف مي كند و نسبت به آنچه بايد انجام شود، تصميم مي گيرد. با اين حال تصميمات برنامه ريزي شده با هدف صرفه جويي در وقت يا دادن آزادي عمل و اختيار بالا به مديران مي باشد.

سياست ها، مقررات و رويه ها سبب مي شوند تا مديران در وقت خود صرفه جويي كنند و مقدار بيشتري از وقت خود را صرف امور مهم تر نمايند. وقتي مديران با مسائل پيش بيني نشده و اضطراري روبه رو مي گردند كه سياست هاي سازمان يا شركت براي حل آنها روشي ارائه ننموده و اطلاعات كافي در اين زمينه جمع آوري نشده باشد در اين صورت آنها مجبورند تصميمات برنامه ريزي نشده بگيرند و پس نياز به اطلاعات جامع در چنين موقعيت هايي لازم و ضروري است و تصميم گيري در سازمان زماني موثر مي باشد كه از اطلاعات كافي بهره مند گردد. كلام نوراني امام صادق(ع) به همين نكته اشاره دارد كه در فرازي از وصيت خود به عبدالله بن جندب مي فرمايد: به هنگام هر امري توقف كن، تا ورودي را از خروجي آن شناسايي نمايي قبل از اينكه در آن تصميم واقع گردي و پشيمان شوي.

- آينده نگري و عاقبت انديشي

يكي ديگر از ويژگي هاي تصميم گيري موثر اين است كه تصميم با تدبير و عاقبت انديشي توام باشد، بدين معنا كه اخذ تصميم بدون انديشه در سرانجام آن نمي تواند به صورت يك تصميم خوب، بخردانه و موثر باشد. اميرمومنان(ع) دور انديشي و آينده نگري را نشانه عقل و خردمندي مي شمرند و خردمندترين و عاقل ترين انسانها را افرادي مي دانند كه آينده نگري و عاقبت انديشي بيشتري دارند.

- استفاده از تجربه

يكي از مسائل مهم در تصميم گيري استفاده از تجارب گذشته است. بهره گيري مناسب از تجارب گذشته مي تواند اطلاعات بسيار ارزشمندي را در اختيار مديران قرار دهد. اگر از تجربه هاي گذشته به صورت صحيح و مناسب بهره برداري شود، ميزان خطا و اشتباه در تصميم ها كاهش مي يابد و تصميمات ارزش و اعتبار بيشتري خواهند داشت. حضرت امير(ع) مي فرمايد: آن كس كه تجربه ها را حفظ كند و به موقع از آنها استفاده نمايد كارهايش به نتيجه مي رسدو نيز مي فرمايد؛كسي كه تجربه اش كم باشد گول مي خورد و كسي كه تجربه اش بسيار باشد كمتر فريب مي خورد.

- بهره گيري از مزاياي تصميم گيري فردي- گروهي

تصميم گيري در صورت فردي و گروهي داراي معايب و مزايايي است. نقاط قوت تصميمات گروهي كسب اطلاعات جامع تر و كامل تر، پذيرش سريع تر تصميم، مشروعيت بيشتر و افزايش تنوع ديدگاهها است و نقاط ضعف آن وقت گير بودن، مبهم و لوث شدن مسئوليت ها و فشار گروه بر اعضا جهت سازش افراد است. نقاط قوت تصميمات فردي سرعت بالا، مشخص بودن مسئوليت تصميم و است و نقاط ضعف آن خلاقيت و نوآوري كم و دقت پايين تصميم است.

بهترين تصميم گيري اين است كه با ديگران مشورت و از آنان نظرخواهي شود، اما پس از جمع آوري آرا تصميم گيري نهايي با خود شخص باشد اين تصميم گيري مشورتي مزايا و قوت تصميم گيري فردي و گروهي را دارد و از مشكل كمتري برخوردار است. در نتيجه مي توان گفت مهمترین عامل در هر نوع تصميم گيري موثر و موفقيت آميز، قاطعيت و ثبات در تصميم است و تصميم گيري آن گاه موثر و كارا خواهد بود كه از درجه قاطعيت و ثبات لازم بر خوردار باشد. اميرمومنان(علیه السلام) مي فرمايد: خداوند سبحان، پيامبران و فرستاده هاي خود را در تصميم ها داراي قدرت و قاطعيت قرار داد.

منابع
- بحار الانوار، ج ۷۸
- غرر الحكم و دررالكلم، حکمت ۳۳۶۷ و ۸۰۳۹
- نهج البلاغه، خطبه

انتهای پیام/ ز.ح