۳۲

معتبرترین قول شهادت‌ حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) کدام‌ است

نویسنده کتاب «صحیفه فاطمیه» با بیان اینکه ۱۳ قول درباره روز شهادت حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) از جانب مورخان و محدثان نقل شده است، به مشهورترین قول در این زمینه اشاره کرد.
کد خبر: ۳۳۵۴۶
۱۷:۳۷ - ۱۷ فروردين ۱۳۹۱
SHIA-NEWS.COM شیعه نیوز:

به مناسبت سالروز شهادت حضرت زهرای مرضیه(سلام الله علیها) پیرامون اقوال مختلف شهادت آن حضرت با حجت‌الاسلام «حمید احمدی جلفایی» پژوهشگر مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث و نویسنده کتاب‌های «احکام حجاب و عفت، در گلستان مرجعیت»، «بهترین‌ها و برترین‌ها در کتاب و سنت»، «چهل حدیث پیرامون حجاب و عفت زنان»، «حجاب برتر (بررسی جایگاه چادر در حجاب اسلامی)» و «صحیفه فاطمیه: جامع خطبه‌ها، کلمات قصار، ادعیه، اشعار، فضائل، کرامات و سایر ملحقات حضرت فاطمه» گفت‌و‌گو کردیم که مشروح آن در فارس آمده است:

۱۳ قول مختلف درباره تاریخ شهادت حضرت زهرا(سلام الله علیها) وجود دارد

* با توجه به اینکه اقوال مختلفی در خصوص روز شهادت حضرت صدیقه طاهره سلام الله علیها توسط مورخین و محدثین نقل شده، کدام قول معتبرتر است؟

- در تقویم زندگی حضرت فاطمه علیها‌السلام، همچون سایر معصومین(علیهم السلام) بین مورخان و محدثان اخلاف وجود دارد، در این اختلاف بیش از هر چیز به ضعف فرآیند ثبت و ضبط در آن زمان بر می‌گردد، به ویژه آنکه ضابطان و محدثان در آن دوره به مباحث تواریخ و ولادات و وفیات اهمیت چندانی نمی‌دانند و شبیه این اختلافات در مورد خود رسول اکرم(صلی الله علیه و آله) نیز کمابیش وجود دارد. اما این اختلافات در مورد تقویم زندگانی حضرت زهرا(سلام الله علیها) نسبت به سایر معصومین بیشتر است و این ظاهراً به نوع جنسیت آن حضرت (سلام الله علیها) یعنی به زن بودن ایشان بر می‌گردد که طبیعتاً موجب ارتباط و اطلاع نسبتاً کمتر از این تواریخ می‌شدند، به طور کلی ۱۳ گفته مختلف در منابع تاریخی و روایی در مورد تاریخ شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها وجود دارد که عبارت است از:

۱ـ ۴۰ روز بعد از وفات رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این گفته را مرحوم مجلسی در «بحار‌الانوار» جلد ۴۳ صفحه ۲۱۲ حدیث ۴۱ از کتاب «عیون المعجزات» نقل کرده است، همچنین در کتاب «کشف الغمه» جلد۱ صفحه ۵۰۰ با استناد به روایتی مجهول این گفته نقل شده است.
۲ـ ۴۵ روز بعد از وفات رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این گفته را برخی از محدثان به عنوان یک گفته نامعلوم نقل کرده‌اند.

۳ـ دو ماه بعد از وفات رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این گفته را «حاکم نیشابوری» در کتاب «مستدرک» از عایشه نقل کرده است.

۴ـ ۷۰ روز پس از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این گفته را یکی از دانشمندان اهل سنت «ابن عبد الاب» در کتاب «الاستیعاب» نقل کرده است.

۵ـ ۷۲ روز پس از رحلت رسول خدا، این گفته را «ابن شهر آشوب» در کتاب «المناقب» جلد ۳ صفحه ۳۵۷ آورده است و گفته که مطابق آن حضرت(سلام الله علیها) در روز شنبه ۱۷ شب مانده از ربیع‌الاخر در سال دهم هجری در سن ۱۷ سال و ۷ ماهگی دار دنیا را وداع گفته است و البته «ابن طاووس» هم کتاب «اعلام الوری» صفحه ۱۴۷ به عنوان قول اظهر ذکر کرده است.

۶ـ ۷۵ روز پس از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این گفته که در کتاب «الکافی» مرحوم کلینی جلد یک صفحه ۴۵۸ آمده است که مطابق آن «مرحوم کلینی» با استناد از امام باقر علیه‌السلام، ولادت آن حضرت را ۵ سال پس از مبعث و شهادت وی را ۷۵ روز بعد از وفات پدرش در سن ۱۸ سال و ۷۵ روزگی ذکر کرده است، در کتاب «دلایل الامامه» «طبری»، صفحه ۴۵ طبق روایتی به نقل از امام باقر علیه‌السلام و نیز در کتاب «الخرائج» مطابق روایتی به نقل از امام صادق علیه‌السلام این نطریه مورد تائید قرار گرفته و در متن این روایات روز شهادت آن حضرت سیزده جمادی الاولی بیان شده است که امروزه نظر اهل سنت بر همین مبنا قرار گرفته است..

۷- ۸۵ روز پس از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این گفته را مرحوم طبری در کتاب «دلائل الامامه» صفحه ۴۵ به عنوان یک قیل نقل کرده است.

۸ ـ سه ماه پس از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این گفته به «ابوالفرج اصفهانی» نسبت داده شده است.

۹- ۹۵ روز پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)، مستند این گفته امروزه در میان شیعیان به ویژه ایران به رسمیت شناخته می‌شود، دو روایت از امام باقر علیه‌السلام و امام صادق علیه‌السلام است که یکی آز آنها در کتاب «کشف‌الغمه» جلد یک صفحه ۵۵۳ نقل شده استو روایت دوم که از لحاظ سندی نسبت بر همه اخبار دیگر محکم‌تر و متقن‌تر هست، در کتاب «دلائل‌الامامه» صفحه ۴۵ از زبان امام صادق علیه‌السلام آمده است که مطابق آن روز شهادت آن حضرت (سلام الله علیها) سه شنبه سوم جمادی الثانی اعلام شده است.

۱۰- ۱۰۰ روز بعد از رحلت رسول خدا(ص)، این گفته را نیز نویسنده کتاب «کشف‌الغمه» در جلد یک صفحه ۵۰۳ به نقل از «ابن قتیبه» نقل کرده است.

۱۱ـ چهار ماه پس از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این گفته «ابن شهر آشوب» در کتاب «المناقب» جلد ۳ صفحه ۳۵۷ با عنوان قیل نقل کرده است و گفته که قربانی یکی از محدثان معروف، این نظریه را صحیح‌تر از همه دانسته است و البته «ابن‌طاووس» هم در کتاب «اعلام الوری» صفحه ۱۴۷ روایتی به نقل از جابر و او از امام محمد باقر علیه‌السلام در تأیید این نظریه نقل کرده است.

۱۲- ۶ ماه پس از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این نظریه به عنوان یک نظریه مشهور میان شیعه و سنی در برخی از دوره‌های تاریخی مطرح بوده است و مستندات آن، دو روایت از «امام باقر(علیه السلام)» و «عروة بن زیبر» است که مطابق آن حضرت(سلام الله علیها) در شب سه‌شنبه سه روز مانده به ماه رمضان در سال یازدهم هجری به شهادت رسیده‌اند و البته «ابن ابی الحدید» در شرح نهج‌البلاغه جلد ۶ صفحه ۴۶ همین گفته را از عایشه نیز نقل کرده است.

۱۳- ۸ ماه پس از رحلت رسول خدا(صلی الله علیه و آله)، این گفته را به برخی از محدثان نسبت داده شده است، همچنین در کتاب «کشف‌الغمه» جلد یک صفحه ۵۰۳ نیز این نظریه نقل شده است.

مشهورترین تاریخ شهادت حضرت زهرا(سلام الله علیها) ۹۵ روز پس از رحلت رسول‌الله(صلی الله علیه و آله) است

با جمع‌بندی این نقد‌ها کلاً سه قول مختلف در مورد سن حضرت زهرا(سلام الله علیها) هنگام شهادت وجود دارد:

۱ـ «مرحوم کلینی» که معتقد است حضرت ۱۷ سال و ۷۵ روز داشته‌اند.

۲ـ صاحب «مناقب» و برخی دیگر که معتقدند حضرت ۱۸ سال و ۷ ماه می‌باشد.

۳- نقل قولی از مرحوم ابن‌طاووس در کتاب «اعلام‌الوری» صفحه ۴۷ که شهادت آن حضرت را ۲۳ سالگی مطرح کردند، همچنین در کتاب «کشف‌الغمه» جلد یک صفحه ۵۰۲ این نظریه را به «ابن شهاب» و به «زهری» هم نسبت داده شده است.

«ابن عربی» حضرت زهرا(سلام الله علیها) را در طهارت و عصمت با رسول الله(صلی الله علیه و آله) شریک می‌داند

* عصمت حضرت زهرا(سلام الله علیها) از دیدگاه شیعه و اهل سنت چگونه است؟ اهل سنت از چه زاویه‌ای به حضرت فاطمه (سلام الله علیها) می‌نگرند؟

-اختلاف اساسی دیدگاه شیعه و سنی در مورد آن حضرت عمدتاً از دو زاویه قابل بحث است: یکی؛ مربوط به مباحث تاریخی و وقایع پس از رحلت رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) و دیگری؛ مربوط به ارزش وجودی و رتبه یا مقام حضرت فاطمه زهراست.

در بحث اول دامنه اختلافات بسیار است و ما معتقدیم که در این بخش از تاریخ انصافاً منابع اهل سنت به مرور زمان تحریف شده و شواهد و قراین این تحریف در آثار خود آنها بسیار واضح و روشن است، ضمن آنکه دلایل و قرائن بسیاری در منابع کهن و معتبر تاریخی و روایی اهل سنت وجود دارد که دیدگاه شیعه را در خصوص مسائل حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) و حقانیت آن حضرت مورد تایید قرار می‌دهد.

اما جهت دوم بحث، در واقع می‌توان گفت: به عنوان پایه و اساس سایر اختلافات نیز به حساب می‌آید، مربوط به رتبه و مقام وجودی آن حضرت(سلام الله علیها) است که در رأس همه اختلافات در این زمینه به مسئله عصمت آن حضرت بر می‌گردد، اینکه شیعه به دلایل متعدد نقلی و اصلی اعتقاد به عصمت و برخورداری آن حضرت از علم لدنی دارد، اما مکتب مقابل علی‌رغم دلایل و قرائن موجود در قرآن کریم و سنت نبوی آثار متعدد تاریخی و روایی خود به آن معتقد نیستند.

یکی از دلایل شیعه در اثبات آن حضرت(سلام الله علیها) آیه مبارکه ۳۳ سوره احزاب (مربوط به آیه تطهیر) «إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا» و روایات و اخبار تاریخی ذیلیه آن است که در منابع فریقین به وفور وارد شده و ضمن اشاره به ماجرای کسا یا لوای رسول اکرم صلی الله علیه وآله وسلم به اثبات این مقام برای آن حضرت می‌پردازد، در معتبر‌ترین منابع اهل سنت صحابه و تابعین مورد قبول اهل سنت از جمله: «ابو سعید خدری»، «انس بن مالک»، «عایشه»، «ام سلمه»، «ابن ابی سلمه»، «سعد» و غیره به طرق متعدد این ماجرا را نقل کردند و بعد از آن نیز محدثان و دانشمندان مختلف آنها همچون «بخاری» در صحیح خود جلد ۵ صفحه ۲۶ و «مسلم» در صحیحش جلد ۱۵ صفحه ۱۹۴ و «بیهقی» در «سنن کبری» جلد ۲ صفحه ۱۴۹ و «طبری» در تفسیرش جلد ۵ صفحه ۳۲ و «حاکم نیشابوری» در «مستدرک» جلد۳ صفحه ۱۴۷ و غیره این اخبار را که تعداد طرق آنها به بیش از ۲۰ طریق می‌رسند، نقل کرده‌اند، اما متأسفانه علی‌رغم آنکه نتوانسته‌اند در تفسیر دلالت آیه و مقامات موجود در آن، بین رسول خدا (صلی الله علیه و آله) و با آن حضرت(سلام الله علیها) تفاوت منطقی بیان کنند، اما در نتیجه‌گیری همچنان با برخی توضیحات غیرعلمی و غیرمنطقی تعصب ورزیده‌اند.

روشنی این دلایل در منابع اهل سنت چنان محکم است که دانشمندی همچون «محی‌الدین عربی» در این زمینه پس از نقل اخبار مربوط به آیه شریفه و به استناد به دلالت آنها اهل بیت علیهم‌السلام و حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در طهارت و عصمت با رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) شریک اعلام کرده است، در روایت امامان شیعه نیز علاوه بر پردازش متواتر به این اخبار به عصمت ویژه آن حضرت تصریح و جز مقام امامت ظاهری، آن حضرت در همه مقامات و فضائل بیان شده ائمه معصومین به منزله سرچشمه و سرآمد معرفی شده است.

به عنوان مثال در روایاتی از امام صادق (علیه السلام) در کتاب «دعائم الاسلام» جلد یک صفحه ۳۷ نقل شده، به صراحت آمده است، همچنین در متون برخی ادعیه و زیارات معتبر مربوط به آن حضرت(سلام الله علیها)، به این مقامات ویژه ایشان تصریح بیشتری شده است که پرداختن به همه این موارد در فرصت کوتاه نمی‌گنجد.

علامه امینی: فاطمه(سلام الله علیها) مابین در و دیوار «مهدی» را صدا زد

* بیان شده است «هنگامی که حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها) ما بین در و دیوار قرار گرفتند، اباصالح المهدی را صدا زدند»، آیا این روایت صحت دارد؟

ـ تنها مستند این گفته کتاب «الغدیر» مرحوم علامه امینی است که ایشان در اشاره به این سخن به هیچ منبعی استناد نکرده است، حالا این گفته می‌تواند به عنوان زبان حالی، مطرح باشد و یا اینکه نقدی است بدون سنجش لازم از ناحیه مرحوم علامه که نظیر آن در برخی از مواضع دیگر مجموعه ایشان نیز شناسایی شده است که البته در یک بینش خوشبینانه می‌توان گفت این سخن را در منبعی دیده که در اختیار خود داشته، ولی مصدر آن را ذکر نکرده است.
برچسب ها: شهادت‌زهرا
ارسال نظرات
نظرات حاوی عبارات توهین آمیز منتشر نخواهد شد
نام:
ایمیل:
* نظر:
غیر قابل انتشار: ۱۲
در انتظار بررسی: ۰
انتشار یافته: ۳۲
نظرات بینندگان
نيايش
Iran, Islamic Republic of
۲۱:۵۰ - ۱۳۹۲/۰۱/۰۴
باسلام
عالي بود.و مطلبتون رو با ذكر منبع در وبم قرار دادم ممنون كه اجازه دادين.
خادم بیبی فاطمه
Iran, Islamic Republic of
۱۷:۵۳ - ۱۳۹۲/۰۱/۱۲
السلام علیک یا ام الاطهار
ممنون از زحماتتون اجرتون با بی بی فاطمه
به امید روزی برای بی بی حرم و سقا بسازیم اگر چه همین جوری به بقیع هم مینازیم
یاسی
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۱۶ - ۱۳۹۳/۰۱/۰۹
عالی بود ولی بخش مورد نظر من دنبود
زهرا
Iran, Islamic Republic of
۰۲:۱۳ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۴
استفاده کردم.تشکراززحمات شما
محمد عبدی
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۲۲ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۴
سوم جمادی الثانی بر عموم مسلمین تسلیت باد جان خودم وزنو فرزدانم به فدایت بی بی جان
شيعه
Iran, Islamic Republic of
۱۱:۱۷ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۷
شهادت حضرت زهرا س بر تمامي شيعيان جهان تسليت باد
شيعه
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۰۱ - ۱۳۹۳/۰۱/۱۷
سلام.شهادت حضرت زهرا س رو به تمامي شيعيان تسليت ميگم
هراتی
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۳۳ - ۱۳۹۳/۱۲/۱۱
السلام علیک یا بنت الرسول س
شمس لدینی
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۱۵ - ۱۳۹۳/۱۲/۱۲
اجرتون با بی بی فاطمه
ماشاااله
Iran, Islamic Republic of
۲۱:۵۲ - ۱۳۹۳/۱۲/۱۴
سلام ازمطلب فوق استفاده کردم
مهسا
United States
۱۵:۱۸ - ۱۳۹۴/۰۱/۰۲
عالی بود ولی اونی که من ميخواستم نبود

مرسی
رضا
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۴۹ - ۱۳۹۴/۰۲/۱۰
اسلام علیک یا فاطمه الزهرا،مطالبتون خیلی قشنگو مفیده،ممنون
مجمد
Iran, Islamic Republic of
۲۰:۵۵ - ۱۳۹۴/۱۱/۳۰
السلام علیک یا فاطمه الزهرا
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۴۷ - ۱۳۹۴/۱۲/۰۲
السلام علیک یا فاطمه الزهرا
جانم فدایت
بهاره
Iran, Islamic Republic of
۱۸:۲۱ - ۱۳۹۴/۱۲/۰۲
سلام عالی بود ولی اون چیز که می خواستم نبود با تشکر
حسین
Iran, Islamic Republic of
۲۱:۴۱ - ۱۳۹۴/۱۲/۰۴
باسپاس فراوان مطالب ارزنده ای درج شده است
لطفا اگر مقدور است صفحه شیعة نیوز به زبان عربی در اختیار مخاطبان عرب زبان تهیه شود . ایام شهادت ام ابیها حضرت فاطمة الزهراء را به تمامي محبان اهل البیت علیهم السلام تسلیت می گویم
فدک
Iran, Islamic Republic of
۱۰:۲۳ - ۱۳۹۴/۱۲/۲۳
بابي انت و امي و نفسي ومالي و زوجي و الاسرتي و ولدی لك الفداء یا زهرا"سلام علیها"
ممنونم
سعید
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۱۲ - ۱۳۹۴/۱۲/۲۳
خوب بود
شهادت حضرت فاطمه بر تمام شیعیان جهان تسلیت
خدا لعنت کنند مسببان شهادت رو
naeim
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۱۹ - ۱۳۹۵/۰۵/۱۲
با سلام خدمت تمام بازدید کنندگان این سایت من تمام متن را خوندم و چیزی یامتنی یاسندی مبنی بر شهادت حضرت فاطمه ندیدم چون تمام ادرسهایی که داده همشون را برید نگاه کنید فقط نوشته وفات .شهادت با وفات فرق میکنه ....
مهدی
Iran, Islamic Republic of
۰۸:۱۴ - ۱۳۹۵/۱۱/۱۱
اسلام علیک یا بی بی فاطمه الزهرا ای دست گیر ترین دستگیران
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۲۳:۴۰ - ۱۳۹۵/۱۱/۱۴
ممنون از مطالبتون خوب بود
ولی کاش اینقدر که درمورد تاریخ و اختلاف نظر شیعه و سنی توضیح دادین این قسمتو خلاصه وار تر مینوشتین و کمی در مورد چگونگی شهادت این بزرگوار تحقیق بیشترز میکردین و در این مورد توضیح میدادین
بازم لطف کردین
سید شاکر
France
۲۳:۵۴ - ۱۳۹۵/۱۱/۲۱
سلام علیکم ورحمت الله ممنونم از زحمات شما
زهرا
Iran, Islamic Republic of
۱۹:۰۱ - ۱۳۹۵/۱۱/۲۲
السلام علیک یافاطمه الزهرا.یه نگاهی به مابکن دراین شب شهادت
مجید
Iran, Islamic Republic of
۰۹:۵۴ - ۱۳۹۵/۱۱/۲۳
قال‌الله تعالی: «فَمَنْ حَاجَّکَ فِیهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَکَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَکُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَکُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَکُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْکاذِبِینَ» (آل عمران/61)
این آیه شریفه صدیقه طاهره فاطمه زهرا سلام الله علیها را در کنار پیامبر و سه امام معصوم ذکر نموده.......
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۰:۴۴ - ۱۳۹۵/۱۱/۲۶
به نظرم اگر شخصیت و جایگاه حضرت زهرا در صدر اسلام همان قدر که امروز ادعا می‌شود مهم می‌بود، زمان و تاریخ شهادت ایشان این قدر آشفته و نامشخص نبود.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۴:۵۲ - ۱۳۹۵/۱۲/۰۷
سلام خسته نباشید شهادت حضرت زهرا به همگی تسلیت عرض میکنم
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۲۹ - ۱۳۹۵/۱۲/۱۱
باتشکر از مطالب خوبتون شهادت بانوی دو عالم حضرتفاطمهزهرا علیه السلام بر پیروان راهش
سجاد شهسواری
Iran, Islamic Republic of
۰۶:۲۰ - ۱۳۹۵/۱۲/۱۴
سلام خواستم بابت این موضوعات از شما تشکر کنم
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۰۱:۰۱ - ۱۳۹۶/۱۱/۲۵
ممنون خوب بود ولی اونی نبود که مد نژاد من بود
مرتضی
Iran, Islamic Republic of
۱۹:۰۴ - ۱۳۹۷/۱۰/۲۹
در روایت 95 روز معتبر آمده 75 روز بعد پیامبر در روز سوم جمادی حضرت زهرا فوت کردند.
ناشناس
Iran, Islamic Republic of
۱۵:۱۸ - ۱۳۹۷/۱۱/۲۰
تا 10گذشته در تقویم می زند رحلت حضرت فاطمه الان می زند شهادت چه اتقافی در این 10سال افتاده است!!!!!!
محسنی
Afghanistan
۰۶:۲۰ - ۱۳۹۸/۱۱/۱۱
خواستم بفهمم که روایت معتبر که شهادت فاطمه سلام الله علیها راثابت وعلت شهادت بازگو نمایدچند روایت است اگر بیان کنید وادرس ان را لااقل ارائه بدارید تشکر