ناتو پشت مرزهاي روسيه

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از ایرنا، هنگامي كه در دهه ۹۰ ميلادي، سازمان پيمان آتلانتيك شمالي يا ناتو شروع به ايجاد تغييراتي در ساختار خود همچون شوراي همكاري آتلانتيك شمالي و طرح مشاركت براي صلح كرد، بسياري از ناظران حوزه هاي امنيتي آن را به مثابه يك گسترش تفسير كردند. چراكه اهداف هريك از طرح ها نشان مي داد كه سازمان ناتو و در راس آن آمريكا تلاش دارد تا فضاي راهبردي و عملياتي خود را گسترش دهد تا بتواند كشورهايي را كه زماني در بلوك اتحاد جماهير شوروي قرار داشتند به نظام امنيت دستجمعي غرب بيافزايد.

 در حالي اين اقدامات يعني گسترش ناتو در يك دهه اخير با شدت و ضعف ادامه داشت و در حالي آمريكا و روسيه در دوران رياست جمهوري دميتري مدوديف (۲۰۸- ۲۰۱۲)به يك همكاري نسبي دست يافته بودند كه با بر سر كار آمدن ولاديمير پوتين در سال ۲۰۱۲ (۱۳۹۱) و وقوع تحولاتي نظير طرح سپر دفاع موشكي ناتو و بحران سوريه، اين دو كشور در عمل به سمت و سوي تعارض و اختلاف پيش رفتند. اما در جديدترين اقدامات دو سويه، موضوع پيوستن فنلاند و برخي جمهوري هاي حوزه درياي بالتيك به سازمان ناتو تبديل به اختلاف ميان طرفين گرديده است.

در اين رابطه سرگئي شايگو وزير دفاع روسيه، در سفر روز پنجشنبه سوم مرداد و در ديدار با مقامات فنلاندي، اين كشور را به اقدامات نظامي خاص در پاسخ به عضويت احتمالي در ناتو تهديد كرد. در واقع شايگو يادآور شده بود كه عضويت فنلاند در ناتو، روسيه را وادار خواهد كرد تا با توجه به گسترش ناتو و نزديك شدن اين اتحاد نظامي به مرزهاي اين كشور، تدابير نظامي خاصي را براي تقويت امنيت خويش در نظر بگيرد.فنلاند كشوري در منطقه اسكانديناوي در شمال اروپاست كه از شمال با نروژ، از شرق با روسيه و از غرب با سوئد همسايه‌ است. بر اين اساس، نزديكي جغرافيايي و هم مرز بودن فنلاند به روسيه يكي از عوامل نگراني روس ها از پيوستن اين كشور به ناتو شده است.

در ديگر سو نيز، روز يكشنبه ششم مرداد، جيم تاون سند معاون وزير دفاع آمريكا، از مخالفت مقامات مسكو با عضويت احتمالي فنلاند در سازمان ناتو ابراز دلسردي نمود. به گفته اين مقام بلندپايه پنتاگون، كه به هلسينكي پايتخت فنلاند سفر كرده است، هر كشوري بايد حق داشته باشد تا به طور مستقل تصميم بگيرد كه در چه اتحاد و سازماني عضو باشد يا نباشد.در اين قالب، از ديدگاه آمريكايي ها، گسترش ناتو به مناطق مختلف اروپا با عناوين مختلف، سياستي است كه مي تواند علاوه بر ادغام كشورهاي ديگر در يك نظام امنيت دستجمعي به كنترل بحران در مناطق مختلف و از جمله در اروپا كمك كند. هرچند در اين ميان فنلاند يكي از باثبات ترين كشورهاي منطقه بالتيك و اروپاي شمالي از نظر سياسي و امنيتي محسوب مي شود اما شايد نزديكي جغرافيايي اين كشور به روسيه مي تواند عامل اصلي ادغام اين كشور تلقي كرد. واشنگتن كه در موارد مختلف و به ويژه در موضوع بحران سوريه تلاش كرده تا از طرق مختلف به روس ها فشار وارد آورد، با طرح موضوع سپر دفاع موشكي ناتو و حال با طرح گسترش ناتو به مناطق همجوار روسيه به دنبال فشار بر سياست خارجي مسكو جهت عقب نشيني در بحران سوريه و يا موارد مشابه آن است.

از ديگر سو، روس ها كه از ديرباز گسترش ناتو به سمت مناطق همجوار خود را در مسير كاهش اقتدار خود در نظام بين الملل و از بين رفتن مناطق حايل هم مرز ناتو با اين كشور تفسير كرده اند، در سال هاي اخير تلاش كرده اند تا در يك فضاي باثبات ضمن تعامل با ناتو در قالب شوراي روسيه – ناتو و نيز نزديك سازي روابط خود با جمهوري هاي سابق اتحاد جماهير شوروي، به نوعي اين كشورها را به قالب اتحاد با خود بازگرداند. بر اين مبنا، طبيعي است كه مسكو علاوه بر اينكه با اصل و مبناي گسترش ناتو به كشورهاي شوروي سابق مخالفت ورزد، با پيوستن كشورهاي همجوار خود در درياي بالتيك و به ويژه فنلاند نيز مخالفت كند. در اين زمينه،آناتولي آنتونف معاون وزير دفاع روسيه، نيز اين اقدامات ناتو را يادآور ذهنيت جنگ سرد آمريكا خواند. دوران جنگ سرد به سال هاي پس از جنگ جهاني دوم تا سال ۱۹۹۰ يعني فروپاشي اتحاد جماهير شوروي گفته مي شود كه در آن آمريكا و شوروي با ايجاد ائتلاف ها و رقابت نظامي، فضايي از تعارض و تقابل را ميان خود ايجاد كردند.

در نهايت، موضوع گسترش ناتو به شرق كه در زمان خود روسيه با حساسيت ويژه اي آن را دنبال و مخالفت خود را با آن اعلام كرده بود همچنين موضوع پيوستن كشورهاي حوزه بالتيك و به ويژه فنلاند كه داراي مرز طولاني با روسيه است، از جمله مواردي است كه مسكو بار ديگر آن را بازگشتي به دوران جنگ سرد دانسته و با آن مخالف مي ورزد. بر اين مبنا اگر بخواهيم قطعات پازل امروز روابط آمريكا و روسيه و حتي روسيه و ناتو را در كنار هم قرار دهيم، متوجه خواهيم شد كه زنجيره اي از تحولات راهبردي و منطقه اي باعث گرديده است تا سه طرف بر اعمال فشار بر يكديگر از طرق و مسيرهاي مختلف اصرار ورزند.

انتهای پیام/ ز.ح