احادیث و روایات درباره احترام و منزلت سالمندان

به گزارش «شیعه نیوز»، سالمند در خانواده، موهبتی الهی و گوهری گرانبها در صدف زندگی و صندوقچه اسرار تاریخ است که از نگاه نافذش، بصیرت می‌درخشد و قلبش جز محبت و یاد خدا چیزی در خود ندارد؛ از این رو سالمندان زمینه فیض الهی را فراهم می‌کنند و وجودشان برکت است؛ چنانکه رسول اعظم(صلی الله علیه و آله) فرموده است: «الْبَرَكَةُ مَعَ‏ أَكَابِرِكُمْ‏؛[1] وجود پیران سالخورده بین شما، باعث افزایش فیض ربوبى و بسط نعمت‌هاى الهى است». كهنسالان، عمری تجربه‌ها کسب کرده و در مدرسه زندگى درس‌هایى را فرا گرفته‌اند. آن‌ها اگر چه از جهت جسمانى ناتوان شده و قدرت فعالیت و تحرک را از دست داده‌اند، ولى از نظر معنوى تجاربى ارزنده‌ای دارند، نیک و بد‌ها را مى‌فهمند و مسائل را بهتر تجزیه و تحلیل مى‌كنند.

در ادامه به احادیث و روایات درباره احترام و منزلت سالمندان می پردازیم.

رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم :
إذا أتاکُم کَریمُ قَومٍ فَأَکرِموهُ ؛
هرگاه بزرگ قومى بر شما وارد شد ، گرامی‏اش بدارید .
الکافى ، ج ۲ ، ص ۶۵۹ .

امام صادق علیه‏السلام :
عَظِّمُوا کِبارَکُم وصِلُوا أرحامَکُم .
بزرگسالان خود را احترام کنید و صله ارحام به جاى آورید .
الکافی : ۲ / ۱۶۵ / ۳

امام على علیه‏السلام :

وَقارُ الشَّیبِ أحَبُّ إلَیَّ مِن نَضارَهِ الشَّبابِ ؛
وقار پیرى، نزد من دوست داشتنی‏تر از نشاط جوانى است .
غرر الحکم : ۱۰۰۹۹ منتخب میزان الحکمه : ۳۰۸

پیامبر خدا صلى‏ الله ‏علیه و ‏آله و سلّم :

ثَلاثَهٌ لا یَستَخِفُّ بِحَقِّهِم إلاّ مُنافِقٌ بَیِّنُ النِّفاقِ : ذو الشَّیبهِ فی الإسلامِ ، والإمامُ المُقسِطُ ، ومُعَلِّمُ الخَیرِ؛
سه کس‏اند که جز منافقى که نفاقش آشکار است درحقّ آنان بىیحرمتى نکند : ریش سفید اسلام ، پیشواى دادگر و آموزگار خوبیها.
کنزالعمّال : ۴۳۸۱۱ منتخب میزان الحکمه : ۴۰۰

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
وجود پیران سالخورده بین شما باعث افزایش رحمت و لطف پروردگار و گسترش نعمتهای الهی بر شماست.
نهج الفصاحه، ص ۲۲۲

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:
احترام گذاشتن به مسلمان مو سفید و سالخورده از جمله تجلیل خداست و از ما نیست کسی که بزرگسال ما را احترام نکند و به خردسال ما مهربانی نکند.
اصول کافی، ج ۳، ص ۲۴۰

پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمودند:

اِرحَمِ الصَّغیرَ وَوَقِّرِ الکَبیرَ تَکُن مِن رُفَقائى؛
به کودکان رحم کن و بزرگسالان را احترام نما تا از دوستان من باشى.
کافى، ج۲، ص۳۱۶، ح۷

امام علی(علیه السلام) فرمودند:
وَقِّروا کِبارَکُم یُوَقِّرکُم صِغارُکُم ؛
پیرانتان را حرمت نهید تا کودکانتان شما را حرمت نهند .
غرر الحکم و درر الکلم، حدیث۱۰۰۶۹

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
ما أکرم شابّ شیخا لسنّه إلّا قیّض اللَّه عند سنّه من یکرمه؛
هر جوانى که پیرى را براى سنش گرامى دارد خدا هنگام پیرى وى یکى را بیارد که وى را گرامى دارد.
نهج الفصاحه

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
لیس منّا من لم یوقّر الکبیر و یرحم الصّغیر و یأمر بالمعروف و ینه عن المنکر؛
هر که بزرگتر را محترم ندارد و به کوچکتر رحم نکند و به نیکى واندارد و از بدى باز ندارد از ما نیست.
نهج الفصاحه

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الشّیخ فی أهله کالنّبیّ فی امّته؛
پیر در میان کسان خود چون پیامبر در امت خویش است.
نهج الفصاحه

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
الخیر مع أکابرکم؛
خوبى همراه بزرگان شماست.
نهج الفصاحه

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
البرکه مع أکابرکم؛
برکت با بزرگان شماست.
نهج الفصاحه

پیامبراکرم(صلّی الله علیه و آله و سلم) می فرمایند:
البرکه فی أکابرنا فمن لم یرحم صغیرنا و یجلّ کبیرنا فلیس منّا؛
برکت در بزرگان ماست و هر کس بر کوچک ما رحم نکند و بزرگ ما را محترم نشمارد از ما نیست.
نهج الفصاحه

قال رَسُولُ اللّهِ – صلی الله علیه وآله – :
مَنْ وَقَّرَ ذا شَیْبَه فِی الاْسْلامِ أمَّنَهُ اللّهُ مِنْ فَزَعِ یَوْمِ الْقِیامَهِ ؛
رسول خدا – صلی الله علیه و آله – فرمودند:
هر کس بزرگ سال مسلمانی را گرامی دارد و احترام نماید، خداوند او را در قیامت از سختی ها و مشکلات در أمان می دارد.
الکافی، ج ۲، ص ۶۵۸، ح ۳

امام رضا علیه السلام می فرمایند :
وَقِّرُوا کِبارَکُمْ وَ ارْحَمُوا صِغارَکُمْ وَ صِلُوا اَرْحامَکُمْ؛
به بزرگترهایتان احترام بگذارید و با کوچکترها مهربان باشید و صله رحم نمایید.
عیون اخبار الرضا، ج ۲، ص ۲۶۵٫

پیامبراکرم صلی الله علیه وآله – :
اَلْبَرَکَهُ مَعَ اَکابِرِکُمْ؛
برکت، با بزرگان شماست.
جامع الأخبار، ص ۲۴۲، ح ۶۱۷٫

امام على علیه‏السلام می فرمایند:
تِسْعَهُ اَشْیاءَ قَبیحهٌ وَ هِىَ مِنْ تِسْعَهِ اَنـْفُسٍ اَقبَحُ مِنها مِنْ غَیْرِهِمْ: ضیقُ الذَّرْعِ مِنَ الْـمُلوکِ وَ الْبُخْلُ مِنَ الاَْغْنیاءِ وَ سُرْعَهُ الْغَضَبِ مِنَ الْعُلَماءِ وَ الصِّبا مِنَ الْکُهولِ وَ الْقَطیعَهُ مِنَ الرُّؤوسِ وَ الْکِذْبُ مِنَ الْـقُضاهِ وَ الزَّمانَهُ مِنَ الاَْطِبّاءِ وَ الْبَذاءُ مِنَ النِّساءِ وَ الطَّیشُ مِن ذَوِى السُّلْطانِ؛
نُه چیز زشت است، اما از نه گروه زشت‏تر: درماندگى و ناتوانى از دولتمردان؛ بخل از ثروتمندان؛ زود خشمى از دانشمندان؛ حرکات بچگانه از میانسالان؛ جدایى حاکمان از مردم؛ دروغ از قاضیان؛ بیمارى کهنه از پزشکان؛ بدزبانى از زنان و سختگیرى و ستمگرى از سلاطین.
دعائم الإسلام، ج ۱، ص ۸۳