اجرای قوانین تبعیض آمیز علیه زنان شیعه در عربستان

به گزارش «شیعه نیوز»، با وجود اینکه وضعیت زنان شیعه در دو عرصه فراگیری علم و اشتغال بهبود یافته اما این پیشرفت در حد شغل های بسیار ساده باقی مانده است. زن شیعه امکان فعالیت در بخش مدیریتی مراکز دولتی را ندارد. برخلاف زنان سنی عربستان که توانسته ­اند در تمام بخش های دولت عربستان پست ها مدیریتی را در دست گیرند، در این کشور یک زن شیعه یافت نمی شود که پستی در حد مدیریت مدرسه داشته باشد، در حالی که درصد بالایی از معلمان وزارت آموزش و پرورش عربستان را زنان تشکیل می دهند و این زنان جز اولین نفراتی بودند که برای خدمت به میهن، حاضر به فعالیت در مناطق محروم و دور افتاده شدند و با خدمت رسانی و آموزش در این مناطق دور افتاده، سختی و مشقت بسیاری متحمل شدند. عده­ ای از آنها با اینکه ازدواج کرده و صاحب همسر و فرزند بودند، بیشتر از 6 یا 7 سال در آن مناطق ماندگار شدند. علاوه بر وزارت آموزش و پرورش، زنان شیعه در مراکز مربوط به وزارتخانه­ های بهداشت و کار و امور اجتماعی هم معمولا پست مدیریتی ندارند که این امر در مناطق شیعه نشین بیشتر اتفاق می­ افتد.

علاوه بر این، زن شیعه تقریبا هچ مشارکتی در امور و مراسم رسمی ندارد. از او برای شرکت در این مراسم و حتی رویدادهای ملی مثل جشنواره خرما و کنفرانس ها و دیدارهای رسمی زنان دعوت نمی­ شود.

برای فعالیت زن شیعه حتی در انجمن های خیریه مردان شیعه هم محدودیت هایی سنگینی اعمال میشود، به طوری که دادن مجوز عضویت به او ممکن است چندین ماه طول بکشد، به این دلیل که تحقیقات گسترده ­ای در مورد او به عنوان یک زن فعال در هر پست انجام می ­شود تا در نهایت موافقت وزارت کار و امور اجتماعی و وزارت کشور برا فعالیت او جلب شود.

لازم به ذکر است؛ در مناطق شیعه نشین و به خصوص در شهرهای سیهات و القطیف و حومه آنها انجمن های خیریه مخصوص زنان وجود ندارد. در صورتی که در سایر مناطق و شهرستان های کشور، خواهران سنی ما از امکانات این انجمن های زنانه بهره مندند. انجمن هایی که در خدمت تحقق اهداف اجتماعی این زنان هستند و زنان از طریق آنها مشارکت اجتماعی خود را در جامعه اعمال می­ کنند. علاوه بر این در تمامی بخش های منطقه شرقی، انجمن هایی از جمله انجمن خیریه زنانه در شهر «دمام» و همچنین انجمن های خیریه دیگری در استان های «الخبر»، «الأحساء»، «الجبیل» و «الخفجین» برای زنان سنی وجود دارد، در برخی استان ها تاکنون به زنان شیعه اجازه داده نشده که یک انجمن مخصوص زنان داشته باشند، با این بهانه که یک انجمن زنانه منفک از انجمن های خیریه محلی مردان که زنان در آن فعالیت های محدودی دارند، احتیاج ندارد.

زنان شیعه فرصت و امکان ارتقا شغلی ندارند و تبعیض های فراوانی که از سوی روسای آنها در موردشان اعمال می­ شود فرصت ترقی و آموزش عالی از آنها گرفته شده است  و به دلیل وابستگی آنها به مکتب جعفری، مسوولان و تصمیم گیران به مهارتهای علمی و عملی آنان توجه نمی ­کنند.

سازمان جهانی دفاع از حوق بشر معتقد است که نبود اساسسنامه حقوق بشر برای شهروندان، مانع اساسی برای عدم تحقق حقوق زنان عربستانی است. با اینکه در آگوست سال 2000 حکومت عربستان حاضر به امضا توافقنامه «رفع تمامی اشکال تبعیض علیه زنان» شد البته به جز مواردی که مخالف احکام شریعت و اسلام باشد اما حکومت عربستان هنوز به زن شیعه اجازه نداده که با این سازمان ها پیرامون حقوق از دست رفته ­اش صحبت کند و حتی بسیاری از مسوولان و تصمیم گیران هم این حقوق را مطالبه نکرده ­اند. البته یکسری اصلاحات، آن هم برای زنان سنی آغاز شده است اما هیچ نماینده­ای از طرف زن شیعه در مجلس شورای عربستان وجود ندارد و هیچ بخش اداری و کاری­ برای تامین نیازها و خواسته­های زن شیعه در نظر گرفته نشده است. زن شیعه­ ای که همیشه وفاداری او نسبت به کشور و رهبری مورد شک قرار می­ گیرد و همیشه از طرف همکاران سنی­اش به خاطر وابستگی مذهبی یا طایفه ­ای ­اش تکفیر می ­شود.

هنوز یک راه طولانی پیش روی حکومت عربستان وجود دارد تا بتواند در زمینه ایجاد برابری میان زن شعه و سنی به پیشرفت هایی برسد، قبل از اینکه بتواند اهداف و بندهای توافقنامه تبعیض علیه زنان را اعمال کند و برابری میان زنان و مردان عربستانی را تحقق بخشد.

وقتی حکومت از زنان شیعه می­ خواهد که وظایفشان را بدون هیچ کم و کاستی انجام دهند باید خودش نیز به تکالیفی که در قبال این زنان دارد رسیدگی کند. حکومت وظیفه دارد نیازها و خواسته ­های آنها را برای حضور فعالشان در عرصه اجتماع تحقق بخشد، به آنها فرصت تصمیم گیری دهد، همچنین برای ارتقا سطح تحصیلی و آموزشی آنها از طریق دادن بورسیه ­های آموزشی برای اخذ درجه ارشد و دکترا از طرف وزارت آموزش عالی زمینه سازی کند. امکان فعالیت آنها در عرصه شغلی مناسب مثل تدریس در دانشگاه و عضویت در هیات علمی نه فعالیت به شکل قراردادی را فراهم کندو سهمیه ­های آنها در دانشگاه های علوم تجربی به خصوص در رشته ­های پزشکی را افزایش دهد.

دانشگاه «ملک فیصل» به ندرت زنان شیعه را علی رغم رتبه­ های بسیار بالایی که دارند در رشته پزشکی می­ پذیرد و زنان سنی را حتی اگر رتبه ­های پایینتری داشته باشند، ترجیح می ­دهد. در چنین شرایطی زنان شیعه مجبورند با حمات مالی پدر خود که ممکن است در سطحی بسیار معمولی باشد به دنبال بورسیه ­های خارج از کشور برای تحصیل در رشته پزشکی بروند یا در دانشگاه های شهرهای جده یا ریاض تحصیل کنند، فقط به خاطر اینکه یک دانشگاه یا دانشکده دولتی یا غیر دولتی در استان القطیف وجود ندارد، هرچند این اواخر یک دانشکده خدمات اجتماعی برای دختران  در کنار تنها انستیتوی رشته پرستاری، مرکز آموزش فنی و حرفه­ای دختران و یکسری مدارس دخترانه که ساختمان اغلب آنها اجاره­ ای است، افتتاح شد.

همانطور که گفته شد عدم مشارکت زنان شیعه در مراسم و جشنواره ­های دولتی و غیر دولتی سبب شده که آنها از تمام زنان اهل تسنن جدا بمانند.

لازم به ذکر است؛ که زنان سنی عربستانی مدارسی برای حفظ قرآن دارند و می ­توانند از طریق این مدارس، دروس دینی را فرا گیرند. همچنین آنها می­ توانند در  تمامی رشته­ های دینی دانشگاه ­های عربستان تحصیل کنند و اجازه شرکت در جلسات جهانی جوانان مسلمان و کلاس ­های امداد رسانی و هلال احمر عربستان و ... را دارند. در حالیکه برای زن شیعه تاسیس حوزه ­های علمی رسمی به منظور آموزش علوم دینی و فقه مخصوص زن در مذهب جعفری ممنوع است. علاوه بر این دختران شیعه از رفتار ناشایسته استادان و کارمندان دانشگاه دانشگاه در هر کدام از بخش­ های دانشگاه ملک فیصل در شهرهای «الاحساء» و «الدمام» ناراضی هستند.

دانشگاهی که مجموعه ­ای از اساتید افراط­ گرای سنی بر آن احاطه دارند و اغلب آنها کسانی ­اند که تابعیت عربستان گرفته ­اند و عربستانی الاصل نیستند، این وضعیت در دانشکده­ های دختران در شهر دمام و همچنین در دانشگاه ملک سعود در شهر ریاض نیز قابل مشاهده است. زن شیعه عربستانی علاوه بر اینکه از یادگیری دروس دینی مخصوص شیعه منع شده از تحصیل در رشته تاریخ نیز محروم است و به ندرت دیده می­شود که یک دختر شیعه در رشته تاریخ تحصیل کند که پیامد این وضعیت گرفتن فرصت تحصیل از دختران شیعه در این رشته و رشته­های دینی است.


شفقنا