آیا در بین نماز جماعت می توان نیت فرادا کرد؟

شیعه نیوز: آیا در بین نماز جماعت می توان نیت فرادا کرد؟

(گلپایگانی، صافی:) مسأله احتیاط واجب آن است که در بین نماز جماعت تا ناچار نشود، نیّت فرادی نکند. بلی، پیش از سلام امام بدون عذر می تواند نیّت فرادی نماید.

(خوئی، تبریزی:) مسأله اگر مأموم در بین نماز بخواهد قصد انفراد نماید در صورتی که از اوّل نماز چنین قصدی نداشته، اشکال ندارد ولی اگر از اوّل نماز قصد داشته است، مورد اشکال است.

(سیستانی:) مسأله اگر مأموم در بین نماز بدون عذر قصد انفراد نماید، صحّت جماعتش محل اشکال است ولی نمازش صحیح است مگر آن که به وظیفه منفرد عمل نکرده باشد که بنا بر احتیاط واجب باید نماز را اعاده کند ولی اگر چیزی را کم و یا زیاد کرده باشد که در صورت عذر نماز را باطل نکند اعاده لازم نیست. مثلًا اگر از اوّل نماز قصد انفراد را نداشته و قرائت را نخوانده، ولی در حال رکوع چنین قصدی برایش پیدا شود، در این صورت می تواند نمازش را به قصد انفراد تمام کند و لازم نیست که آن را اعاده نماید و هم چنین اگر یک سجده را برای متابعت زیاد کرده باشد.

(زنجانی:) مسأله احتیاط مستحب آن است که در بین نماز جماعت تا ناچار نشود نیت فرادی نکند، ولی اگر نیت فرادی کرد، اشکالی ندارد، بلکه اگر از ابتدای نماز هم قصد داشته باشد که در بین نماز نیت فرادی کند، نماز جماعتش اشکالی ندارد.

(مکارم:) مسأله بدون عذر نمی توان از جماعت جدا شد و نیّت فرادی کرد، خواه از اوّل تصمیم بر این کار داشته باشد یا در اثناء نماز.

(بهجت:) مسأله انسان در بین نماز جماعتی که خواندن آن به جماعت، واجب نیست، بنا بر اظهر می تواند نیّت فرادی کند، اگر چه از اوّل نماز، قصد فرادی داشته باشد. مثلًا نیّت کند که دو نماز خود را با یک نماز امام بخواند، یعنی قصد کند که بین نماز، فرادی کند و زودتر تمام کند و دوباره نماز دوّم را به او اقتدا کند. ولی ممکن است از جهت اخلال به نظم جماعت و اشتباه انداختن مأمومین ممنوع باشد.
[اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی کند]

مسأله ۱۴۲۴ اگر مأموم به واسطه عذری بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی کند لازم نیست حمد و سوره را بخواند (۱)، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند (۲).

(۱) (سیستانی:) ولی اگر بدون عذر باشد یا پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید بنا بر احتیاط واجب، لازم است همه حمد و سوره را بخواند.

(۲) (صافی:) بلکه بنا بر احتیاط، مقداری را که امام خوانده نیز بخواند.

(خوئی:) مسأله اگر مأموم بعد از حمد و سوره امام نیّت فرادی کند، بنا بر احتیاط واجب باید تمام حمد و سوره را بخواند و اگر پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید، لازم است مقداری را که امام خوانده نیز بخواند.

(زنجانی:) مسأله اگر مأموم بعد از حمد امام نیّت فرادی کند لازم نیست حمد را بخواند، ولی اگر پیش از تمام شدن حمد نیت فرادی کند، باید مقداری را که امام نخوانده بخواند و احتیاط مستحب آن است که قبل از آن، قسمتی را هم که امام خوانده به نیت مردّد بین قرائت ِ واجب نماز یا قرائت قرآن بخواند.

(فاضل، تبریزی:) مسأله اگر مأموم بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی کند، لازم نیست حمد و سوره را بخواند ولی اگر (تبریزی: و اگر) پیش از تمام شدن حمد و سوره نیت فرادی نماید و یا بلا فاصله پس از اقتدا قصد داشته که بعد از حمد و سوره امام نیت فرادی نماید بنا بر احتیاط واجب حمد و سوره را از اول بخواند.

(تبریزی:) بنا بر احتیاط مستحب مقداری را که امام خوانده نیز بخواند.
[نیت فرادی نماید و دوباره بخواهد نیت جماعت کند]

مسأله ۱۴۲۵ اگر در بین نماز جماعت نیت فرادی نماید، بنا بر احتیاط واجب نباید دوباره نیت جماعت کند (۱) ولی اگر (۲) مردد شود که نیت فرادی کند یا نه و بعد تصمیم بگیرد نماز را با جماعت تمام کند، نمازش صحیح است (۳).

(۱) (گلپایگانی، اراکی، خوئی، تبریزی، صافی، زنجانی:) اگر در بین نماز جماعت نیت فرادی نماید نمی تواند دوباره نیت جماعت کند..

(فاضل:) اگر در بین نماز جماعت نیت فرادی کند، نباید دوباره نیت جماعت کند، حتی اگر بلا فاصله بعد از نیت انفراد باشد بنا بر احتیاط واجب؛..

(۲) (خوئی، تبریزی:) بلکه اگر.. (صافی:) و اگر..

(۳) (خویی، تبریزی، صافی:) صحت جماعتش محل ّ اشکال است.

(نوری:) نمازش خالی از اشکال نیست.

(مکارم:) مسأله اگر در اثناء نماز به خاطر عذری نیّت فرادی کند، نمی تواند دوباره به جماعت برگردد و نیز اگر مردّد شود که نیّت فرادی کند یا نکند و بعد تصمیم بگیرد نماز را به جماعت تمام کند جماعت او اشکال دارد.

(سیستانی:) مسأله اگر در بین جماعت نیت فرادی نماید، نمی تواند دوباره نیت جماعت کند، و هم چنین است بنا بر احتیاط واجب اگر مردّد شود که نیت فرادی کند یا نه و بعد تصمیم بگیرد که نماز را با جماعت تمام کند.
[اگر شک کند که نیت فرادی کرده یا نه]

مسأله ۱۴۲۶ اگر شک کند که نیت فرادی کرده یا نه، باید بنا بگذارد که نیت فرادی نکرده است.

این مسأله، در رساله آیت اللّه بهجت نیست

    توضیح المسائل مراجع مطابق با فتاوای سیزده نفر از مراجع معظم تقلید/ متن اصلی از رساله امام خمینی و مُحشی حضرات آیات: سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، نوری همدانی، شبیری زنجانی، بهجت،فاضل،  اراکی، خویی، گلپایگانی، تبریزی.

مطابق نظر آيت الله خامنه ای
جدا شدن از نماز جماعت

سؤال۴: آیا جایز است در نماز جماعت نمازگزار وسط نماز، نیت فرادا کند، تا نماز اولش را سریع تمام کند و نماز دومش را هم اقتدا کند؟

جواب: اشکال ندارد اما احتیاط مستحب این است که بدون ضرورت از نماز جماعت به فرادا عدول نکند.

س: برخى نمازگزاران، موقع اقامه‌ى مثلاً نماز عصر به جماعت ملحق مى‌شوند و با اقتداى نماز ظهر خويش به امام، معمولاً زمان انجام قنوت در ركعت دوم از جماعت منفصل و بقيه نماز ظهر را به صورت فرادا اقامه كرده تا اين كه در ركعت سوم مجدداً به جماعت محلق و نيت اداى دو ركعت نماز عصر ‌بنمايند. از آن جايى كه به نظر بعضى‌ها اقامه نماز به شكل فوق محل اشكال است، مستلزم اعلام نظر مبارك حضرتعالى به مؤمنين مى‌باشد.
ج) اشكال ندارد.