آمادگی آمریکا برای حضور نظامی در افغانستان

SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به گزارش «شیعه نیوز» به نقل از فارس، با گذشت بیش از 11 سال از حضور نظامی آمریکا در افغانستان، شواهد حاکی از آن است که آمریکا قصد دارد همچنان در این کشور که از موقعیت ژئو پلتیکی خاصی برخوردار است باقی بماند. در این زمینه لئون پانتا، وزیر دفاع و ژنرال مارتین دمپسی رئیس ستاد مشترک ارتش آمریکا تاکید کردند، واشنگتن همچنان شریکی استراتژیک برای افغانستان باقی می‌ماند و در نشست ناتو در شیکاگو تصمیم گرفته شد که حمایت‌های نظامی پس از 2014 از این کشور ادامه داشته باشد. لئون پانتا که به همراه ژنرال مارتین دمپسی در یک برنامه خبری حاضر شده بود، ضمن اشاره به تعهد آمریکا در نشست سران ناتو در شیکاگو در مه 2012 میلادی در زمینه حضور بلند مدت در افغانستان تاکید کرد که باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا هر آنچه در توان دارد برای اجرای توافقات شیکاگو انجام خواهد داد.

در حالی که برخی معتقدند آمریکا پس از دسامبر سال 2014 نباید هیچ نیرویی را در افغانستان داشته باشد، ژنرال دمپسی و پانتا اعلام کردند که انتظار دارند و تمایل دارند که نیروهای آمریکایی پس از 2014 نیز در افغانستان بمانند. هر چند اظهار داشتند که هنوز تصمیمی در این باره اتخاذ نشده است.ژنرال دمپسی در ادامه با اشاره به نیروهای حاضر در افغانستان اظهار کرد: تاکنون کسی درباره باقی ماندن "هیچ" نیرویی در افغانستان به من پیشنهاد نداده است. با این حال هنوز تصمیمی در رابطه با شمار نیروهایی که قرار است در آنجا بمانند، گرفته نشده است.

دمپسی هم چنین ادعا کرد که ما (آمریکا) برای افغانستان ارتشی تشکیل داده ایم که توانایی‌های خود را برای تامین امنیت افزایش داده است. دمپسی در توضیح اهداف عملیات افغانستان گفت: هدف ما ایجاد افغانستانی باثبات و قدرتمند بود که بتواند خود را اداره کرده و اجازه ندهد که القاعده برای خود پایگاهی امن ایجاد کند. وی تاکید کرد که آمریکا و نیروهای ائتلاف قدرت طالبان را تضعیف کرده‌اند و خشونت‌ها کاهش یافته است.

همچنین پانتا درباره تحولات افغانستان عنوان داشت: تقریبا سه چهارم مسئولیت‌های امنیتی به نیروهای افغان واگذار شده است و این به دلیل دستاوردهایی است که نیروهای افغان، ارتش آمریکا و شرکای ائتلافی آنها به دست آورده‌اند. گفتنی است که لئون پانتا در فوریه 2012 اعلام کرده بود که تا اواسط سال 2013 میلادی ماموریت رزمی آمریکا در افغانستان خاتمه خواهد یافت. همچنین بر اساس طرح ناتو قرار است به صورت تدریجی مسئولیت‌های امنیتی به نیروهای افغان واگذار شود. به گفته راسموسن دبیر کل ناتو  نقش نیروهای ناتو در افغانستان به تدریج و از اواسط سال 2013 میلادی تغییر خواهد کرد.

اظهارات این دو مقام عالی رتبه آمریکایی در حالی بیان می شود که افغانستان و آمریکا در صدد امضای توافقنامه امنیتی هستند که به گفته برخی مقامات افغان این توافقنامه امنیتی میزان کمک‌های مالی و تجهیزاتی آمریکا به دولت افغانستان، خصوصا به نیروهای امنیتی این کشور را مشخص خواهد کرد. همچنین براساس این توافقنامه، تعداد نیروهای آمریکایی در افغانستان پس از واگذاری کامل امنیت کشور به نیروهای افغان پس از 2014 نیز روشن خواهد شد. این گفته‌ها در حالی مطرح می‌شود که حکومت افغانستان چند ماه قبل، سندی با اعتبار 10 ساله را با آمریکا امضا کرد که براساس آن همکاری‌های دو کشور پس از خروج نیروهای خارجی از افغانستان نیز ادامه خواهد یافت.

اما موافقتنامه‌ای که به گفته وزرات خارجه افغانستان قرار است به زودی امضا شود، موضوعات دیگری چون حضور و ایجاد پایگاه‏های آمریکا در افغانستان را به روشنی بیان خواهد کرد. در این زمینه محمد کریم خلیلی معاون دوم رئیس جمهوری افغانستان، امضای توافقنامه امنیتی با آمریکا را به پذیرش خواسته های کابل توسط واشنگتن، مشروط کرد. تاکید آمریکا برلزوم مصونیت قضایی نظامیان این کشور در افغانستان و عدم واگذاری مسئولیت کامل زندان بگرام به دولت کابل از مهمترین موانع فرا روی امضای توافقنامه امنیتی محسوب می شود.

چندی پیش حامد کرزی رئیس جمهوری افغانستان در راستای طرح دوباره خواسته های این کشور برای امضای توافقنامه امنیتی بر لزوم احترام نیروهای خارجی به منافع و حاکمیت ملی این کشور، تاکید کرد. کرزی در دیدار هیئتی از مجلس سنای آمریکا در کابل با اشاره به طرح حضور شماری از نظامیان این کشور در افغانستان پس از سال 2014 گفت، نیروهای خارجی باید به به ارزش های جامعه افغان احترام گذارند. حامد کرزی در این دیدار همچنین گفت،نظامیان آمریکایی باید از روستاهای افغانستان خارج شده و به مراکز و پایگاه‌های خود منتقل شوند. رئیس جمهوری افغانستان در ادامه خاطرنشان کرد، آمریکا باید در توافقنامه امنیتی کابل و واشنگتن منافع ملی و حاکمیت ملی افغانستان را مد نظر قرار دهد.

چنانچه این روند ادامه یابد،دولت کابل مذاکرات درباره توافقنامه امنیتی با واشنگتن را تعلیق می کند. کرزی دو ماه پیش برای مذاکره در خصوص توافقنامه امنیتی به واشنگتن رفت و با برخی مقام های آمریکا از جمله باراک اوباما رئیس جمهوری این کشور به تبادل نظر پرداخت. البته شرایط برای توافق نهایی کرزی و اوباما درباره توافقنامه امنیتی آمریکا و افغانستان فراهم نشد و تنها در برخی موارد شامل پایان عملیات رزمی نیروهای خارجی در افغانستان در بهار آینده و کنترل فضای هوایی این کشور توسط دولت کابل، روسای جمهوری دو کشور به توافق شفاهی دست یافتند. رئیس جمهوری افغانستان با توجه به حساسیت موضوع مصونیت قضایی نیروهای آمریکایی در افغانستان، تصمیم گیری درباره مصونیت قضایی نظامیان آمریکایی را به لویه جرگه سپرد.

در چنین شرایطی علاوه برفشارهای آمریکا بر کرزی برای امضای توافقنامه امنیتی با آمریکا، رئیس جمهوری افغانستان در عرصه داخلی با انتقادهای گسترده روبرو است. مخالفان می گویند،اعطای مصونیت قضایی به نظامیان آمریکایی پیامدهای ناگواری برای افغانستان به دنبال دارد. محافل سیاسی افغانستان، سپردن مسئولیت تصمیم گیری درباره مصونیت قضایی نظامیان آمریکایی در افغانستان به لویه جرگه تنها با هدف کاهش فشار افکار عمومی بر دولت کابل است و کرزی همان راه گذشته مبنی بر نادیده گرفتن نظرات این نشست وسپس امضای توافقنامه با کاخ سفید را می پیماید. در صورت امضای این توافقنامه می توان پیش بینی کرد که حضور نظامی آمریکا در افغانستان به شکلی دیگر ادامه پیدا می کند.

 آمریکا و متحدین آن در افغانستان دریافته اند که تداوم حضور نظامی در افغانستان به صورت فعلی جز افزایش حملات علیه نظامیان آنها و تلفات هر چه بیشتر ارمغان دیگری برای آنها ندارد. در عین حال کاهش بودجه حضور نظامی آمریکا در افغانستان باعث شده تا برنامه ریزان پنتاگون ناچار شوند تا در سال 2013 میلادی دایره عملیات نظامی آمریکا را محدودنمایند. طبق گزارش ها در حالی که بودجه در نظر گرفته شده برای جنگ در  افغانستان در سال 2012 میلادی حدود 118 میلیارد دلار بوده است اما در سال 2013 میلادی این بودجه به حدود 89 میلیارد دلار کاهش خواهد یافت و این بدان مفهوم است که آمریکا در عین کاهش شمار نظامیان خود ناچار است که عملیات نظامیان خود را محدود به انجام ماموریت های آموزشی کند.

با این همه شواهد حاکی از آن است که آمریکا به هیچ رو مایل به ترک کامل افغانستان نیست و تمایل دارد تا ضمن حفظ برخی از نیروهای خود، همچنان اجازه استفاده از پایگاه های نظامی افغانستان و یا ایجاد پایگاه‌های جدید را داشته باشد. امضای توافقنامه همکاری های نظامی و امنیتی بین آمریکا و افغانستان با این هدف صورت گرفته است. با این همه برخی کشور های همسایه افغانستان بویژه روسیه و ایران مخالفت خود را با ادامه حضور نظامی آمریکا در این کشور اعلام کرده و آن را عاملی برای گسترش تنش و بی ثباتی تلقی می‌کنند.

در این زمینه بویژه روسیه حساسیت زیادی نشان داده است. از جمله در سپتامبر 2012 میلادی الکساندر گروشکو معاون وزارت خارجه روسیه، از انتشار اخباری در مورد اقدام آمریکا در تاسیس پایگاه هایی جدید در افغانستان ابراز نگرانی کرد. گروشکو اظهار داشت ظرفیت هزاران نفری این پایگاه ها با ماموریت محدود آتی آمریکا در افغانستان، یعنی آموزش نیروهای پلیس و ارتش این کشور، همخوانی ندارد. ویتالی چورکین، نماینده دائم روسیه در سازمان ملل نیز نگرانی مشابهی را مطرح کرد. چورکین این پرسش را مطرح کردکه اگر عملیات به اصطلاح ضد تروریستی اعضای ناتو از جمله آمریکا در افغانستان به پایان رسیده است چه دلیلی برای ماندگاری پایگاه های آن‌ها در این کشور وجود دارد؟ هر چند باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، در سخنرانی خود در نشست سران سازمان ملل بار دیگر بر قطعیت خروج نیروهای نظامی این کشور از افغانستان که تاریخ آن 2014 اعلام شده است، تاکید کرد، با این همه اظهارات وی متضمن پاسخی به شبهه‌ها در مورد استمرار فعالیت پایگاه های آمریکا در افغانستان نبود.

 به گفته چورکین اگر آمریکا ادامه حضور نظامی خود را در افغانستان، برای موفقیت در ماموریت مبارزه با تروریسم در این کشور ضروری می داند، باید از شورای امنیت تقاضای تمدید مجوز کند. اگر بر زمان خروج از افغانستان یعنی 2014 تاکید دارد، باید توجیهی منطقی برای حفظ پایگاهای خود و تاسیس پایگاه های جدید در پس از آن دوران، ارائه کند. اظهارات نماینده دائم روسیه در سازمان ملل، پیامی برای مقامات آمریکایی بود و آن این که اگر آمریکا هدف اصلی خود در مورد ایجاد پایگاه های نظامی در افغانستان را آشکارا اعلام نکند، روابط مسکو و واشنگتن با پیچیدگی های بیشتری مواجه خواهد شد. در واقع قصد آمریکا در حفظ پایگاه‌هایش در افغانستان و یا آن گونه که مقام های روسیه می گویند، تلاش آمریکا برای تاسیس پایگاه های جدید، بر بی اعتمادی مقامات روسی به اهداف واقعی آمریکا افزوده است.

انتهای خبر/ ز.ح